Yuz Agrisi Boyun Bas Agrisi

Yüz Ağrısı ve Boyun Ağrısı

Nevralji, özellikleri bakımından birçok ağ­rılı sendromda görülenlerden farklı nite­likler taşır. Bu nedenle yüz-boyun ağrısıy­la başvuran hastanın öyküsü çok dikkatli alınmalı ve özellikle ağrının süresi, aralık­lı olup olmadığı (paroksismal), kendi ken­dine ya da tetik noktanın uyarılmasıyla or­taya çıkması, travma ya da cerrahi girişim­le ilgisi sorulmalıdır.

Baş ve boynun muayenesine ek olarak kraniyal sinir muayenesi de yapılmalıdır. Farinks, dil, diş ve sinüs ağrıları yansıyan ağrı şeklinde ortaya çıkabileceğinden, diş ve sinüslerde duyarlılık aranmalıdır. Cos-ten tarafından 1934 yılında tanımlanan temporomandibüler eklem (TME) sendro-munda, çiğneme sırasında çene ve kulak­ta ağrı, bazen tinnitus, vertigo belirtileri bulunur. Genellikle diş eksikliklerine bağ­lı olarak, maloklüzyon ve glenoid fossa içinde mandibula kondilinin anormal du­ruşu sonucu gelişir. Uzamış stiloid proses de benzer tipte ağrıya neden olabilir (Eag-le sendromu).

Kraniyofasyal nevraljilerin en sık görüleni ve en şiddetli ağrı ile birlikte olanı trigeminal nevraljidir. Ağrı genellikle trigeminal dalların ikinci ya da üçüncü dallarının birine ya da ikisine birden uyar. Bu anatomik alanlarda ağrı yalnızca birkaç dakika ve sa­niye içinde oluşur ve sonra birden kaybo­lur. Şimşek gibi, keskin yırtıcı bir ağrıdır. Yüz yıkama, tıraş olma, konuşma gibi et­menlerle ağrı uyarılabilir. En sık 50-70 yaş­lar arasında, kadınlarda ve sağ yanda daha fazladır. Glossofaringeal nevralji kulak, bu­run, boğaz ve çenede tek yanlı olarak his­sedilir. Dil, tonsillalar ve dışkulak yolunda tetik bölgeleri bulunur. Nazofarinks tümör­leri başlangıç devrelerinde glossofaringeal nevralji ile karışabilir. Aslında nevraljiden çok yüz ağrısı denmesi gereken ve sınıf­landırılmasında güçlük çekilen ve çok sık rastlanan bir hastalık grubu da birincil ati-pik fasyal nevraljidir. Bu hastalarda saatler ve günlerce süren, yüzde hissedilen derin bir ağrı ya da acıma vardır. Boyna ve başa yayılabilen bu ağrı geceleri daha şiddetli­dir. Orta yaşlı kadınlarda sıktır ve sıkıntı ile yakından ilişkilidir.

Fizik muayenenin yanında, diş ve parana-zal sinüslere yönelik röntgen incelemeleri de yapılmalıdır. Nevraljilerde sinir blokları tanıda yararlı olabilir. Özellikle glossofa­ringeal ve sfenopalatin nevraljilerde, tetik alanlarda geçici sinir blokları yararlı olabi­lir.

Akut ağrılı sendromların tedavisinde uyul­ması gereken ilkeler vardır. Akut başlan-gıçlı ağrılı sendromu meydana getiren ne­deni kesinlikle tanımak ve etiyolojisine göre tedavi etmek gerekir. Hastalığın teda­visi yapılırken nedene yönelik yaklaşım ağrıyı hafifletir; ancak buna rağmen ağrılar olabilir. Bu durumda ağrının şiddeti ve ti­pi gözönünde bulundurularak en uygun analjezik verilmelidir. Aspirin ve steroid olmayan antienflamatuar ilaçlara öncelikle başvurulmalıdır. Çok şiddetli akut ağrılı hastalıklarda kısa süreli narkotik analjezik­ler kullanılabilir.
Öncelikle sinüs enfeksiyonları ve diş so­runları çözümlenmelidir. Temporomandi-büler eklem sendromunda öncelikle diş eksiklikleri tamamlanmalı, kas gevşetici ilaçlarla istirahat tedavisi (elastik fiksasyon) uygulanmalıdır. Ayrıca eklem içine hidrokortizon enjeksiyonu yapılabilir.

Trigeminal nevraljide difenil hidantoin vakaların yaklaşık yarısında etkilidir. Başarı­sız sonuç alındığında karbamazepin veri­lebilir, ancak bu ilacın yan etkileri daha sıktır. Tıbbi tedavinin yarar sağlamadığı durumlarda Gasser ganglionunun arka kö­kü kesilebilir.

Glossofaringeal ve sfenopalatin nevralji­lerde, trigeminal nevraljideki tıbbi tedavi uygulamaları yapılabilir. Ayrıca geçici sinir blokları da yararlı olabilir. Sfenopalatin nevraljide orta konkanın arka ucunun kokainizasyonu, glossofaringeal nevraljide de tonsil bölgesine lidokain ya da kokain uygulanması tanıda yardımcı olurken, sı­rasıyla vidian nörektomi ve IX sinir kesişi tedavi amacıyla uygulanabilir.