Thomas Dover (1660 – 1742) Hayati

Poudre De Dover

Thomas Dover 1660 – 1742

TEDAVİ KONUSUNDA hâlâ önemli bir yer işgal eden Poudre de Dover, sedativ ve uyuşturucu bir maddedir. Opium ve ipekaku-anayı % 10 oranında içeren bir laktoz karışımıdır. İkiyüzelli yıldan beri tababette kullanılan bu maddenin bulunuşu romantik bir hikaye ile ilgili­dir. Bu ilaç, ara sıra İspanya donanmasında korsanlık yapmış olan ve ta­babet tarihinin enteresan bir şahsiyeti sayılan Kaptan Thomas Dover’in bir keşfidir. Dover takriben 1660 yıllarında Warwickshire’da dünyaya gelmiştir. Öğrenimine Cambridge’de başlayan Dover burayı bitirdikten sonra Londra’da ünlü Dr. Thomas Sydenham’ın öğrencisi oldu. Bu sıra­da Dover çiçek hastalığına tutuldu. Dover bu hastalığım gayet nükteli bir lisanla tasvir etmektedir: “Başlangıçta 22 onz kadar kan kaybettim. Bun­dan sonra bana bir kusturucu ilaç içirdiler. Fakat benim kanaatime göre bir müshilin çok daha iyi sonuç verebileceğini söyleyebilirim. Bu yüzden uygulanan tedaviden çok fena bir duruma düştüm, gittikçe fenalaştım ve kalkamaz oldum. Hocam odamda hiçbir zaman ateş yakılmasına izin ver­miyordu. Pencereler hep ardına kadar açıktı. Hatta yorganımın bile be­limden yukarı çıkmasına izin yoktu. Fakat burada en çok memnun oldu­ğum şey, günde 20 litre kadar bira içmeye mecbur tutulmamdı.”

Bütün bu iğneli sözlerine rağmen Dover daima Sydanham’m öğ­rencisi olduğunu iftiharla söylerdi Hocasından pek çok istifade ettiği­ni ve bilgisini ona borçlu olduğunu ifade ederdi. Bundan sonra Dover. Bristol’de pratik tababete başladı. Özellikle fakır hastalara büyük bir ilgi gösteriyordu. 1696 yılında patlak veren büyük tifüs epidemisinde muazzam bir gayret ve enerji ile çalıştı.

Dover hekimliği sayesinde yeteri kadar para kazandıktan sonra çok sevdiği denizcilik mesleğine teşebbüs etli ve bir ortaklık kurarak güney denizlerine keşifler yapmak gayesiyle açıldı. O devirde bütün bu memle­ketler İspanya’nın işgali altında idi. Dover zeki bir hekim olduğu kadar cesur ve atak bircengaverdi. Bu seferi sırasında Ekuatorda Guayakil Li-manı’na başarılı bir hücumda bulundu. Bu keşif seyahatinin en önemli olayı 1709 yılının 2 Şubatı’nda Juan Fernandcz Adası’ndan Şili sahille­rine geçiş sırasında vuku buldu. Dover burada, İskoçyah bir denizci olan ve yıllardan beri buralarda yaşayan Aleksander Selkirk ile karşılaştı. Bu karşılaşma derhal bir dostluğun başlamasına sebep oldu. Her iki macera­perest 1771 yılında 170.000 liralık bir servetle İngiltere’ye döndüler. Fa­kat beraberlerinde getirmiş oldukları en büyük değer muhakkak ki Alek­sander Selkirk idi. Heyetin Kumandanı olan Kaptan VVoodes seyahat in­tibalarıni “Devri Âlem Seyahati” adlı eseri ile yayınladı. Aleksander Sel-kirk’in macerası ise bir dünya şaheserinin yani “Robenson Kruzoe” yara­tılması hususunda Daniel Defoe’ye ilham kaynağı teşkil etti.

Dover 1721 yılında lisansiye hekimler kolejine kabul edilirken hâ­lâ kendi korsanvari tababetine devam etmekte idi. 1732 senesinde “Es­ki Hekimlerin Ülkelerine Bıraktıkları Miraslar” adlı eserini yayınladı. Bu eserde birçok harika tedavilerden bahsedilmektedir. Bütün bu teda­vi şekilleri o günkü tababet ve tedavi sahası için şayanı hayret birer ye­nilik olarak kabul edilebildiler. Dover bu kitapta ünlü Poudre’unun da formülünü vermiştir. I kısım afyonu I kısım ipekakuanayı 8 kısım lak­tozla karıştırarak elde edilen bu tozdan Dover gece yatmadan evvel sıcak bir içki ile küçük bir kaşığın ucu kadar alınmasını önermekteydi. Hayatı bir romanın akışı gibi seyreden bu tıp aşığının ünü kısa zaman­da bütün Avrupa’ya yayılmıştır. Poudre de Dover olarak tanınan ilacı ise bugün hâlâ değerini korumakta ve birçok kodekslerde yer almaktadır. Fakat Dover’in insanlığa yaptığı en büyük hizmetlerden biri ilerde Robenson Kruzoe şaheserine ilham kaynağı olacak bir denizciyi kurtar­ması olmuştur denilebilir.