Vücutta iyot ihtiyacı nasıl giderilir?

İyot ilaç yapımında, tuzlarda, antiseptiklerde, gıda katkılarında, boyalarda, katalizörlerde ve fotoğrafçılıkta kullanılan bir elementtir. Çoğu canlının eser miktarda iyota gereksinimi vardır. İyotun vücutta çok önemli görevleri bulunuyor. İyot eksikliği ya da fazlası, önemli sağlık sorunlarına neden olabiliyor. İyot eksikliği görülen annelerin dünyaya getirdiği bebeklerde cücelik, spastisite, zeka geriliği gibi ciddi sorunlar görülebilir.

Deniz ürünlerinde, yosunda, süt ürünlerinde, tahıllar, yumurta, ekmek, iyotlu tuzda iyot bulunur. Genellikle denize yakın topraklarda daha fazla iyot bulunur. Vücutta mide ve ince bağırsaktan emilen iyot tiroit bezi tarafından kullanılır.

Tiroid hormonları vücutta büyüme ve gelişmeyi sağlamak işlevini yerine getirirken iyot kullanmaktadır. Vücut gelişimindeki en önemli elementlerden biri olan iyot yetersizliğinin önlenmesi için, Sağlık Bakanlığı “Az ama iyotlu tuz kullanın” uyarıları yaparak sofralarda kullanılan tuzun iyotlu olmasına dikkat çekiyor.

Gebelerde iyot eksikliği düşüklere, erken doğuma, guatr hastalığına, zekâ geriliğine, sağırlığa, dilsizliğe, cüceliğe ve daha birçok hastalığa neden oluyor. Dünyada zekâ geriliği ve beyin hasarını önlemede tek temel neden olarak iyotun yeterli alınması sağlanıyor.

Her yaş grubunun ihtiyacı olan iyot yetersizliğinden en çok hamile ve bebekler etkileniyor. Çocuklarda da iyot eksikliği öğrenme güçlüğüne neden olarak okul başarısını düşürüyor.

İyot eksikliği ayrıca halsizlik, bitkinlik, tembellik, kilo artışı, deri ve saçlarda kuruma, enfeksiyonlara karşı dayanıksızlık, sürekli üşüme, algıda bozukluk gibi belirtilerle hissediliyor.

Çözümü İyotlu Tuz

Sofra tuzunun iyotlanması iyot yetersizliğinin en aygın çözümü olarak kullanılıyor. İyot, vücuda besinler, su ve deniz ürünleriyle alınıyor. Normal şartlarda vücudumuzda 15-20 mg iyot bulunuyor.

İyot yetersizliğinin olduğu bölgelerde alınabilecek başlıca önlemlerden biri günlük iyot alımının arttırılması. Özellikle bu önlem guatr şikayetlerinin başlamadığı çocuklarda ve erişkinlerde daha etkili oluyor. İyot alımındaki artış var olan guatrı tedavi etmekten çok, guatrın görülme sıklığının azalmasında etkili olmaktadır. Ancak graves hastalığı, hashimoto tiroiditi ve sıcak nodülü olan hastaların iyotlu tuz kullanmaları sakıncalı bulunuyor.

İyot yetersizliğine karşı tuzun iyotlanması dışında ekmeğe iyot katılması, iyot tabletleri kullanılması, iyotlu yağ enjeksiyonu ya da iyotlu yağ kapsülleri kullanılması ve içme suyunun iyotlanması gibi yöntemlerden de yararlanılıyor.

Hekimler hamile olan ya da hamile kalmayı planlayan kadınların yüksek miktarda iyot içeren maddeler tüketmelerini öneriyor. Bu şekilde bebekte olası hastalıkların önlenmesi planlanıyor.