Tüp bebekte “hasta kapma kavgası”

Türkiye’de çocuk sahibi olamayan çiftlerin son adresi olan tüp bebek uygulamaları 22 ildeki 93 merkezde gerçekleştiriliyor. 93 tüp bebek merkezinin 70’ini özel, 14’ünü üniversite hastanesi, 5’ini Sağlık Bakanlığı hastanesi, 4’ünü de özel üniversite hastaneleri oluşturuyor.
YILDA 20 BİN TÜP BEBEK UYGULAMASI
Bir yılda bu merkezlerde gerçekleştirilen tüp bebek uygulaması ise 20 bine ulaşıyor. Tek bir uygulamanın maliyetinin 5 bin YTL’ye ulaştığı tüp bebek merkezlerinde ortak bir standart oluşturulamaması, yeterli denetimlerin yapılamaması etik sorunların hızla artmasına neden oluyor.

ÖZEL TÜP BEBEK MERKEZLERİ DERNEĞİ TEPKİLİ
Son olarak merkezi Ankara’da olan Özel Tüp Bebek Merkezleri Derneği, devlet hastaneleriyle üniversite hastanelerinden özel merkezlere hasta yönlendirildiği iddiasıyla Sağlık Bakanlığı’na, Maliye Bakanlığı’na ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurdu. Devlet hastanesi ve üniversite hastanelerine, “tüp bebek yapılabilir” raporu almak için giden çiftlerin önüne bir dizi engel çıkarıldığı iddia ediliyor.

Şu anda tüp bebek uygulamasından yararlanmak isteyen SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve devlet memuru çiftlerin bir devlet ya da üniversite hastanesine başvurup gerekli testler yapıldıktan sonra “tüp bebek tedavisi uygundur” raporu olması gerekiyor. Bu raporu 2 kadın hastalıkları ve doğum uzmanıyla bir üroloji uzmanından oluşan bir komisyon veriyor. Sorun da tam bu noktada başlıyor.

1. İDDİA: RAPOR VERİLMİYOR
Özel Tüp Bebek Merkezleri Derneği Genel Sekreteri Doç Dr. Kubilay Vicdan, özel merkezlere gelen ve tüp bebek için uygun olan ve tüm testlerini yaptırmış çiftleri devlet ve üniversite hastanelerine yönlendirdiklerini belirtiyor ve devam ediyor:

“Ama çiftlere ‘biz size rapor veremeyiz’ diyorlar. Yasanın kendilerine yükledikleri görevi yapmıyorlar. Vatandaş il sağlık müdürlüklerine şikayet etse mutlaka sonuç alır.”

2. İDDİA: TEDAVİYİ BİZDE YAPTIRIRSANIZ RAPORU VERİRİZ
Kamuya yönelik ikinci önemli iddia da hastaların eğer başvurdukları devlet ya da üniversite hastanesinde tüp bebek merkezi varsa özel sektöre gitmelerinin önünün kesilmesi. Doç. Dr. Kubilay Vicdan, “Çiftlere ‘burada tedavi yaptırırsanız size rapor veririz’ demeye başladılar. Çiftler bir yandan tedavi olmak için uğraşırken bir yandan da böyle garip uygulamalarla karşılaşıyorlar”diyor.

3. İDDİA: BENİM MERKEZİME GİDERSEN RAPOR VERİRİM
Üçüncü iddia ise hem kamu hem de özel tüp bebek merkezlerinin başında görev yapan bazı hekimlerin rapor vermek için hastaları yönlendirmeleri. Doç. Dr. Kubilay Vicdan, şunları söylüyor:

“70 özel tüp bebek merkezi var. Hiçbir yere bağlı olmadan tüp bebek merkezinde görev yapan hekim sayısı azınlıkta. Özel tüp bebek merkezlerinin birçoğunun başındaki hekimler aynı zamanda da kamudaki merkezlerin de başındalar. Tabii ki etik davranan arkadaşlar var. Ama onların üzülerek sayısının az olduğunu görüyoruz. Bu kurumların başındaki birçok hekim kendi merkezine hasta gitmezse rapor vermeyeceğini söylüyor. Biz de bu olayları Sağlık, Maliye Bakanlığa ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na şikayet ettik. En kısa sürede sonuç almayı umut ediyoruz. Bu haksız rekabete yol açtı. Sadece özelde çalışan hekimlerin olduğu merkezler mağdur oldu, kapanma noktasına geldi. Devlet bu konuya bir çözüm üretmeli”

4. İDDİA: TÜP BEBEK MERKEZLERİ DERNEK KURUYOR
Sağlık Bakanlığı’nın denetimine tabi olan özel tüp bebek merkezleriyle ilgili son iddia da hasta yönlendirmek için bazı merkezlerin kendine özel dernek kurması. Doç. Dr. Kubilay Vicdan, “Bazı merkezler yasalardaki boşlukları kullanabilmek için hasta dayanışma dernekleri kuruyorlar. İnternette siteler oluşturup hastaları belirli merkezlere yönlendiriyorlar. Promosyonlar yapıyorlar, çekilişler düzenliyor. İlaç dahil ucuz paket programlar sunuyorlar. Bu ülkede ilaç dahil tüp bebek tedavisi yapılamaz. Çünkü ilaç eczanede satılıyor. Bazı merkezler nereden elde edildiği soru işareti olan ilaçları ucuza sunarak hasta çekiyor. Bu derneklerin de web sayfalarında ilaç dahil paket fiyat reklamları yapılıyor” diye konuşuyor.

ÖNERİ: RAPOR YETKİSİ BAĞIMSIZ KOMİSYONA VERİLSİN
Özel Tüp Bebek Merkezi Derneği “tüp bebek uygundur” raporunu verme yetkisinin devlet ve üniversite hastanelerinden alınıp bağımsız bir komisyona verilmesini istiyor. Doç Dr. Kubilay Vicdan, “Bu komisyona herkes rahatça ulaşmalı. Bu komisyon hem dışarıda tüp bebek merkezi olan hem de komisyonun başında olan kişilerden bağımsızlaştırılmalı. Ayrıca bize üniversiteye hastamızı gönderilip rapor alamıyorsak sorunu çözmek için bize başvuru adresi gösterilmeli” diyor.