Tansiyon ölçme tekniği, steteskop ile dinleme ve parmakla nabızı hissetme yöntemleriyle tansiyon aleti eşliğinde ölçülür.
1. Dinleme Yöntemi ile Tansiyon Ölçme
• Hastaya tansiyonunun ölçüleceği anlatılır.
• Hastanın durumuna göre oturtulur veya yatırılır.
• Hastanın tercihen sol kolu yastık üzerine veya bir yere konur. Giysiler kolu sıkmayacak şekilde dirsekten yukarıya sıyrılır. Giysiler kolu sıkıyorsa çıkarılmalıdır.
• Elin ayası üste gelecek şekilde kola pozisyon verilir.
• Manşetin alt kenarı dirsekten iki parmak yukarıya gelecek şekilde yerleştirilir. Sarılarak tesbit edilir. Manşetin genişliği kola uygun olmalıdır.
• Manometre, tansiyonu ölçene bakacak şekilde üste tesbit edilir.
• Brakial arter üzerine baş parmak hariç diğer üç parmak yerleştirilir. Palpe edilerek brakial arter bulunur (Nabız hissedilerek).
• Steteskopun diyatramı bulunan brakial arter üzerine konur.
• Manometre ibresinin (0) da olmasına dikkat edilir. Steteskop kulağa takılır.
• Pompanın vidası sıkıştırılır. Pompa avuç içine alınır ve parmaklarla sıkıştırılarak manşet hava ile doldurulur. Manşet hava ile dolarken manometrenin ibresi yükselir. İbre yaşlılarda 180, yetişkinlerde 160, çocuklarda 130’a gelinceye kadar hava pompalanır. Yukarıdaki değerlerden 20-30 mmHg daha fazla şişirilerek ölçüm için işlem başlatılır. Bu sırada arterden kan geçmediği için steteskoptan ses duyulmaz.
• Pompadaki vida gevşetilerek hava boşalmaya başlar. Hava boşaldıkça ibre inmeye başlar.
• Steteskoptan duyulan ilk kalp sesi ile birlikte ibre dura dura inmeye devam eder. Duyulan ilk ses tesbit edilir. Bu ses sistolik basınçtır. Yani maksimum tansiyondur.
• ibre inmeye devam ederken steteskoptan kalp sesleri duyulmaya devam eder. Bir süre sonra ses duyulmaz. En son duyulan kalp sesi minimum tansiyondur. Yani diastolik basınçtır.
• Manşette kalan hava tamamen boşaltılır. Manşet koldan çıkarılır.
• Tesbit edilen maksimum ve minimum basınç değerleri gözlem kağıdına işlenir. Tansiyonun ölçüldüğü saat de yazılır.
2. Palposyon Tansiyon Ölçüm Yöntemi
Palpasyon yöntemi, radial arterden nabız alma işlemi ile tamamlanır. Steteskop kullanılmaz.
• Dinleme yönteminde olduğu gibi, manşet kola takılır.
• Radial arter üç parmak ile palpe edilerek nabız hissedilir.
• Pompanın vidası sıkıştırılarak manşete hava pompalanır. Manşet hava ile şişince nabız alınmaz (Hissedilmez).
• Vida gevşetilir. Manşet içindeki hava yavaş yavaş boşaltılır.
• Manometre gözle takip edilir.
• Nabiz alınan ilk rakam manometreden tesbit edilir. Bu sayı maksimum kan basıncı yani sistolik tansiyonu gösterir.
• Manşetin havası tamamen boşaltılır. Manşet hastanın kolundan çıkarılır.
• Bulunan maksimum basınç rakamı gözlem kağıdına işlenir. Tansiyo nun alındığı saat de yazılır.Palpasyon yöntemi ile tansiyon ölçmede sadece sistolik kan basıncı ölçülür. Diastolik kan basıncı nabızdan tesbit edilemez. Çünkü kalbin diastol devresinde nabız hissedilmez.