tüp bebek ve Türkiye’de durum

TÜP BEBEK VE TÜRKİYE’DE DURUM

İnsan haklarının en başta geleni ve varoluşun en önemli nedenlerinden biri üreme ve soyunu devam ettirme arzusudur.İstemeden çocuk sahibi olamamak (kısırlık) sanılandan yaygındır.Her evli yedi çiftten birinde üreme sorunu olduğu görülmektedir.Bir başka yanlış bilinen de, çocuksuzluğun sorumlusunun kadın olduğudur.Tam tersine sorun neredeyse kadın ve erkek için aynı oranlardadır.Birey için yaşamındaki en önemli sosyal ve psikolojik sorun olan istemsiz çocuksuzluk, son 10 yıldaki hızlı gelişmelerle çeşitli tüp bebek yöntemleri sayesinde önemli ölçüde baş edilebilir hale gelmiştir.Bu nedenlerle yardımcı üreme tekniklerine(tüp bebek) çok ihtiyaç vardır ve Türkiye bu yolda çok önemli adımlar atmış ve bazı yönlerde batı ülkelerini de geride bırakmıştır.

Gelin ülkemizin bu tedavi uygulamalarında ne durumda olduğuna bir göz atalım.

Yasal düzenlemeler.Türkiye’deki tüp bebek merkezleri mevcut yönetmelikler ile ruhsatlandırılmakta ve sıkı denetim altında tutulmaktadır.Merkezlerin açılması,personel nitelikleri ve donanımı Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan düzenlemeler ile modern tıbbın gereklerini yerine getirecek şekilde olmaktadır.Tüp Bebek merkezlerinin uygulamaları ve başarı oranları yakın takip altındadır.

Dini düzenlemeler.Türkiye’de tüp bebek yönetmeliği dinimize uygun şekilde düzenlenmiştir.Diyanet İşleri Başkanlığı Mart 2006’da tüp bebek uygulamalarını İslam Dini açısından değerlendirmiş ve görüşlerini yayınlamıştır.Mevcut yönetmelikte dinen sakınca görülmemiştir.

Hekim ve embroyolog kadroları.Her iki kesim için de gerekli düzenlemeler yapılmış ve eğitim ve uygulamaları denetim altına alınmıştır.Tüp bebek uygulamaları için özel sertifika zorunluluğu getirilmiştir.

Başarı oranları.ABD ve Avrupa’da merkezlerin başarı oranları zorunlu olarak denetliyici kurumlara bildirilmektedir.Türkiye’de de böyledir.Ancak tek fark, sonuçların batıda kamuya açıklanmasıdır. Bu durum ülkemizde belki de haklı olarak yasaktır.Ancak tanıdığım birkaç merkezin başarı oranlarının,Avrupa ülkelerinden ve çoğu ABD merkezinden daha yüksek olduğunu iyi biliyorum.

Devlet yardımı.Aslında Türkiye en büyük farkı burada yaratmıştır.Gelişmekte olan hiçbir ülkede tüp bebek için devlet desteği verilmemektedir.Avrupa ülkelerinde ise bu uygulama çok yaygındır.Ülkemizde belirli şartlara uygun tüm çiftler devlet yardımı alabilmektedir.Buna ilaç bedelleri de dahildir.Ancak bu uygulamada bazı sıkıntılar mevcuttur.Devlet tarafından ödenen miktar yeterli değildir ama Türkiye koşullarına göre tayin edilmiştir.En büyük sorun çiftlerin rapor almasında yaşanmaktadır.Bu süreçte bazı nedenlerle gecikme ve engeller ortaya çıkmakta ve çiftler için çok değerli zaman kaybına neden olmaktadır.Sosyal Güvenlik Kurumu anlaşmalı özel tüp bebek merkezlerindeki uygulamalar için de ödeme yapmaktadır.

Sonuç olarak bu çok önemli sosyal sorunla başa çıkmak için Türkiye çoğu yönden batı ülkelerini bile geri bırakan düzenleme ve uygulamaları hayata geçirmiştir.Tüp bebek merkezleri de bundan geri kalmamış , Avrupa ve ABD merkezlerini bile sollamışlardır.İstemeden çocuksuz çiftlerimizin içi rahat edebilir.

Dr.Metin Okucu