Yasliliktaki Onemli Saglik Sorunlari

Yaşlılıktaki Önemli Sağlık Sorunları

65 yaş ve üzerindeki nüfusun yaklaşık % 80 inde az bir kronik hastalık vardır. Yaşlı nüfusun hemen hemen yarısının yaşamlarında günlük aktiviteleri kısıtlıdır ve aynı grubun % 18 i önemli bir hareket kısıtlığına sahiptir. Kalp hastalıkları atiritler ve görme bozuklukları bu kısıtlıklara neden en önemli üç hastalık olarak rapor edilmiştir.

65 yaşın üzerinde en önemli ölüm nedenleri kalp hastalıkları kötü huylu tümörler ve serobrovasküler hastalıklardır. Diğer ölüm nedenleri ise kazalar kronik obstruktif akciğer hastalığı promoni ve grip diabet intihar, kronik karaciğer hastalıkları strozdur.

Hipertansiyon

kardio- vasküler hastalıklar, orta yaş ve yaşlılık için önemli bir toplum sağlığı sorunudur. Sigara içme şişmalık aşırı tuz tüketimi ve hareket azlığı hastalığı artırıcı ristk faktördür.
HT tedavisi tansiyon düşürücü ilaçlar, tuz kısıtlaması, yaşlı bireyin kan basıncı her gün doğru ve dikkatli bir şekilde ölçülmeli tükettiği besinler izlenmeli ilaç eğitimi yapılmalı stres ile baş etme yöntemleri öğretilmeli fizik egzersizleri yapması için yönlendirilmelidir.

Kanser

Ölüm nedenleri içinde yaşlı grupta kanser ABD de ikinci ülkemzide kanserden ölüm oranlarında önemli derecede düşmeler görülmektedir. Kanserin tehlikeli işaretleri olarak saptanan semptomların bireylere ve ailelere öğretilmesi önemlidir. Ayrıca kitle iletişim araçları ile yaşlı grup ve ailesi bu konuda duyarlı hale getirebilir.

Periyodik izlem: bireyleri sağlıklı zamanlarda bile sağlık kontrolüne alıştırmak çok önemlidir. Özellikle risk altındaki grupta periyodik izlemlerin yapılması yenivaka bulma ve erken tanı yönünden çok önemlidir.

Artiritler yaşlı bireylerde aktivite dısıtlılığma bağımlılığa ve rahatsızlığa neden olduğu için önemli bir sağlık sorunudur. Kas ve eklemlerde ki bağ dokusununbozulması halinde denge ve yürüme bozukluklarını ortaya çıkarır. Omurga kalça ve diz eklemlerinde sinovyal zarların bozulması ile hareket ve postür bozulmaları artar. Yaşlının daha bağımlı hale gelmemesi için belli zamanlarda egzersizler yapması ve düzenli hareket edip dinlenmesi önerilmeli.
Antritler oluşmadan önce düzenli hareket ve yürüme bu olumsuzlukları önleyebilir.

Psikolojik Değişiklikler

Bu değişiklikler üç bölümde özetlenebilir.
ESKİYE BAĞIMLILIK: onlara göre dünya çok değişmiştir. Gençlerin çok tembel olduklarını kendi gençlik dönemlerinde ise çok çalıştıklarını her fırsatta vurgularlar. Dünyada ahlak kalmadığında yakınırlar.

YENİLİKLERDEN KORKMA: Eski alışkanlıklardan vazgeçmeme ve yaşları ilerledikçe odalarından dışarı çıkmama davranışları gösterirler. Yalnızken düşüp sakat kalmaktan banyo yapmaktan çamaşır değiştirmekten kimsesiz kalmaktan korkarlar. Bu korkular arttıkça zaman zaman depresyona girebilirler.

EGOİZMİN ARTMASI: Dünyanın ne olacağını düşünüp üzücü olayları duymak istemezler. Aşırı cimridirler. Demans durumu ilerledikçe kişisel eşyalarını ve paralarını saklamaya başlarlar. İleri yaşta oldukça şüphecidirler.

