Ultrasonografi Nedir, Ultrasonografi Cihazı
Karaciğer içi lezyonların değerlendirilmesinde önemli bir metoddur. Lezyonun büyüklüğünü, eko yapısını, solid-kistik ayrımını yapar. Bu hastalıklarda karaciğerin büyüklüğü eko yapısı, damar değişiklikleri, yüzeyi ve kenar açısını gösterir. Akut hepatitte eko azalır. Ödem ve nekroza bağlıdır. Kenar açısı ve damarlar değişmez. Kronik hepatitte fibrozis nedeniyle granüler tarzda eko saptanır. Parenkim ekosu artmıştır. Damarda düzensizlik ve incelme olur.
Karaciğer steatozunda (yağlanma), eko patognomoniktir. Diffuz, eko artımı olur (beyaz karaciğer). Depo hastalıklarında granüler görünüm ortaya çıkar. Hodgkin, lenfoma ve lösemide normal homojen görünüm kaybolur.
Sirozda ultrason değerlidir. Küçülme, bazen büyüme olur. Fibrozis ve nodüler yapı özelliği nedeniyle parenkimde nodüler eko farklılıkları olur. Kenar açısı küntleşir. Yüzeyde nodüler düzensizlik ortaya çıkar, intrahepatik portal ven ve hepatik venler incelenir, periferik dallar Silinir. Yer yer irreguier seyir gösterir. Kaudaz lob büyür. Lig terisn uzantısı boyunca paraumbilikal ven ortaya çıkar. Portal vende genişleme karında accit, dalak büyüklüğü de önemlidir.
Tümör, kist ve apsenin ultrasonla tanı ve takibi kolaydır. Sirozda hepatoma gelişimi erken dönemde ultrasonla yakalanabilir. Amip ve pyojenik apse, ekodan fakir olarak görülür. Metastatik kanser etrafında ekojenik ortada eko kaybı olan alan şeklindedir. Prostat kemik, meme CA metastazı pürekojeniktir. Hepatomada eko kaybı gösteren halo saptanır.
Safra kesesi ve yolları, kese hastalıklarında ultrason, radyolojinin yerini almıştır. Taş ekojenik yapı ve akustik gölge şeklinde görülür. Akut kolesistitin erken tanısında önemlidir. Kese büyük, duvar kalındır. İçinde çamur ve taş bulunur. Ultrason + IDA tanıda yardımcıdır.
Safra kesesi CA, metastaz yapmadan tanı konabilir. Kolesterol kristalleri, polipolid adenomyoma tozis saptanabilir. Hasta aç olmalıdır.
Safra kanallarının değerlendirilmesinde önemlidir. Kolestaz ayırımını sağlar Pankreas, diğer organlara göre tanısı daha zordur. Akut pankreatitte organ büyür, parenkim ekosu azalır. Kontum fazla düzensiz değildir. Kanal hafif genişler. Kronik pankreatitte eko artar. Organ normal veya küçüktür. Eko heterojendir. Kanal genişleme ve daralma gösterir. Kanalda taş, psedokist görülebilir. Pankreas CA tanınabilir. Koledok ve pankreas kanalı genişler. Tümör görülebilir. Kuyruk Ca’yı göstermek zordur.
Portal sistem, portan ven normalse 1-2 mm.’dir. Hipertansiyonda genişler. Trombüs, ascit, dalak büyüklüğü, kollateral venler gösterilebilir.
ERCP ve PTK
PTK chiba yöntemiyle yapıl.r. 0.8 mm. çaplı Chiba iğnesiyle yapılır. İğne çok flexibldır. İntrahepatik kolestazda 60 kanala girme şansı vardır. Kanal genişlemişse %99 oranında kanala girilebilir. PTK extrahepatik kojestazistejı kanman in verini ve sebebini ortaya çıkarmaya yarar. Tümörde tıkanma yeri irreversibldir. Taşlarda menisküs belirtisi vardır. Dıştan basıda sıçan kuyruğu şeklindedir.
ERCP, yandan gören aletlerle duodenumun 2. kıtasına girilir. Papillanın orifisinden kanülle girilir. Kanala opak madde verilir. Başarı oranı %99-92’dir. MI, genel durumu çok bozuk olanlar dışında kullanılır. Akut pankreatit rölatif kontrendikasyondur. Safra kanalı ve pankreas kanalına ait patolojiden ortaya çıkarar. Koledok taşı, kolanjio-karsinomda önemlidir. Gövde ve kuyruk CA’ta kanalda kesilme belirtisi vardır.
Endoskopik Papillatomi: Endoskopla papilla Waterinin papillatomla eletro cerrahi olarak kesilmesidir.
Endoskopik Papillatomi Endikasyonları
1. Koledok taşları
2: Oddi sfinkteri fibrozisi
Kolisistektomi yapılanlarda seçilmiş sağaltım yöntemidir. Hem kese hem kanalda taş var, fakat hasta cerrahiye verilemiyorsa yine papillatomi yapılır. Taşların büyüklüğü 2 cm’den az olmalıdır. Taş çevresinde düzensizlik oluşsuz etki yapar. Taşın tek veya multipl olması papillatomi yapılmasına-engel değildir.
Akut pankreatit rölatif kontr-endikasyondur. Kanama diyatezi, ateş de kontrendikasyondur. Kanama, perfosaryon, taşın koledok alt ucuna katılması akut pankreatit, kolanjit komplikasyonları oluşturur.
