Tetanoz Belirtileri ve Korunma

Tetanoz Nedir

Tetanoz basili ya da clostridium tetaninin bir ekzotoksini ile olu­şan akut bir hastalıktır. Bu mikroorganizma bir yaralanmanın etra­fında anaerobik olarak büyür. Tetanoz basili toprakta, insan ve hayvan dışkılarında ve sokak tozlarında olabilir, durumu uygun oluncaya kadar sporlu kalır. Uygun ortam bulduğu zaman sporlar açılır ve yaralanan yumuşak doku enfekte olur. Bu ajan dolaşıma hızlıca giren, santral sinir sistemini etkileyen bir nörotoksin salgılar. Kuluçka süresi 3 günden bir kaç aya kadar değişebilir. Ortalama 3-10 gündür. Yüksek aşılamadan dolayı tetanoz vakaları nadir, buna karşın mortalite yüksektir.

Belirti ve Bulgular

Clostridium tetani yara üzerinde bulunabilir. Penetre olmuş ya­ralanma ya da yanık hikayesi, genel halsizlik, kas rijiditesi, hafif ateş, baş ağrısı, tetani, yutma güçlüğü, risus sardanicus (fasial kas spazmı ile hastanın yüz ifadesi acı bir gülümseme alır), opustetanus (vücut tahta gibi, baş ve ayaklar arkaya doğru kayar, hasta yay gö­rünümünü alır), nöbetler ve solunum aresti olabilir. Tetanozta yük­sek ateş ve taşikardi komplikasyon işaretleridir ve tehlikelidir.

Tanı

Laboratuar bulguları fazla özellik taşımaz. Hastada trismus risus sardonikus, kasılma nöbetleri ve son günlerde yaralanma hikayesi varsa, kişi aşısız ise tetanos tanısı konur. Yara yerinden kültür alın­ması ve üretilmesi çoğu kez sonuç vermez.

Tetanoz Tedavi ve Bakım

Tetanoz immun globülini (TIG) verilir. Eğer TIG verilmesi uygun değilse, tetanoz antitoksini verilir. Antibiyotikler verilir ve uygunsa yara cerrahi olarak temizlenir. Temel yaşam des­teği sürdürülmesine yönelik özel önlemlerle destekleyici bakım sağlanır. Gerekliyse hava yolu açıklığını sürdürmek için trake-ostomi açılır, sedatif ve kas gevşeticiler verilir. Hastanın IV per-füzyonu sürdürülür, aldığı çıkardığı sıvılar kaydedilir. Hasta hi-postatik pnömoni ve yatak yaralarından korunur, ilk günlerde IV daha sonra gavajla beslenir, konstipasyon varsa basınçsız lavman uygulanır, yaşam bulguları ve kasılmaları yakından iz­lenir. Sekonder bir enfeksiyon oluşumunu engellemek için ya­ra bakımı aseptik koşullarda yapılır. Yüksek ateş, solunum güç­lüğü, adele seğirmeleri, konvülsiyon, siyanoz ve idrar yapama­ma hastanın durumunun ağırlaştığını gösteren ve rapor edilme­si gereken belirtilerdir.

Korunma
Aşılarla aktif bağışıklama sağlanır. Tedavi ve korunma amacı ile pasif bağışıklık yapılmış bireylere 1-3 ay sonra aşılanması hatırla­tılır. Yenidoğan tetanosundan korunmak için anne adayları ve ebelere göbeğin aseptik koşullara uygun kesilmesinin önemi anlatılır. Toplum; yaralanmada yaranın temizliği ve sağlık kuruluşuna erken başvurunun önemi konusunda bilgilendirilir.