Yaslilikta Beslenme

Yaşlılıkta Beslenme

Büyümenin tamamlandığı 25 yaşından sonra yavaş yavaş metabolik çalışmalarda yavaşlama görülür. Genellikle yaş ilerledikçe fiziksel uğraşlar azalır. Organların işlevlerinde bozukluklar artarak orta yaş döneminin verimini azaltıp, yaşam süresini kısaltır. Bu bozuklukların başında hipertansiyon, damar sertliği, kalp yetmezliği, şeker hastalığı, ve böbrek hastalıkları gelir. Karaciğer faaliyetleri azalır. Görme ve işitme organlarının çalışmaları aksar, az kalsiyum alınımı, fiziksel aktivetinin azlığı, hormonal dengesizlik ve emilme yeterneğinin azalması nedeni ile kemiklerden kalsiyum çekilmesi artar. Buna bağlı olarak kemik hastalıkları görülür. Sindirim sisteminin çalışmasının azalması ile alınan yiceklerin sindirilmesi zorlaşır. Bütün bu organlardaki bozukluklar nedeni ile besinlerin emilmesi ve vücutta kullanılması güçleşir.

Yaş ilerledikçe karşılaşılan bir sorun da dişlerdeki çürüme, dökülme yada takma dişlerdeki sorunlar dolayısıyla bazı yicekleri tüketememektedir. Bu durum yaşlının yeterli ve dengeli beslenmesini engelleyebilir. Eğer böyle bir sorun varsa yiyecekler ezme ve püre şeklinde hazırlanmalı ve günlük besin öğelerini alması sağlanmalıdır. Gerekirse yaşlı bireyin aynen çocuk gibi bakıma gereksinimi olduğu aileye açıklanmalı, gerekli durumlarda ayrı yemek hazırlanarak beslenme sorunu çözümlenmelidir.

Yaşlılarda beslenme bozuklukları, beslenme yetersizlikleri ve düzensizlikleri nedeniyle sık olarak görülür. Bu yetersizlikler şöyle özetlenebilir:

-Yaşlıların ekonomik durumlarının yetersiz oluşu
-Yanlızlıkları ve güçsüzlükleri nedeniyle gereksinim duydukları besinleri sağlayamamaları
-İştahsızlık ve çiğneme yetersizliği
-Yaşlıların besinleri pişirme külfetinden kaçınmaları
-Karbonhidratlı besinlerin proteinlere oranla daha çok kullanılması
-Yaşlıların beslenme prensiplerine ilişkin bilgiye sahip olmamaları
Yukarıda belirtilen çeşitli nedenlerin sonucu olarak beslenme bozuklukları ile karşılaşılır. Bunlar;
-Mineral yetersizliği sonucu demir eksikliği anemisi
-Kalsiyum, protein, D2 vitamini yetersizliği sonucu asteoporoz
-Vitamin yetersizliği sonucu skorbid
-Protein yetersizliği sonucu hücre yenilenmesinin, onarim işlerinin yavaşlaması, demir ve kalsiyumun organizmada emiliminin azalması gibi belirtiler görülmektedir.
Bütün bunları göz önünde tutarak yaşlılar şu şekilde beslenmelidir:

1-Öğün sayısı sık, alınan besin az olmalıdır. Böylece sindirim güçlükleri önlenir.
2-Sıvı alınımı arttırılmalı, tuz kısıtlanmalı ve böylece böbreklerin işi kolaylaştırılmalıdır, (sindirimde kolaylaşır)
3-Kalori vücut ağırlığını koruyacak şekilde ayarlanmalıdır. Günlük kalori gereksinmesi 70 yaşından sonra erkekte 2000-2200 kal/gün, kadında 1500-1600 kal/gün’dür. Günlük kalori gereksinmesinin %25’i yağlardan oluşur.
4-Yiyecekler ekonomik koşul ve beslenme alışkanlığına uygun düzenlenmelidir.
5-Yemekler suda yada ızgarada yapılmalı, kızartmadan kaçınılmalıdır.
6-Çiğneme güçlüğü nedeniyle sulu ve yumuşak gıdalar verilmelidir.
7-Diyette yeteri kadar posa bulunmamalı, böylece kabızlık önlenmelidir.
8-Ağır tatlılar, hamur işleri yenmemelidir. Muhallebi, sütlaç gibi hafif sütlü tatlılar ve meyve tercih edilmelidir.
9-Duyu organlarındaki bozukluklar dikkate alınarak yiyecekler hazırlanmalıdır.
10-Günde 1-2 kez çay, kahve alınabilir. Bunlar aralarda içilmelidir.
11-Diyetteki katı yağlar ve toplam yağ miktarı azaltılır. Böylece ileride ortaya çıkacak bozukluklar için bir ön önlem alınmış olur. Yemeklerde sıvı yağlar kullanılmalıdır.
12-Süt ve yoğurt miktarı arttırılmalıdır.