Susam Yağı
Susam (Sesamum indicum) dünyanın hemen hemen tüm subtropik ve tropik yörelerinde yetişen ve yetiştirilen bir bitkidir. Doğrudan zengin proteinli değerli bir gıda olarak tüketilmesinin yanısıra lezzet verici olarak fırıncılık rünlerinde, ezilmiş halde tahin ve helvada ve yağının elde edilmesi amacıyla kullanılır. Yüksek kaliteli içeriği olan, ısıtıldığında (fırında vb.) parlak altın sarısı renk alan susamlar tüm dünyada “Altın Susam” olarak işlem görür. Türkiye’de de özellikle Ege Bölgesi’nde bu tür yüksek nitelikli susam üretilip, Türk Altın Susamı (Turkish Golden Sesami) adı ile, hemen tümüne yakını yüksek değerle ihraç edilmektedir. Bu ihracata karşılık, Türkiye’nin gıda ihtiyacı için gerekli susamın çoğu Hindistan, Sudan ve Afrika ülkelerinden ucuz fiyatla ithal edilen sıradan ürünlerle karşılanmaktadır.
Susam yağının en büyük özelliği Vtaminler, Mineraller, Antioksidanlar ve Lesitin açısından çok zengin olmasıdır.
Ancak bu maddeleri bozulmadan elde edebilmek için susamın kavrulmaması, sıcak su ile temas etmemesi ve ısıdan mümkün olduğunca korunması gerekir. Bu şekilde altın susamdan üretildiğinde, aşağıdaki maddeleri içerir:
VİTAMİNLER: Özellikle E, A ve B kompleks vitaminleri (Öncelikle Anti
Pellagra ve Anti-Hiper Lipoproteinik aktiviteli Niacin)
MİNERALLER: Başta demir ve kalsiyumun organik bileşikleri.
ANTİOKSİDANLAR: Sesamol,Sesamolin ve Sesamin
LESİTİN: Oleik ve linoleik asitli lesitinler
taşıdığı yağ asitleri açısından yeri, zeytinyağı ile soya yağı arasındadır. Ancak doymuş yağ asitleri de taşıdığından, Doğu mutfağı’nda görüldüğü gibi büyük miktarlarda yemeklik yağ olarak tüketilmesinin doğru olmadığı düşüncesindeyiz.
İlaç nitelikli besin takviyesi olarak belirli dozlarda (1 tatlı kaşığı/gün) yada haricen kullanılması büyük yararlar sağlayabilmektedir.
İçerdiği yüksek oleik asit (Omega-9) oranı ve antioksidanlar nedeniyle ısıya, tere ve ışığa karşı oldukça dayanıklı olup, cilde tatbikten sonra,güneş ışığı altında uzun süre bozulmadan kalabilir. Güneşten koruma faktörü SPF 45 gibi oldukça yüksektir. Bu değer taşıdığı antioksidanların etkisi ile birleştiğinde ideal bir Doğal güneş yağı olmasını sağlar. İçine az miktarda kakao yağı eklenerek sağlıklı ve hızlı bir bronzlaşma sağlanıp güneşin tuzlu su ve rüzgarın ciltteki yıpratıcı ve yaşlandırıcı etkiside azaltılmış olur. Aynı özelliği nedeniyle diğer pek çok yağın korunması amacıyla da kullanılır. Taşıdığı doğal lesitin, hem antioksidan maddelerin, hem de yağa eklenen diğer maddelerin ciltten kolayca ve derinlere kadar emilmesini sağlar. Böylece cildin yaşlanmasını engeller, kalıcı bir nem oluşturur (Emollient).Aromaterapi ve tıbbi tatbik masajları için en iyi Baz Masaj Yağıdır.
