Zona hastal???n?n özelli?i, vücudun bir bölgesinde yerle?mesidir. Çizgi (ku?ak) ?eklinde, yerle?ti?i sinirin derideki da??l?m?na uyarak k?rm?z?l?k ve üzerinde gruplar olu?turan veziküller (su dolu kabarc?klar) olu?turur. Bu belirtiler ortaya ç?kmadan önce halsizlik, yorgunluk, ate? olabilir. Sinir bölgesinde önce hafif yanma hissedilirken, a?r? ?iddetlenir ve ?im?ek çakmas? ?eklinde tarif edilir.
Bir hafta içinde derideki belirtiler ortaya ç?k?nca hastal???n te?hisi kesinle?ir. Tek tarafl?, çizgi ?eklindeki a?r?, bulundu?u bölgedeki organlar?n (kalp, mide, safra kesesi, böbrek vb.) a?r?lar? ile kar??abilir. Derideki veziküller önceleri gerginken, zamanla ortalar?nda hafif çökme olu?ur (göbeklenir) ve renkleri ?effafken mat, beyaz – sar?ms? olur. Bir hafta sonra derideki k?zar?kl?k kaybolur. Veziküller kabuklan?r ve 2. haftan?n sonunda kabuklar dökülmeye ba?lar. ?yile?en yerlerde bazen leke veya iz kalabilir. Derideki döküntüler 15 günde kayboldu?u halde sinir kökünün ve sinirin yapt??? a?r?(postherpetik nevralji), bazen 1 – 6 aya kadar uzayabilir. Ya?l?larda ve ?eker hastalar?nda a?r? daha uzun sürmektedir. Central Hospital uzmanlar? zona hakk?nda bilmemiz gerekenleri yan?tl?yor.
En çok hangi ya?ta görülür?
Zona hastal??? herhangi bir ya?ta olu?abilse de en çok 60 ya? ve üzerindeki görülmektedir.
Olu?um nedenleri nelerdir?
Hastal?k direncin k?r?lmas? ile ortaya ç?kmaktad?r. Direnci k?ran nedenler ?öyle s?ralanabilir: Stres, üzüntü, uykusuzluk, yorgunluk, beslenme bozuklu?u (uzun, sa?l?ks?z diyetler), kanser (lenfoma vb.), kanser tedavisinde kullan?lan direnç bask?lay?c? (immünosupresif) ilaçlar, ???n tedavileri, kaza ve zehirlenmelerden sonra, AIDS hastal???
Hastal???n tan? ve tedavisi nas?l yap?l?r?
Hastal???n tan?s?, deri belirtileri görülünce kolayd?r. Deri belirtileri yokken a?r? yapabilecek di?er hastal?klar ara?t?r?lmal?d?r. Tedavide ilk 72 saat içinde sistemik (a??zdan veya damardan) antiviral ilaçlar (asiklovir, famsiklovir, valasiklovir, brivudin) kullan?ld???nda döküntülerin süresi ve döküntü sonras? a?r?n?n süresi k?salmaktad?r. Ayr?ca B1 – B6 vitaminleri, antiinflamatuarlar, ka??nt? için antihistaminler, topikal olarak (d??tan) ise antiseptik, epitelizan, anestezik krem ve solüsyonlar kullan?lmaktad?r. Gözü tutan zonada, göz ilaçlar? da tedaviye eklenmelidir. Hastal?k s?ras?nda istirahat, beslenme önemlidir. Direnci çok dü?ük ki?ilerde hastal???n tüm vücuda yay?labilece?i göz önünde bulundurulmal?d?r.
Zona vücutta en çok nerelerde görülür ?
Hastal?k vücudun en çok gö?üs ve s?rt bölgesinde görülür. Sonra s?rayla boyun, yüz ve kafa bel ve kar?n, kalça ve kas?klara yerle?mektedir.
