Atatürk Üniversitesi (AÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümünde 10 bilim adamı, fare embriyosundaki 2700 enzim geninin 750’sinin şifresini çözdü.
Enzim genlerinin şifrelerini çözen bilim ekibinin başkanı Prof. Dr. İrfan Küfrevioğlu, insan metabolizması ile çok yakın benzerliği olan enzim genlerinin hastalıkların oluşmasında önemli bir rolü olduğunu belirterek, yaptıkları çalışma ile birçok hastalığın tedavisine önemli bir katkı sağlayacaklarını söyledi.
Enzim genlerinin şifrelerinin çözümünde, Türk bilim adamları olarak katkı sağlamanın mutluluğunu yaşadıklarını ifade eden Küfrevioğlu, “2000 yılında gen haritasının çıkarılması sonrası yapılan çalışmalarda en önemli ayaklarından birini enzim genleri oluşturuyordu. Türk bilim
adamları olarak yaptığımız çalışma ile 2700 enzim geninin 750’sini şifresini çözmenin gururunu yaşıyoruz” diye konuştu.
6 ÜLKENİN BİLİM ADAMLARIYLA ÇALIŞTILAR
Almanya’nın Göttingen Max-Planck Enstitüsü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Gregor Eichele gözetiminde İngiliz, Alman, İtalyan, İspanyol ve Fransız bilim adamlarıyla birlikte çalışmalarını sürdürdüklerini anlatan Küfrevioğlu, fareler üzerinde yaptıkları çalışmanın insanlık adına büyük önem taşıdığını vurguladı.
AB tarafından desteklenen çalışma için TÜBİTAK ve DPT’nin de destek verdiğini anlatan Küfrevioğlu, şunları kaydetti:
“Benim ve aynı bölümde görevli 4 doçent ve 5 araştırma görevlisi ile yaptığımız çalışmalar başarıyla sonuçlandı. Yaklaşık 7 yıldır süren çalışmalar sonrası enzim genlerinin şifrelerini çözdük. Bu genlerin ekspresyon haritalarını da hazırladık. Şifrelerini çözdüğümüz genlerin haritaları www.genepaint.org adresinde tüm bilim dünyasının hizmetine sunuldu.”
FARELERDEN ELDE EDİLEN SONUÇLAR
İnsan vücudunda yaklaşık 100 trilyon hücre bulunduğunu ve her hücrede yaklaşık 30 bin genin var olduğuna dikkati çeken Küfrevioğlu, “İnsan hayatı için önemli olan genlerin hangi dokularda şifrelendiğini bulmaya çalıştık. Fareler üzerinde yaptığımız çalışmadan elde edilen sonuçlan insanlara uygulanabilecek” şeklinde konuştu.
“Hangi gen nerede, hangi dokuda şifreleniyor?”, “Genler nerede açılıyor?”, “Genlerin fonksiyonları nasıl?” sorularına cevap aradıkları çalışmalarda elde ettikleri başarının mutluluğunu yaşadıklarını dile getiren Küfrevioğlu, şöyle devam etti:
“Genlerin şifrelerinin çözülmesiyle birlikte özellikle insanlarda doğuştan kaynaklı hastalıkların tedavisinde önemli bir yol açılmış olacak. Genler içinde özellikle üzerinde çalışıp ekspresyon haritaları çıkarılan enzim genleri birçok hastalıkta rolü var. Bir enzimin eksikliği bile ölümlere yol açabiliyor. Enzim genlerinin şifrelerin çözümü, hastalıkların tedavisinde önemli bir rol oynayacaktır.”
İLAÇLARIN GENLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİ ARAŞTIRACAKLAR
Genler üzerinde yaptıkları çalışmaları sonlandırmayacaklarını kaydeden Küfrevioğlu, ilaçların genleri nasıl etkilediğini araştırmak için çalışma başlatacaklarını söyledi.
İlaçların genler üzerindeki etkisinin belirlenmesinin de insanlık adına çok önemli olduğunu sözlerine ekleyen Küfrevioğlu, “Türk bilim insanları olarak insan sağlığı için yapılan çalışmalara katkı sunmaya devam edeceğiz” dedi.