Üniversite gençliğinin sorunları

“Sevgilim yok”, “param yok”, “sosyal yaşamım yok”, “zamanım yok” gibi birçok sorunu olduğunu söyleyen gençler, sanıldığının aksine pek de mutlu değiller. Yrd. Doç. Dr. Banu Sayıner tarafından yapılan araştırma gençliğin aynasını tutuyor.

Üniversitelerin sorunları dağ gibi, saymakla bitmiyor. Buna karşın temel sorunları, kimlik arayışını ele alan araştırma bulmak söz konusu olunca işiniz zorlaşıyor. Neden araştırma sevmez bir toplum olduğumuz ise ayrı bir araştırma konusu.

Şu an Ticaret Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Banu Sayıner, doktora tezi olarak ‘Yönetim Odakları Farklı yükseköğretim gençliğinin sorunları ve başa çıkma yöntemlerini ele aldı. Sayıner, 2002’de Yıldız Teknik Üniversitesi’nde sekiz fakülte ve bir yüksekokul olmak 34 bölüme devam eden 1246 öğrenciyle yüz yüze görüşmeler yaptı. Yanıtların tasnifinden sonra sorunlar sıralandı. Ekonomik sorunlar liste başı.

Verileri okuyacak olursak; gençlerin hemen hemen hepsi (yüzde 99.4) dar bütçeyle geçinmek zorunda. Listede yer alan temel sorunlar şunlar: Toplumsal sorunlar, insan ilişkileri, politik sorunlar, psikolojik sorunlar, eğitim sorunları, aile, karşı cinsle ilişki, serbest zaman, temel ihtiyaçlar, gelecek, felsefi sorunlar, kişisel sorunlar ve psikotik sorunlar.

1- Yarı aç, yarı tok hayat

Ekonomik sorunlar (%)

Ekonomik sorunlarım var : 96.7

Gelir dağılımı adi! değil : 96.4

Meslek seçiminde ekonomik faktörler önemli : 95.3

Harçlar yüksek : 93.2

Arabam yok : 92.5

2- Saygı görmek istiyorum

Toplumsal sorunlar (%)

Toplumda saygısızlık var : 93.9

İnsanlar tembel : 91.3

Toplumda ahlak sorunu var : 86.4

Gençlere söz hakkı yerilmiyor : 82.9

Toplumsal baskı var : 79.1

3- Herkes çıkarcı, duyarsız

İlişkilerdeki sorunlar (%)

Çıkarcılık var : 96.0

insanlar mantıksız : 95.0

Sözümü sakınmıyorum : 88.1

İnsanlar duyarsız : 83.1

İnsanlara güvenmiyorum : 79.4

4- Düşünce özgürlüğü yok

Politik sorunlar (%)

Ülkenin ekonomik durumu kötü : 99.3

Ülkede düşünce özgürlüğü yok : 92.9

Demokratik bir ülkede yaşamıyorum : 90.0

Ülke kötü yönetiliyor : 86.8

Tek tip insan yetiştiriliyor : 76.8

5- Bıktım duygusallığımdan

Psikolojik sorunlar (%)

Duygusalım : 86.4

Duyarlıyım : 74.8

Kaygılıyım : 73.7

Korkularım var : 71.3

Sinirliyim : 71.0

6- Eşitlik kâğıtta yazılı

Eğitim sorunları (%)

Eğitimde eşitsizlik var : 98,0

Eğitim sistemi bilimsel değil : 95.4

Kitaplar ve malzemeler pahalı : 94.1

Sınıflar kalabalık : 89.2

Eğitim kalitesiz : 88.0

7- Ailemle anlaşamıyorum

Aileye dair sorunlar (%)

Koruyucu bir ailem var : 87.2

Ailem bana karşı ilgisiz : 84.3

Ailemle anlaşamıyorum : 69.1

Onların istediği oluyor : 60,7

8- Bir sevgilim bile yok

Karşı cinsle sorunlar (%)

Sevgilimle sorunlarım var : 88.2

Bölümümde karşı cins az : 70.6

Sevgilim yok : 65.9

Kolay bağlanamıyorum : 57.3

İlişkilerimde sorunlarım var : 55.6

9- Sosyal yaşantım renksiz

Sosyal yaşam sorunları (%)

Okulda sosyal etkinlik az : 87.6

İstediklerimi yapamıyorum : 87.5

Zaman yetersiz : 81.8

Zamanı iyi kullanamıyorum : 73.8

Spor yapacak alan yok : 71.3

10- Zamanım yolda geçiyor

Temel ihtiyaçlar (%)

Ulaşım sorunum var : 87,2

Üniversite uzak : 84.3

Büyük şehirde yaşamak zor : 64.7

Kendime ait bir evim yok : 63.4

Tuvaletler uygun değil : 59.7

11-Yarınımdan endişeliyim

Geleceğe bakış (%)

İş bulmak endişelendiriyor : 73.8

Gelecek kaygım var : 69.7

Mesleğim bana göre değil : 67.0

İş yaşamı endişe verici : 66.5

Evliliğe dair endişeliyim : 60,3

12- Hayatın anlamı ne?

Felsefi sorunlar (%)

Hayatın anlamını bilemiyorum : 63.6

Önem verdiğim değerler yok oluyor : 62.9

Belirsizlikler yaşıyorum : 61.1

Dünya ile ilgili çelişkiler yaşıyorum : 54.1

13- Kendimle başım dertte

Kişisel sorunlar (%)

Projelerimi erteliyorum : 88.2

Yanlışlıklar yapıyorum : 81.9

Yaptıklarım yetersiz : 80.6

İsteklerimi gerçekleştiremiyorum : 80.0

Sıkılıyorum : 74.8

14- Aşağılık duygum var?

