Türk çocukların boyu uzuyor

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden emekli Prof. Olcay Neyzi ile aynı fakülteden Prof. Dr. Hülya Günöz, Prof. Dr. Rüveyda Bundak, Prof. Dr. Gülbin Gökçay, Prof. Dr. Feyza Darendeliler, Doç. Dr. Firdevs Baş ile Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsünden Doç. Dr. Andrzej Furman tarafından yapılan “Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri” başlıklı çalışma, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi’nin 2008 yılı ilk sayısında yayımlandı.

30 yıl önceki çalışma

Bir çocuğun sağlık durumunun değerlendirilmesinde en güvenilir göstergelerden birinin yaşa göre ağırlık ve boy ölçümleri olduğuna dikkat çekilen çalışmada, bugün pek çok kurum ve pediatrist tarafından büyüme standartları olarak başvurulan tablo ve eğrilerde 0-17 yaş arası kız ve erkek çocukları için verilen değerlerin 1950-60 yılları arasında doğmuş çocukların ölçümlerinden türetildiğine işaret edildi.

Türk çocuklarında büyüme standartlarını güncelleştirmek amacıyla planlanan ve yürütülen çalışmanın İstanbul’da iyi koşullarda büyütülen benzer çocuk gruplarında elde edilmiş antropometrik ölçümlere dayandığı vurgulandı.

Türk çocuklarının büyümelerinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek güncel referans değerlerini saptamak ve bu verileri; ABD’li çocukların güncel değerleri ile 30 yıl önce elde edilmiş yerel değerler ile karşılaştırmak amacını taşıyan çalışmada, sağlam çocuk polikliniğinde izlenen 2 bin 391 erkek ve 2 bin 102 kız çocuk ile İstanbul’un sosyoekonomik düzeyi görece iyi semtlerindeki okullara devam eden ve izlenen 1100 erkek ve 1020 kız çocuğundan elde edilen vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri değerlendirildi.

Yüksek sosyoekonomik düzeyden Türk çocuklarının boy uzunluğu değerlerinin ABD çocuklarının değerleri ile benzer olduğu belirlenirken, Türk çocuklarının daha önceki yerel değerlere göre daha uzun boylu oldukları da saptandı.

Vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksi değerlerinin ise ergenlik öncesi Türk çocuklarında yükselmesinin şişmanlık sorununa işaret ettiği belirtildi.

Anne sütü ile beslenme

Çalışmada, ilk altı aylıkta çocuklarda vücut ağırlığının ABD çocuklarına kıyasla daha fazla olduğunu saptanırken, bu bulgunun “denek grubunda tek başına anne sütü ile beslenme oranının daha yüksek olmasıyla” açıklanabildiği ifade edildi.

İlk altı aylıktan sonra bu farkın kaybolduğu, 10-11 yaşlarından sonra vücut ağırlığında ABD çocuklarına kıyasla yine bir görece fazlalık saptandığı; bunun ise Türkiye’de üst düzey çocuklarında şişmanlığın giderek daha belirgin bir halk sağlığı sorunu haline gelmekte olduğu varsayımını doğruladığı kaydedildi.

ABD çocuklarına kıyasla yaşa göre boy uzunluğu değerlerinin ilk üç aydan sonra 0,5-1,8 cm arası farklılıklarla Türk çocuklarının 5-6 yaşlarına kadar görece fazla olduğu saptanan araştırmada, kızlarda 7-9 yaş, erkeklerde 8-10 yaşları arasında boy uzunluğunda görece bir azalma saptandığı; bu bulgunun da Türk çocukların daha erken bir yaşta ergenliğe girmesi ve ergenlikten önce görülebilen büyüme yavaşlamasının bir sonucu olabileceğine dikkat çekildi.

Bilimsel çalışmada elde edilen yaşa göre ağırlık değerlerinin, 30 yıl önce yayımlanmış verilere göre belirgin bir artış gösterdiği, yaşa göre boy uzunluğu değerlerinde de artış olduğu kaydedildi.