Tromboz Nedir? Belirtileri, Tromboz Tedavisi

Tromboz bir damarın trombüs (damar içinde oluşan kan pıhtısı ) taraf­ından tıkanmasına denir. Tromboz bacak ve kalçanın iç toplar damarl­arında (ven) oluşursa daha ciddi problemler doğurur. Tromboz şayet yüzeydeki toplar dam­arlarda ise bu bildiğimiz varizdir ve bir öncekine göre daha az tehlikelidir. Derin­deki damarlardan kopan kan pıhtısı (trombüs) kalbe doğru akar, kalpten geçen pıhtı akci­ğerde damar tıkanıklığına (embolizm) sebep olur. Buda kalbin zorlan­ması ve hatta ölüm demektir, çünkü akciğerde tıkanan damar nedeniyle kan akışı yavaşlar. Bunu önlemek için zorlanır ve nihayet dura­bilir. Nadiren bu pıhtı beyin damarlarını tıkıyarak beyin kanaması veya kalp damar­larının tıkanması, yani kronar tıkanmasına neden olur. Takriben insanların % 0,2?sinde tromboz görülmektedir. Kadınla­rda erkeklere göre daha çok görülür.

Trombozun sebepleri:
Rudolf Virchow tarafından hastalığın sebepleri teşhis edildiğinden Virchow?s trias, yani Virchow’un içlüsü diye anılır. Virchowa göre trombozun üç ana sebebi vardır ve bunlar:
1-) Kan akışının yavaşlaması
2-) Kan yapısının bozulması
3-) Damar iç yapısının bozulması
Kan akışının yavaşlamasına amaliyat, doğum veya uzun süren seyahat nedeniyle hare­ket edememe gibi sebepler kan akışını yavaşlatır. Ayrıca kadın­ların kulandığı ösrojenli haplar (hormon hapları ), sigara ve enfeksiyonda pıhtılaşmaya sebep olur. Nad­iren kanser hastalıklarıda tromboza sebep olur.

Trombozu oluşturan riziko faktörleri:
1-) Uzun süre yatmak zorunda kalmak
2-) Yeterince hareket edememe, uzun süren araba, otobüs veya uçak yolculuğu nedeniyle
3-) Amaliyat veya doğum sonrası kanın pıhtılaşama yapısının bozulması
4-) Kan hastalıkları nedeniyel kan akı­şının yavaşlaması
5-) Kalp zafiyeti
6-) Şişmanlık
7-) Damar sertlikleri ve kolesterol

Trombozun belirtileri:
Tromboz önceleri herhangi bir özel karekteristik rahatsı­zlığa sebep olmayabilir. Bacakların şişmesi kişide ağırlık hissi uyan­dırır ve ağrılara sebep olur. Ayakları yüksekce bir yere koyunca ağrılar azalır. Bacakl­arın görünen kısmında ortaya çıkan tromboz dokunarak anlaşılabilir ve kırmızımsı rengi ilede kendi­ni belieder. Kollardaki tromboz çok ağrı verici olabilir ve kollun şişmesi ve dışarı­dan gözlemlene bilir.

Trombozun teşhisi:
Trombozlu kişiye özel bir ilaç (kontrast ilaçı ) veri­ldiken sonra röntgen çekilir. Röntgen çekmeden önce toplar damara (ven) yapılan iğne ile bur­aya enjekte edilen özel ilaçla troboz açıkca gör­ülür. Ayrıca özel bir ultrason olan dupleks sonografi ilede troboz teşhis etmak mümkündür. Kalpteki, yani kronar damarla­rındaki trobozda yemek borusundan yapılacak özel ultrasonla anlşılabilir.

Komplikasyonlar:
Trromboz oldukca çok rahasızlıklara sebep olabilir.
1-) Emboli: Akciğer damarlarında tıkanma
2-) Beyin kanaması: Trombüsün damarları tıkaması nedeniyle
3-) Bacak ülseri: Bacak damarlarının tıkanması sonocu (Ulcus cruris)
4-) Sepsis: Mikropların kanada yayılması
5-) Kronar yetmezliği: Trombüsün kronarları tıkaması nedeniyle
Trombüs beyin damarlarını tıkarsa beyin kanaması, akciğer damar­larını tıkarsa emboli, bacak damarlarını tıkarsa bacak ülseri ve kalp damar­larını tıkarsa kroner yetmezliği gibi rahatsızlıklara sebep olur.

Tromboza karşı alınabilecek tetbirler:
1-) Sigara, şişmanlık, damar sertlikleri ve hormon hap­ları gibi rizikolardan uzak durulmalı
2-) Asetil salisilik asit (ASS, Asprin) alınması atar damarlardaki tıka­nıklıkları önleyebilir.
3-) Bacaklardaki trombozda ayakları yukarı kaldırarark oturmak iyi gelir.
4-) Fizyoterapi: Hastalara özel jimnas­tikler
5-) Amaliyattan önce ve doğumdan sonra korunmak için özel hijyenik koruyucu çoraplar giyilir.
6-) Pıhtılaşmayı önle­yici arnika ve heparin gibi ilaçlar alınır.
7-) Sarımsaklı sirke alın­ırsa iyi gelir.

 Uzak ülkelere uçakla yolculuğu sıras­ında arada bir kalkıp gezinmek ve hareket etmek iyi gelir.
9-) Uzun süren bu tür yolculuklarda sigara, alkol ve teskin edici ha­plar (mecbur kalınmadıkca) kulanılm­amalı ve bol su içilmelidir.

Trombozu tedavi:
Trombüsün oluşumu 10 günden fazla değilse, bunu ilaçlarda tedavi etmek mümk­ündür. Trombüs çözülerek kanın yeniden akışı sağlanabilir. Damar tıkan­ıklığı bacaklarda ise bu denenebilir. Beyin ve akciğer damarlarındaki tıkanma (tromboz) olursa hemen müdahale gere­kir.