Felsefi sorunlar (%)

Aşağılık duygum var : 56.0

Depresyona giriyorum : 55.1

Unutkanım : 55.0

Takıntılıyım : 52.6

Manik depresifim : 45.4

1246 kişiyle yapılan araştırmada belirlenen 14 temel sorun arasında parasızlık ilk sırada. Özellikle Anadolu’dan gelen ve ailesiyle yaşamayanlar için barınma en temel sorun. Yurtların altyapı sorunları ve yönetimin baskıları gençleri ev tutmaya yöneltiyor. Üç-beş genç bir araya gelerek kirada oturuyor. Kira ve ısınma giderlerinin yanı sıra yüklü telefon faturaları da gençlerin bütçelerini epey zorluyor.

Üniversiteliler ekonomik özgürlüklerinin olmamasından şikâyetçi (yüzde 91.3). Bütçelerine göre yaşamak da zor geliyor. İstanbul gibi eğlence mekânlarının insanı ayarttığı bir kentte, gençlerin çoğu (yüzde 85.1) hesapsız kitapsız harcama yaptığını söyledi.
Gençler saygısız davranışlarından dolayı sürekli tukaka edilir, oysa asıl onlar toplumdaki saygısızlıktan şikâyetçi (yüzde 93.9). Gençlerin ‘tembelliği’ dillere destan, ama onlar da başkalarını tembel buluyor (yüzde 91.3). Cinsiyete dayalı adaletsizlik ise (yüzde 75.9) ‘toplumsal sorunlar’ listesinde altıncı sırada. Gençlerin yüzde yüzde 54.7’si sosyal statü istiyor. Özgürlük ise daha alt sıralarda.

Demokratik bir ülkede yaşama arzusu yüksek: Yüzde 90. ‘Ülke kötü yönetiliyor’ diyenlerin oranı ise yüzde 86.8. Çoğuna (yüzde 76. göre sistem tek tip insan yetiştiriyor. İnsanlarla ilişkiler konusunda gençler kendilerini güvensiz hissediyor. Büyük çoğunluk (yüzde 96) menfaate dayalı ilişkilerden rahatsız. İnsanlara güvenmeyenler (yüzde 79.4) kadar, ‘İlişkilerimde bir rehbere ihtiyacım var’ diyenlerin oranı da (yüzde 47.1) düşündürücü. Yalnızlıktan dem vuruyorlar ama arkadaş grubu olmayanlar azınlıkta (yüzde 9.

Duygusal olmak ya da duygusal görünmek gençler arasında büyük bir zaaf. Kimse duyarlı olmak istemiyor. Ama ‘Karamsarım’ diyenlerin oranı yüzde 65.2’lere varıyor. Kimi iş bulamamaktan korkuyor, kimi iş ortamından. Diğer bir endişe kaynağı ise evlilik. Yalnızlığı (yüzde 57.mutsuzluk (yüzde 55. izliyor.

Araştırmaya katılan üniversiteliler, eşitsizlikten, sistemin bilimsel olmayışından, kitap ve malzemelerin pahalı olmasından mustarip. ‘Okulun fiziksel yapısı yetersiz’ diyenler yüzde 79.1. Öğretim üyeleriyle iletişim sorunları yaşayanlar yüzde 77.8. İstemediği bölümde okuyanların oranı yüzde 77.4. Listenin en altında yer alan ‘kılık kıyafet zorunluluğu’.

Ailelerin ‘korumak’ adına yaptıkları müdahaleler gençleri boğuyor. Üniversitelilerin yüzde 87.2’si bu korumacı tavırdan duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Ama pek çoğu (yüzde 84.3) başıboş bırakılmaktan da mennun değil. Ailesinin hem korumacı, hem ilgisiz, hem de her şeye karışan dengesiz tutumlarına dayanamayan gençler (yüzde 40.3) ‘Ailemle birlikte yaşamak zor geliyor’ dedi.

Ankette kişisel sorunlar bölümünde gençlere 50 soru yöneltildi. Buna göre gençlerin en büyük sorunu, ‘zaman yönetimini bilememek’. Yüzde 88.2’si ‘Projelerimi erteliyorum’ dedi. Gençler kendilerini detaycı, sabırsız, mükemmeliyetçi, kıskanç, isteksiz, üşengeç, amaçsız, aksi, düzensiz, bezgin, sorumsuz buluyor. İstanbul yaşanması zor bir kent. Gençlerin çoğunluğu için en büyük sorun ulaşım, üniversitenin eve ya da yurda uzak olması.
Üniversiteye büyük umutlarla giren, özellikle de Anadolu’dan gençler sosyal etkinliklere katılmamanın sıkıntısını yaşıyor. Kampüsler de değil, ancak merkezdeki fakültelerde spor yapacak alanların olmaması gençleri bunaltıyor. ‘Yaşamımda eğlence yok’ diyenlerin oranı yüzde 58.6.

Aşk cephesinde de kaygılar baskın çıkıyor. Çünkü gençler ilişkiyi yürütmeyi bilemiyor. Yüzde 88.2’si bu konuda psikolojik desteğe ihtiyaç duyuyor. Mühendislik eğitimi alan erkeklerin ise en büyük sıkıntısı bölümlerinde kız öğrenci sayısının azlığı.

Alkol kullananların oranı yüzde 38.4, sigara içenlerin oranı yüzde 37.2. İlginç bir nokta da gençlerin üçte birden fazlasının kilo sorunu olması. Belki de bu ekonomik nedenlerden dolayı hamur işine dayanmalarıyla açıklanabilir. ‘Hayatın anlamı ne?’ sık sorulan soru. Buna yanıt bulamayan grubun (yüzde 63.6) yarısı yaşamı değersiz buluyor (yüzde 42.2)