Tuberkuloz Belirtileri ve Korunma

Tüberküloz Nedir

Tüberküloz (Tbc), myobakterium tüberkülozisle oluşur. Genel­likle enfeksiyon akciğer ve solunum yolunda olur. Tbc böbrekler, meningsler, çocuklarda büyüyen kemik dokusu gibi vücudun diğer alanlarına da yayılır. Bulaşma aktif akciğer tbc olanların aksı-rırken, öksürürken veya konuşurken havaya yaydıkları basili ta­şıyan damlacık çekirdeklerinin doğrudan solunmasıyla olur. Baş­langıçta solunum semptomları görüldüğünde tbc düşünülmelidir. Tbc ulusal bir sağlık sorunudur, her ülkede görülmekle beraber yaşam koşullan iyi olmayan toplumlarda daha sıktır. Dünya Sağ­lık örgütünün tahminlerine göre dünyada her yıl 3.5 milyon yeni tüberküloz vakası ortaya çıkmakta ve bunların 500.000’i bu has­talıktan ölmektedir. Ölüm nedenleri arasında tüberkülozdan ölüm Güneydoğu Asya ülkelerinde 4., Akdeniz ülkelerinde 9., Ameri­ka’da 13., Ülkemizde 8. Sırada yer almaktadır. Bireyin genel ba­ğışıklık durumu Tbc enfeksiyon riskini etkiler. İleri yaş, kortikos-teroid kullanımı, kanser kemoterapisi, diyabet, alkolizm, HIV en­feksiyonu, malnutrisyon, kronik hastalıklar, çok sıcak veya soğu­ğa maruz kalma, düzensiz yaşam bireyin bağışıklığını azaltabilir ve Tbc enfeksiyonu için risk oluşturur.

Belirti ve Bulgular

Halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, ateş, öksürük, göğüs ağrısı, he-moptizi, boğuk sestir.

Tanı

Tbc belirti ve bulgularının varlığı, balgamda myobakterium tü-berkülozisin tespit edilmesi, akciğer filmi ve tüberkülin deri testiyle konur.

Tedavi ve Bakım

Yayılmayı önlemek için solunum izolasyonu, antitüberkülin ilaçların verilmesi ve destekleyici bakımı içerir. Ateş, hemoptizi ve öksürüklü hastalar yatak istirahatine alınmalı, balgam çıkaran has­talara sekresyonlarını kapalı bir kaba çıkarmaları ve öksürürken ağızlannı kapalı tutmaları öğretilmelidir. Hemoptizi varsa gerekli te­davi yapılır ve hasta etkilenmiş bölgesi üzerine yatırılır. Hava yolu­nun açıklığını sürdürmek için derin solunum ve öksürme egzersiz­leri yaptırılır. Yaşam bulguları, aldığı çıkardığı sıvı kontrolü yapılır, bol proteinli, yüksek kalorili, vitaminden zengin besinler alması sağlanır. Hasta ve ailesine ilaç kullanımı ve yan etkileri konusunda bilgi verilir.

Korunma

Hastaların, hastayla yakın teması olanların, duyarlı bireylerin akciğer filmi, laboratuar incelemeleri gibi gerekli tetkikleri yapılarak erken tedavileri sağlanmalıdır. Tüberkülin deri testi (+) olan hasta yakınları, sağlık personeli ve tüberküloza yatkınlığı olan tüm birey­lere koruyucu tedavi (izoniazid) başlanmalıdır. Enfeksiyonsuz, tü­berkülin deri testi (-) olan tüm bireylerin, özellikle de tanısı konma­yan vakalarla temasta olan sağlık personeli, aktif akciğer tbc’li an­nelerin yenidoğan bebekleri, aktif vakalar ile temasta olan ev halkı gibi risk grupları BCG aşısı ile aşılanmalıdır.