YAŞLILARDA DÜŞMELER VE ALINACAK TEDBİRLER
Her yıl 65 yaş üzeri erişkinlerin üçte biri herhangi bir nedenle düşmektedir.Yaşlıların bir yaralanmaya bağlı ölüm nedenlerinin başında da düşmeler gelir.Bu sorun aynı zamanda en sık hastaneye yatış sebebidir.Düşen kişilerin %30’unda kalça kırıkları veya beyin travması gibi ciddi problemler yaşanır.Bunların tedavisi oldukça zahmetlidir ve bağımsız yaşamı engelleyebilir.Daha da ileri giderek erken,zamansız ölümlere neden olur.Yaşlılardaki kırıkların ilk nedeni düşmelerdir ve kırıklara en sık ,omurga,kalça, kol ve bileklerde rastlanır.Bir kez düşen kimse,yaralanmasa dahi tekrar düşme korkusu yaşar ve bu nedenle günlük aktivitelerini azaltır.Hareketsizlik ise tam tersine
tekrar düşme riskini arttırır.Bütün bunlara ek olarak sağlık harcamaları da önemli şekilde çoğalır.
Kimler risk altında?
Düşmeye bağlı ölümler erkeklerde kadınların iki katıdır.Ancak kırıklar söz konusu olduğunda durum tam tersidir.Seksenbeş yaş üzerinde karşılaşılan sorunlar daha da ağırlaşmaktadır.Yetmişbeş yaş üzeri kişilerde bir yılı bulan bakım ihtiyaçları ortaya çıkar.
Düşmeler nasıl önlenir?
Bazı önlemler sayesinde birçok düşme engellenebilir.Yapmanız gereken dört şey;1.Düzenli bir egzersiz programına başlamak 2. Aldığınız ilaçları doktorunuz ile gözden geçirmek 3.Gözlerinizi kontrol ettirmek 4. Evinizi daha güvenli hale getirmek.
Düzenli egzersiz programına başlayın.Egzersiz düşme riskini azaltan en önemli unsurdur.Sizi daha güçlü yapar ve kendinizi iyi hissedersiniz.Denge düzenleyen faaliyetler en etkilisidir.Hareketsizlik vücudu zayıflatır ve düşme ihtimalini arttırır.Kendiniz için en uygun olanı egzersiz türlerini doktorunuza sorun.
Doktorunuz ilaçlarınızı kontrol etsin.Yaşlandıkça ilaçların etkileri değişebilir.Buna bitkisel ürünler de dahildir.Bazı ilaçlar tek başlarına veya diğerleri ile etkileşerek,baş dönmeleri,dengesizlik yaparak düşme riskini arttırabilir.
Gözlerinizi kontrol ettirin.Yılda bir göz doktoruna muayene olun.Gözlük numaranız yanlış olabilir veya katarakt,glokom gibi sorunlarınız olabilir.Kötü görme düşmeleri kolaylaştırır.
Eviniz düşmelere karşı tedbirli olsun.Düşmelerin yarısı evde olur.Koridorlardan ve merdivenlerden,ayakkabı,giysiler ve mobilya gibi takılıp düşecek eşyaları kaldırın.Ayak altından kayacak veya takılabileceğiniz türde halıları kaldırın.Sık kullandığınız eşyaları kolay erişebileceğiniz yerlerde saklayın,tabure vs.üzerine asla tırmanmayın.Tuvalet ve banyoya tutunma kolları taktırın.Zeminlerinde kaymayı önleyen örtüler bulundurun.Ev içini aydınlık tutun,ışıklandırma iyi olsun.Gece kalktığınızda oda ve koridorlar aydınlatılmış olsun.Ev içi ve dışarıda devamlı ayakkabı giyin,çıplak ayak veya terlikle dolaşmayın.Telefon ve uzatma kablolarını ortalıkta bulundurmayın.Yatar veya oturur pozisyondan yavaşça kalkın.
Son olarak,eğer düşer ve kalkamazsanız, kullanmak üzere,yerde bir telefon bulundurun ve acil erişilecek numaraları yanında saklayın.
Uz.Dr. Metin Okucu