Bir haftada 5 kilo, iki haftada 10 kilo; birbirinden farkl? diyetlerin hemen hepsi ayn? ?eyi, yani k?sa sürede h?zl? kilo vermeyi vaat ediyor. Hemen her ya?taki insan?n ilgisini çeken diyet listeleri k?sa sürede kilo verdirse de ayn? kilolar?n yeniden al?nmas?n? engelleyemiyor.
?i?manl?k, kad?n, erkek, genç, ya?l?, hemen herkesin gündeminde bir sa?l?k sorunu olarak yer al?yor. Dünya Sa?l?k Örgütü taraf?ndan küresel bir salg?n diye tarif edilen ?i?manl?k, art?k estetik bir sorun de?il, bir hastal?k olarak kabul ediliyor. Ac?badem Sa?l?k Grubu uzmanlar?, “?i?manl?k ciddi bir sa?l?k sorunudur ve endokrinolog, diyetisyen ve fizik tedavi ve rehabilitasyon uzman?ndan olu?an bir ekip taraf?ndan tedavi edilmelidir” diyorlar.
?i?manl?kta kal?t?m?n büyük rolü var
Ara?t?rmalar, ?i?manl???n kal?t?m ve çevresel etkile?imlerle olu?an çok faktörlü bir hastal?k oldu?unu ortaya koyuyor. ?kiz çal??malar?nda ve evlat edinen ailelerde yap?lan çal??malar ?i?manl???n kal?t?mla ilgili oldu?unu gösteriyor.
Dr. Asl? Nar, “Baz? özel hastal?klarda obezite tüm aile bireylerinde gözlenmektedir. Ancak yap?lan çal??malar göstermektedir ki, obezite tek bir gendeki sorunla ili?kili de?ildir. Son y?llarda, gen ara?t?rma tekniklerinde önemli ilerlemeler olmu?tur ve obezitede rol oynayan genlerin tan?mlanmas?nda yava? olmas?na ra?men geli?me kaydedilmektedir. Vücut a??rl???n? 20?nin üzerinde gen etkilemektedir.”
?i?manl?kla beraber birçok sorun geliyor
?i?manl?k vücut a??rl???n?n de?il, vücuttaki ya? oran?n?n art??? olarak tarif ediliyor. Özellikle kar?n bölgesinde ya? miktar?ndaki art?? kalp damar hastal?klar?na yol aç?yor. Kar?ndaki ya?lar?n art???, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, t?p dilinde metabolik sendrom olarak adland?r?l?yor. Metabolik sendroma ba?l? olarak kalp hastal???n?n ortaya ç?kma riski art?yor. Endokrinoloji Dr. Asl? Nar, söyle konu?uyor:
“Kalp damar hastal?klar? obezlerde ölüme yol açan en önemli nedendir. Obezite tansiyon yüksekli?ine neden olmakta ve ?eker hastal??? geli?mesi riskini art?rmaktad?r. Obezlerde diyabet geli?me riski normal insanlara göre 80 kat daha fazla. Obezite, sindirim sistemini de etkiliyor. Ya?l? karaci?er, safra kesesi ta?lar?, kad?nlarda menopoz sonras? meme kanseri, rahim ve prostat kanseri riskini artt?r?r görünmektedir. Kad?nlarda k?s?rl?k gözlenebilmektedir. Obez hastalarda uyku sorunlar? s?kl?kla kar??la??lan problemlerdir.”
?i?manl???n tedavi yöntemleri
Ara?t?rmalar ?i?manl???n k?sa süreli tedaviyle çözülebilecek bir sorun olmad???n? gösteriyor. ?i?manl???n ömür boyu tedavi gerektirecek kronik bir hastal?k oldu?unu belirten Dr. Asl? Nar, tedavide uygulanan yöntemlerle ilgili ?unlar? söylüyor:
“Öncelikle gerçekçi bir a??rl?k hedefi belirlenmelidir. Tedavide ilk basamak ya?am biçiminin de?i?tirilmesidir. Ki?i, yeme al??kanl?klar?n?n de?i?tirilmesi, egzersiz ve d??a dönüklü?ün artt?r?lmas? konusunda desteklenmelidir.
