Yaralarda Acil Bakim Acik Yaralar

Acil Bakım

Etkilenmiş bölgeye soğuk uygulama yapılır, Etkilenmiş bölgenin üst tarafına basınç uygulanarak olası kana­ma önlenir.
Etkilenmiş bölge atelle immobilize edilir,
Etkilenmiş bölge kalp seviyesinden yükseğe kaldırılır.

Açık Yaralar

Deri ve mukoz membran bütünlüğü bozulmuştur. Abrezyon, in-sizyon, laserasyon, avulsiyon, penetrasyon ve perferasyon şeklin­deki delici yaralar bu grupta yer alır.
Abrezyon (sıyrık): Abrezyon derinin sert bir yere sürtünmesi sonucu epidermisin ve dermişin bir bölümünün kaybıdır. Dermişte­ki kapillerin erozyonuna bağlı sızıntı şeklinde kanama olabilir, fa­kat abrezyonlar genellikle dermişin her tabakasını etkilemez. Ancak bu tür yaralanmalarda çok fazla ağrı olabilir.

İnsizyon (kesilme): Özel koşullarda çok keskin eletlerle, cer­rahinin amacına uygun olarak oluşturulan yaralardır. Yara temiz ve kenarları düzgündür.

Laserasyon: Kazara ya da bilinçli olarak oluşturulan kesik ya­ralarıdır. Yara kenarları insizyonel yaradaki gibi düzgün, parçalı ya­da kontüze olab’lir. Laserasyon alanı subkutan doku, kas, sinir ve kan damarlarını Kapsayabilir.

Avulsiyon: Avülsiyonda derinin bir parçası ya iyice kopmuş ya da küçük bir yerinden bağlı kalmıştır. Kopan dokular genellikle sub­kutan fasya ile kas arasından ayrılır. Bu tür yaralanmalarda genel­likle çok fazla kanama olur.

Delici Yaralar: Derin dokularda keskin ya da sivri uçlu bir ob­je ile oluşturulan yaralardır. Penetrasyon ve Perferasyon yaralan­maları bu grupta yer alır.

Perforasyon, delici yaralarda yaralanmaya neden olan objenin organ ya da ekstremiteyi geçip karşı tarafa çıkmasıdır. Diğer bir de­yişle batan cismin giriş ve çıkış deliği vardır.
Penetrasyon, batan cismin deri ya da mukoz membran yoluyla, daha derin doku ya da organlarda delinme oluşturmasıdır.
Delici alet yaralanmalarında yara ağzı küçük, ancak delici aletin boyunca derin dokularda damar sinir ve organlarda yıkım fazla ol­duğu için tetanoz ve gazlı gangrene neden olan anaerobik mikroor­ganizmaların yerleşip çoğalmaları için uygun ortam vardır.

Acil Bakım

Önce yaranın derecesi ve ciddiyeti belirlenir bunun için yarayı örten giysiler çıkarılır.
Kanama kontrol altına alınır.
Daha fazla kirlenmesi önlenir, bunun için varsa steril yoksa te­miz örtü ile yaranın üzeri kapatılır.
Yaralı kısım immobilize edilir.

Avülsiyon tipi yaralanmalarda; kısmen kopmuş bütün deri par­çaları (flap) yaranın üzerine normal yerine yerleştirilir. Flap ya­tağına yerleştirildikten sonra üzerine steril bir pansuman mater­yali konur. Eğer kopma tam ise, kopan parça bulunup acil bölü­me hasta ile birlikte getirilir. Kopan parça steril bir gazbezi ile sa­rılıp plastik torbaya konmalı, torba ±4°C civarında korunucak bir termosa yerleştirilmelidir. Kopan kısmın direkt buz ile teması ön­lenmelidir. Aksi halde donma yaralanması olucak ve doku ölü­mü hızlanacaktır.

Açık yaralanmalarda, delici cisim bazan vücutta kalmış olabilir. Bu gibi durumlarda lokal kanamayı kontrol etmenin yamsıra
Acil bölüme gelene kadar delici cisim çıkarılmaz,
Delici cismi sabitleştirmek için kalın pansuman malze­meleriyle desteklenir. Çünkü yabancı cismin herbir hara-keti daha fazla yaralanmaya neden olucaktır.
Hasta olabildiğince çabuk acil bölüme götürülür.Delici yaralanma nedeni kurşun ise, perforasyon tipi ya­ralanma meydana gelir. Kurşunun bir giriş birde çıkış deliği vardır. Ancak giriş deliği çıkış deliğinden küçüktür. Büyüklüğü nedeniyle çıkış deliğinden bol miktarda ka­nama olabilir. Ayrıca kurşunun geçtiği yol üzerindeki or­gan ve damar yaralanmaları sonucu ciddi bir iç kanama gelişebilir. Bu nedenle hipovolemik şok belirtileri değer­lendirilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.