İnfertilite (Kısırlık) nedir?
Uygun sayıda korunma uygulamadan yapılan cinsel ilişkiye rağmen bir yıl sonunda gebelik olmaması durumunda kısırlık söz konusu olabilir. Ortalama olarak yedi-sekiz çiftten birinde kısırlık problemi görülebilmektedir.
İnfertilitenin sık görülen nedenleri nelerdir?
Kadında görülen nedenler arasında yumurtlama bozuklukları ve yumurtalık kanallarına ait problemlerdir. Endometriozis ve diğer hormonal bozukluklar da görülebilmektedir.
Erkekte ise sperm sayısının veya hareketli normal yapıda sperm sayısının azlığı şeklinde ortaya çıkmaktadır. Buna çok sayıda neden sebep olabilir. Bunlar, basitçe sperm yapımında bozukluk, spermlerin dışarı çıkışında engel veya sperm fonksiyonlarını etkileyen yapısal veya bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlar olabilir.
Doktorun yapacağı araştırmalar nelerdir?
İlk olarak erkekte sperm tetkiki yapılır. Yeterli sayıda sperm var ise kadında ultrason ve muayenede önemli bir sorun saptanmamışsa histerosalpingografi denen rahim ve yumurtalık kanallarının filmi çekilir. Hormonal inceleme de yapıldıktan sonra tedavi planlanır.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Daha önce çocuğu olan ve hiçbir sorunu olmayan çiftler için bile aybaşına gebelik şansının %25 olduğunu belirtmekte yarar vardır. Tedavi yöntemleri ile de aybaşına sınırlı gebelik şansı vardır. O nedenle en basit yöntemden başlamak gerekir. Eğer daha önce çok sayıda tedavi yöntemi denenmiş ise veya kadın yaşı 35 üzerinde ise ileri tekniklere daha kısa zamanda karar vermekte yarar vardır. Kullanılan tedavi seçenekleri şunlardır.
Ovulasyonun (yumurtlamanın) uyarılması
İntrauterin inseminasyon (aşılama)
Tüp bebek
Mikroenjeksiyon
Tüp bebek uygulaması nasıl yapılmaktadır?
Kadından çok sayıda yumurta hücresi elde edilebilmesi için yumurtalıklar özel ilaçlar ile uyarılır. Bu işlem hastadan hastaya değişiklik gösterir. Onbeş-yirmi gün süre ile ilaçlar kullanılır. Ultrason ile yumurtalıkların ve kan testi ile hormonların uygun hale gelmesinden sonra yumurta toplama işlemi yapılır. Ultrason yardımı ile vaginal yoldan yumurtalar toplanır. Aynı gün erkekten sperm alınır ve laboratuarda dölenme işlemi için normal tüp bebek veya mikroenjeksiyon işlemi yapılır.
Embryo haline gelen döllenmiş yumurta iki ila beş gün sonra kadına transfer edilir.
Tüp bebekte mikroenjeksiyon yapılma nedeni nedir?
Her hastada mikroenjeksiyon tüp bebekten daha fazla başarı sağlamamaktadır. Mikroenjeksiyon erkek üreme hücresi olan spermin çok az olduğu durumlarda veya yumurtayı aşılamasında problem olduğunda uygulanmaktadır. Spermlerde sorun yoksa normal tüp bebek uygulanmaktadır.
Embryo dondurma işlemi nedir?
Laboratuarda kadından alınan yumurtalarda tüp bebek yöntemi ile elde edilen fazla sayıda embryo varsa dondurularak daha sonra transfer edilebilmektedir. Bu şekilde, önceki uygulamada gebelik elde edilmemişse bir sonraki uygulamanın güçlüğü ve maliyeti azalmaktadır.
Embryo transferi sonrası neler yapmam gerekir?
Transfer sonrası ilaçları düzenli kullanmak önemlidir. Aralarında en önemlisi ise progesteron ile verilen destektir. Sürekli yatmak çok sağlıklı bir davranış değildir. Pıhtı oluşması, kabızlık gibi sorunlara sebep olabilir. Bol sıvı almak, ilk günden sonra çok aşırı olmamak kaydı ile günlük aktiviteye devam etmek doğrudur.
Cinsel ilişki olmamalıdır