Uygulanan diyetler hastaya göre planlanmal?d?r. Düzenli egzersiz, özellikle kilo kayb? döneminden sonra a??rl???n ba?ar?l? idamesi aç?s?ndan önemlidir. Baz? hastalar?n bir psikolog e?li?inde davran?? tedavisine al?nmas? gerekebilir. ?laç tedavisi ve cerrahi tedavi de obezitenin tedavisinde s?k kullan?lan araçlard?r. ?laç tedavisi, diyet ve egzersiz ile beklenen kilo kayb? sa?lanamayan hastalarda tercih edilmektedir. Günümüzde kullan?m? desteklenen ilaçlar, emilimi azaltan ve i?tah bask?lay?c? ilaçlard?r.”
Diyetlerde sa?l??? dikkate al?n
Bir endokrinoloji uzman? kontrolünden geçtikten sonra elde edilen sonuçlara göre ki?inin diyeti planlan?yor. Ac?badem Hastanesi Bak?rköy Beslenme ve Diyet uzman? Hacer Kaya, diyetin verilmek istenen kilo miktar?na göre planland???n? belirterek, “Vermek istedi?iniz kilo bir kaç kilo ise az ve s?k yiyin. Yüksek kalorili ?ekerli besinleri, hamur i?lerini, hamur tatl?lar?n?, sakatat, sucuk ,salam, sosis, kaymak, krema ve mayonezi tüketmeyin. Günde en az 2 litre su tüketin” diyor.
Diyet yaparken her besin grubundan düzenli bir biçimde tüketilmesi öneriliyor. “Günlük toplam enerjinin yüzde 55-60 ? karbonhidratlardan, yüzde 12-15?i proteinlerden, yüzde 25-30? u ya?lardan gelmelidir” diyen Hacer Kaya ?öyle konu?uyor:
“Sa?l?kl? beslenme için günlük 4-9 porsiyon çi? sebze veya meyve tüketilmelidir. Bol sebze ve meyve tüketiminin kalp sa?l???, kanser, hipertansiyon, diyabet gibi hastal?klardan korunmada ve genellikle hastal???n tedavisinde olumlu etkileri bulunmaktad?r. Sa?l?kl? zay?flama diyetlerinde haftada ortalama 0,5 kg -1,0 kg olmak üzere ayda 2-4 kilo kayb? hedeflenmektedir. Su, ya?lar?n y?k?lmas?nda elzemdir. Bu nedenle su tüketimi ile zay?flama h?z? aras?nda do?ru orant? bulunmaktad?r. Sa?l?kl? zay?flama diyetlerinde günde mutlaka 2 litre su tüketilmelidir.”
Ayr?ca su tüketimi ile barsak hareketleri ve toksik maddelerin vücuttan uzakla?t?r?lmas? artmaktad?r. Lifli besinler midedeki sindirimi ve midenin bo?alma h?z?n? yava?lat?r ve tokluk hissi olu?turur. Ayr?ca barsak hareketlerini artt?r?rlar.
?i?manl?k tedavisinde egzersiz
Posan?n kan kolesterolünün ve ?ekerinin dengelenmesinde olumlu etkileri bulunmaktad?r. Posa tüm bu yararl? etkilerinde dolay? zay?flama diyetlerinde kullan?lmaktad?r. Posa zay?flama diyetlerinde ekstra olarak att?r?lmamal?, sa?l?kl? beslenme programlar? 25-30 gram posa içermelidir. Ara?t?rmalar ?i?manl?k tedavisinin diyetin yan? s?ra egzersiz de içermesi gerekti?ini, aksi halde verilen kilolar?n tekrar al?naca??n? gösteriyor.
Kaynak: e-guzellik.net