YAŞLILIKTA SORUNLAR
Altmış beş yaş üstü bireylerin görülen sağlık sorunları:
Geleceğin güvensizlik korkusu
Alınganlık
Yalnızlık
Sevgi yoksunluğu ve toplumdan soyutlanma
Güçsüzlük
Kazalar
Ruhsal ve bedensel yorgunluklar
Ekonomik yetersizlik
Beslenme bozuklukları
Sosyal yaşamda yetersizlik
Yaşlılık hastalıkları
Yaşlılarda görülen hastalıkların nedeni çoğu zaman yaşlılık sorunları ile paralellik gösterir:
Vücut dirnecinin düşmesi
Vücut organlarının fondsiyonlarında meydan gelen yavaşlama
Aşırı ve sık dengesiz beslenme
Alko sigara ve uyuşturucu alışkanlığı
Kişilern bakım yetersizliği
Andropoz ve menopozun etkileri
Stresli ortam
Yakınların ölümü
Yalnızlık kimsesizlik
Aşırı heyecanlı olma
Ağır işlerle uğraşma
Ekonomik yetesizlik ve emeklilik

KAZALAR
Bütün fonksiyonlardaki gerilemeler sonucu kazalara sık rastlanır.konuya ilişkin yapılan araştırmalarda 65 yaş üstündeki kazaların başta gelen ölüm nedenlei sıralamasında
5. sırada olduğu saptanmıştır. 75 yaş üzerindekilerde 65 yaş altındakilere oranla ölümle biten kazaların 3 kat daha sık görüldüğü belirlenmitir.
Bu ciddi bir halk sağlığılsorunudur. Çünkü ev kazaların 3 kat daha sık görüldüğü belirlenmiştir.
Buciddi bir halk sağlığı sorunudur. Çünkü ev kazalarının önlemesi olasıdır. Yaş ilerledikçık görme duyusunun zayıflaması kasların zayıflaması ve sereberal trombozozların neden olduğu düşmeler artmaktadır.

Kaza geçiren yaşlıların uzun zaman yatakta kalmaları onlarda ruhsal çöküntüyü hızlandırır. Topluma gerek çeşitli sağlık kuruluşlarında, gerekse evlerde kazalardan naşı korunulacağuna ilişkin planlı bir sağlık eğitim programı uygulanmalıdır.

RUHSAL BOZUKLUKLAR

Yaşlılıkta psikiyatrik belirtiler çoğunlukla fiziksel bozukluklar veya hastalık korkusuyla birlikte bulunmaktadır. Bu hastalıklarda erken tanı tedavi ve de bunlardan ileri gelen iş göremezliklerin azaltılması ile psikiyatrik bozukluklar, nörozlar ve kişilik bozukluklar mevcut intiharlar sık görülmekte. Bütün bu ruhsal bozukluklar köklerini genel biyolojik yaşlanma olaylarından almaktadırlar. Fakat emeklilik ve yakınlardan birisinin ölümü çabuklaştırıcı yalnızlık fakirlik ve kuvvetten düşmesinin fark edilmesi ruhsal bozuklukları şiddetlendirici faktörlerdir.
Dünya sağlık örgütünün yaşlılarda ruh sağlığını koruma amacına yönelik olarak bazı önerilerde bulunmaktadır. Bunlarla yaşlıların ruhsal sağlığı servisleri geriatri merkezlerinin tamamlayıcı bir ünitesi olmalı

Her türlü sağlık elemanı yetiştiren eğitim kuruluşlarının müfredat programlarının bu konuda zenginleştirilmesi toplumda yaşlıların ruhsal sorunların ruhsal sorunlarının benimsetmeye yöneltecek her türlü gayretin sarf edilmesi bu alanda daha çok araştırma yapılması gerentoloji enstitülerinin kurulmasıdır.