Varikosel skrotumdadaki testisten ayrılan venlerin testiküler veni oluşturmak için birleşerek oluşturdukları damarların şişmesi ve uzamasıdır. Skrotumdaki bu venöz ağ yapısı panpiniform pleksusu olarak bilinir.
Varikosel tipik olarak skrotumda bir mavilik ve şişme ile karakterizedir. Ayrıca skrotum üzerinde solucan şeklinde çıkıntılara görülebilir. Bazı hastaları yatağa uzandıklarında skrotumdaki şişliğin azaldığını yada kaybolduğunu belirtmektedirler.
Varikosel hastalığının teşhisi için günümüzde Skrotal Ultrason, Doppler ve TEknesyum sintigrafik tetkikleri yapılmaktadır.
Erkeklerin yaklaşık olarak %15’inde Varikosel rahatsızlığı bulunmaktadır.
Bu durum kişiye rahatsızlık vermekle birlikte ağrıda hissettirebilir. Varikoselin tedavisi genellikle genişlemiş damarların ligasyonu yani genişlemiş venlerin tıkanmasıdır.
Kısırlık nedeniyle araştırılan erkek hastalarda varikosele daha sık rastlanmaktadır. Bu nedenle varikosel hastalığının kısırlık ile ilişkili olduğu düşünülebilir.
Ancak varikosel hastalığının tedavisi amacıyla damarların bağlanması fertiliteyi arttırmaz. Varikosel hastalığı sırasında bazen genişleyen damarlar testise hasar vererek infertiliteye yol açabilir.
Celsus isimli Romalı yazar 1. yüzyılda Varikoseli tanımlamıştır. Celsus varikosel için “testis üzerindeki damarlar şişmiş ve bükülmüş olup testisin beslenmesi bozulmuştur” şeklinde bir tanımlama yapmıştır.