Yaşlının Evde Bakımı
Yaşlı bireylerin, hastaların ev ortamında, bakım yurtlarında, hastanelerdeki genel bakımlannda, yaklaşımlarında amaç yaşlının mevcut bütünlüğünün korunması olduğu için ilkeler ve işlevler aynıdır. Yaşlı birey evinde yaşıyorsa aile fertlerinden birisi bütün bu bakım ilkeleri konusunda bilgilendirilir. Bu olayda halk sağlığı hemşiresi danışman rolünü oynar. Yaşlıların genel bakımında onlarda kendisine ait değerlilik ve yeterlilik duygularının yaratılması ve bu duyguların korunması gerekmektedir. Örneğin yaşlı hastaların isimlerini hatırlayarak nene, dede gibi terimler yerine onlara kendi isimleriyle hitap etmek öz saygılarını korumaya yardımcıdır.
Ev bakımında yoğun hemşirelik yaklaşımına karşın daha az tıbbi tedaviye gereksinim duyulmaktadır. Bu nedenle evde bakım hizmetleri verilen örgütlemelerde hemşireler hem lider, hem eğitici, hem de uygulayıcı olarak görev aldıktan özel bir hizmet alanı bulmaktadır.
Evde bakım hizmetleri planlanırken, hastanın hikayesi, geçmiş yaşam biçimini de kapsayan ayrıntılı bilgiler alınmalıdır. Örneğin günlük yaşam aktivitelerini nasıl sürdürebildiği, sosyal destek ve güvence kaynakları ile ev ortamındaki durumu belirlenmelidir. Gerekli olan veriler toplanırken konuşmalara aile bireyleri ve destek istenecek olan akrabalar da katılmalıdır.
Günlük yaşam aktivitesini engelleyecek mobilyalar, tuvaletin yeri, şekli ve ev işlerinde destek verecek kişinin durumu bakım planının yapılmasında büyük önem taşır. Bir başka önemli konu da duygusal desteğin sadece hasta için değil, aileyi de kapsayacak şekilde planlanmasıdır.
Evde verilecek bakımın planlanmasında temel çerçeveyi belirleyen, bireyin tam olarak değerlendirilmesidir. Böylece bireyin günlük yaşam aktivitelerinin ne kadarını bağımsız olarak yerine getirebildiğini, ne kadarında ve ne oranda yardıma gereksinimi olduğunu saptamak mümkün olacaktır. Yapılan bakım planları mevcut potansiyelin en iyi bir biçimde kullanılmasına yönelik olmalıdır.
Hastaya evde bakım verecek olan hemşireyi değişik alanları kapsayan görevler beklemektedir.
Hemşirelik bireyin hastalıklardan korunmasını, tedavisini, bakımını ve rehabilitasyonunu kapsar. Rehabilitasyon üçüncül korumanın temel hedeflerinden biridir. Kronik hastalığı olan kişilerde nekahat döneminin geçirilmesi ve sürekli bakımının sağlanması rehabilitasyon çalışmaları içinde yer alır. Hastalık, yaralanma ve yaşlılık sonucu oluşan yetersizlikler de gerekli fiziksel-ruhsal ve sosyal fonksiyonları en iyi duruma getirip bu durumun sürdürülmesini sağlamak rehabilitasyon hizmetleriyle başarılıdır. Kalıcı sakatlıklarda bireyin ve ailenin büyük bir desteğe, kendi kendini bakım konusunda yoğun bir eğitime gereksinimleri vardır. Rehabilitasyon var olan sorunu tam olarak ortadan kaldırmaz. Kişinin kendi kendine yaşayabilmesi için gerekli etkinliklere olanak sağlar. Rehabilitasyon özellikle üç alanda yoğunlaşır.
1-Yeniden etkin hale getirmek
2-Yeniden sosyalleştirmek
3-Yeniden topluma kazandırmak.
1-Bunun anlamı pasif letarjik fiziksel ve sosyal yönden hareketliliğini kaybetmiş olan hasta bireyin aktif olarak günlük yaşama katılımını sağlamaktır.
2-Hastalık yada sakatlıklar nedeniyle ailesinden, komşularından, arkadaşlarından ve toplumdan kopmuş olan bireyi tekrar çevresiyle ilişki kurmaya hazırlamaktır.
3-Toplumdan koparıldığını düşünen ve ikinci sınıf vatandaş olduğu duygusuna kapılan bireyin normal yaşama uyumunu sağlamaktır. Bunun için kişinin kapasitesine uygun, anlamlı bir uğraş bulmak ve bu aktiviteleri sürdürmesini sağlamak gerekir.
Sağlık hizmetlerinin içinde yer alan rehabilitasyon da bir ekip hizmetidir. Hemşirenin bu ekip içindeki en önemli görevi, hekim, fizyoterapist, psikolog ve sosyal hizmet uzmanı arasında eşgüdümü sağlamak olmalıdır.