Doğal susam yağı; salata, mayonez, soslar ve zeytinyağlı yemeklerde özel lezzeti nedeniyle katkı olarak kullanılır. Besin olması yanında yine dahilen antioksidan olması ve özel tıbbi yararları için kullanılır. Ancak bazı kişilerin dahilen alındığında bu maddelere karşı alerjik olabileceği unutulmamalıdır. Bunu belirlemek yurdumuzda çok kolaydır. Tahin ve helvaya karşı alerjik olup olmadığını hemen herkes bilebilir. Kozmetik ve masaj amaçlı kullanımlarda ise alerji riski yok denecek kadar azdır.
Elde edildiği susam kavrulmadığı taktirde ve ısıl işlem uygulanmadığında susam yağındaki susam kokusu çok azdır. Altın sarısı rengi, ağır akışlı ve az kokulu olması doğallığını gösterir. Rafine susam yağı çok dayanıklı olduğu için eskiden beri bazı enjeksiyonluk ilaçların (özellikle bazı vitamin iğnelerinin) üretiminde kullanılmaktadır. Ayrıca profesyonel kas vücut geliştirme (Body Building) sporuyla uğraşanlar arasında susam yağı enjeksiyonu yaygındır. Doğru bir kullanım tarzı değildir. Doğal yağlar bu amaçla kullanılmazlar.
Bu yağ Doğu Tıbbı’nda çok eskiden beri kullanılan bir ilaçtır.Sayısız kullanım şekli vardır.Aşağıda ancak güncel tıbbın kabul ettiği bazı örneklerden söz edilecektir.
Haricen yara, yanık ve egzama gibi cilt hastalıklarında doğrudan yada bazı başka bitkilerle sürülerek kullanılır.
Taşıdığı lignanlardan kaynaklanan hafif östrojenik etkisi taşıdığı lesitin ile lokal olarak menapoza bağlı vajina kuruluğunda haricen tatbik yoluyla kullanılabilmesini sağlar. Bu amaçla teorik olarak soya ve keten yağları da kullanılabilirse de bunlar oksidasyonla daha çabuk bozulabileceğinden susam yağı tercih edilir. Kadında cinsel isteği provoke eder süt miktarını arttırabilir, ağrılı ve düzensiz (geciken) menstürasyonu normalleştirirken (Bu amaçla menstürasyon başlaması gereken tarihten itibaren günde iki tatlı kaşığı aç karnına alınır), erkekte seminal kapasiteyi arttırır. Bu amaçlarla tek başına ya da bazı başka bitkilerle kullanılmaktadır. Cinsel sistem organ ve fonksiyonlarındaki etkileri proteince zengin ürünler (Soya protein granürleri,keten protein granürleri vb.) ile birlikte kullanılarak arttırılabilir. Taşıdığı organik demir,lesitin ve vitaminler nedeniyle muhtelif kansızlık sorunlarında ideal bir destek oluşturur.
Kadında ve erkekte özellikle yaşlanmayla birlikte gelişen kemik yoğunluk azalmasını (Osteoporoz),içerdiği organik kalsiyum tuzları nedeniyle onarabilir.
Eklem sorunlarında yine doğrudan ya da başka ilaçlarla karışım halinde masaj uygulanması yoluyla ağrıyı azaltabildiği gibi eklem sertleşmeleri (artrozlar, kireçlenmeler) ve oynatıldığında ses çıkartan eklemleri yumuşatıp güçlendirebilir. Bu amaçla 1 tatlı kaşığı yağ, 4 tatlı kaşığı taze limon suyuyla karıştırılıp en az 30 gün boyunca aç karnına yada yemeklerden 1 saat sonra içilir.
Muhtelif cilt sorunlarını ve mantar enfeksiyonlarını engelleyebildiği gibi doğrudan saç diplerine ve tırnaklara tatbik edilerekve günde 1 tatlı kaşığı içilerek güçlenmeleri ve beslenmeleri sağlanabilir. Bu kullanış özellikle kepekli, maya ve mantar enfeksiyonlu saçlarda ve kalsiyum ile vitamin eksikliği nedeniyle bozulmuş tırnaklarda çok önemlidir. Başka biyolojik ilaçlarla karıştırılarak etkinliği arttırılabilir.
