Triyaj Sistemi ve Asamalari

Triyaj Sisteminde Aşamalar

TANILAMA: Sübjektif ve objektif veriler toplanır; görüşme ve tanılama işi 2-5 dakika içersinde bitmelidir. Burada hastanın öncelik derecesi belirlenir, acilen karşılanması gereken gereksi­nimleri belirlenir, tanı ve tedaviye temel oluşturacak veriler toplanır.
Tamlama aşamasında elde edilen verilerle tanılar saptanır.

PLANLAMA/UYGULAMA: Duruma göre ilgili planlamalar ya­pılıp uygulamaya geçilir.

DEĞERLENDİRME: Belirli sınıflamalara yerleştirilen hastalar daha önce saptanan kriterlere göre yeniden tanılanır.

Triyaj Sırasında Sorgulanması Gerekenler
İsim, yaş, cinsiyet, geliş şekli
Temel şikayetler
O anda var olan şikayetin öyküsü
Alerjileri
Kullandığı ilaçlar, özgeçmişi ; diyabet, epilepsi gibi hastalıklara yönelik tıbbi uyarı bileziği ya da kolyesi
Kadınlarda son adet tarihi, doğum, düşük hikayesi
Son tetanoz aşısının tarihi

Toplanan bilgilerin değerlendirilmesi, yaşam bulguları ve tartı kontrolü yapılır. Triyaj görüşmesi sırasında uygun ses tonu ve yüz ifadesi, açık uçlu soru sorma ve gerekirse diğer iletişim teknikleri kullanılır. Görüşme sırasında dil, kültür farklılıklan, yaş, mental ge­lişim gerilikleri, sağlık durumundaki değişiklikler sorun olabilir. Bu konularla ilgili hasta yakınlarından ve diğer sağlık ekibi üyelerinden yardım alınır.

Triyaj Sırasında Bilinmesi Gereken Noktalar

1. Daima duyduğunuzu zannettiğiniz sözleri geçerli sayın. Hasta­lar bazen sizin ne duymak istediğinizi düşünür onları söyler.
2. Ne görülüyor? Genellikle görünenler hikayenin tamamı değildir.
3. Şu anki probleme kazanın sebep olduğunu kabul etmeyin, tersi de olasıdır.
4. Uygulayıcılar gerektiği kadar dikkatli bir tamlama ve değerlen­dirme yapmış olsalar bile, psikosomatik hastaların çoğu sonun­da organik bozukluklardan ölürler.
5. Hastanın semptomlarına neden olabilecek olası en kötü neden­leri araştırılır ve girişimler için plan yapılır.
6. Doğurganlık yaşındaki bir kadın, hamilelik olasılığın olmadığını söylüyorsa ona inanılır, ama her şekilde hamilelik testi uygu­lanmalıdır.
7. Eğer hasta “Hasta görünüyorsa” büyük olasılıkla hastadır. Fakat hasta görünmüyor diye “Bu hasta değildir” diye bir yargı­ya varılmaz.
8. Triyaj yapan kişi hastaya en süratli bakımı vermelidir. Acil sınıf­lamasına giren durumlar:
Şiddetli ağrılar,
Aktif kanamalar,
Stupor veya uyku hali,
Oryantasyon bozuklukları,
Emosyonel bozukluklar,
İstirahat halinde dispne,
Siyanoz,
Aşırı terleme,
Yaşam bulgularının normal değerlerin dışında olmasıdır.

Acil birimde hasta, bu konuda eğitilmiş uzman bir hemşire tara­fından karşılanır, hastanın ilk değerlendirilmesini yapar, triyaj pro­tokolüne sadık kalarak hasta için gerekli olan aciliyet kararını verir, tanıya uygun laboratuar ve radyolojik işlemleri takip eder, fiziksel muayeneyi yapar. Hemşire sübjektif ve objektif tanılamalar sonu­cunda elde ettiği bilgileri triyaj dosyasına / defterine kaydeder. Has­ta acil sınıflamasına girmişse tanılamadan sonra 5 dakika içersinde tedavi alanına götürülür. Acil birime hasta kabulü profesyonel ol­mayan bir sekreter tarafından yapılırsa, hastalar uzun süre bekle­yebilir, değerlendirmeleri gecikebilir ve hastanın durumu daha da kötüleşebilir.

TRİYAJ SİSTEMİNİN UYGULAMA SÜRECİ

A- Uygulama Aşamaları
1. Planlama ve Geliştirme
Komite kurmak: Bu komitede hekim, klinisyen ve eğitici hemşireler, yönetici, tıbbi direktör, personel, röntgen ve laboratuvar temsilcisi yer alır.
Triyaj sistemine ait vizitlerden, meslektaşlardan, lite­ratürden toplanan tüm veriler tekrar gözden geçirilir.
Triyaj sisteminin tasarımı/yapısı belirlenir:
Önceliklerin sınıflandırılması, derece ve sayısı, tri­yaj sistemi kaç sınıflamaya göre yapılacak
Triyaj personelinin adedi, fonksiyonlan, nitelikleri
Triyaj faaliyetlerinin kaydedilmesi
Değerlendirme yöntemleri,
Yasal sorumluluklar, etik, özlük hakları gibi özel konular
Gerekli olan yapısal değişiklikler belirlenir
İşlemleri uygulama yönergesi, protokoller, kayıt formları, değerlendirme kriterleri, değerlendirme araçları, iş tanımları v.s. geliştirilir.
Eğitim programı hazırlanır.
Çalışanlar için triyaj bilgi kitapçığı hazırlanır. 2. Eğitim ile İlgili Faaliyetler
Preseptörler belirlenir. Triyaj, eğitim teknikleri ve de­ğişim teorileri hakkında eğitilir.
Personel eğitilir.
Personele triyajı uygulama olanağı verilir.
Triyajı uygulayacak personel belirlenir.
Personelin klinikteki triyaj performansı değerlendirilir.
Triyaj uygulaması yapan tüm personel her yıl yeni­den değerlendirilir.
Yeni personele oryantasyon sırasında triyaj eğitimi verilir.

B – Aksaklıkların Çözümlenmesi
1. Ortaya Çıkabilecek Başlıca Sorunlar:

Hastayı alt/üst sınıflamaya yerleştirme,
Önceliği olan hastalan belirleme zorluğu,
Triyaj görüşme ve tanılama süresi,
Verilen kararı ispat etmede yetersizlik,
Bölüm içinde hasta akış kontrolü