Suyun içerisinde kalsiyum ve magnezyum gibi suda sertliğe neden olan iyonlar vardır. Bu iyonları sudan uzaklaştırarak suyu yumuşatmak mümkündür. Evlerde su arıtma cihazı kullanılarak musluk suyunu yumuşatmak mümkündür. Bu cihazların çalışma prensibi, kalsiyum ve magnezyum iyonlarını sudan uzaklaştırmaya yöneliktir. Bu cihazlarda, suda çözülmeyen moleküller içeren ve sodyum ile dengelenmiş negatif yüklü iyonlar vardır. Su cihazdan geçerken, moleküllü yapıdaki negatif iyonlar sodyum yerine kalsiyumu tutarlar. Kısacası sodyum ve kalsiyum iyonları yer değiştirirler. Böylece sudaki kalsiyum miktarı azalarak su yumuşamış olur.
Su sertliği sabundaki Na veya K iyonlarıyla yer değiştirerek çözünmeyen ürünler veren katyonların miktarının bir ölçüsüdür. Doğal sularda Mg ve Ca iyonlarının miktarı diğer bütün metal iyonlarından çok daha fazladır. Suyun sertliği geçici ve kalıcı sertlik olmak üzere iki kısma ayrılır. Metal iyonlarının bikarbonatlarından kaynaklanan ve ısıtılınca parçalanarak çöken sertliğe bikarbonat veya geçici sertlik denir. Metal iyonlarının sülfat, nitrat ve klorürlerinden kaynaklanan, ısıtılsa dahi çökmeyen ve ancak kimyasal işlemlerle giderilebilen sertliğe kalıcı sertlik denir. Geçici ve kalıcı sertliğin toplamına ise toplam sertlik veya genel sertlik denir.
Sertlik suyn kalitesini gösteren bir ölçüdür.
Sulardaki sertlik nasıl giderilir?
Suda Bulunan Ca2+ ve Mg2+ iyonları suya sertlik verir. Eğer bu iyonlar çöktürülürse yumuşak su elde edilebilir.
- Sular kaynatılarak yumuşak su elde edilebilir.
Su + Ca2+ +CO32- + ısı CaCO3(kalsiyum karbonat tuzu dibe çöker) + Su (yumuşatılmış su)
- Reçine kullanılarak da suyun sertliği giderilir. Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını sudan uzaklaştırmak için iyon değiştirici reçineler kullanılır. Bu yöntemde su reçineden süzülür ve süzülme işlemi sırasında reçinelerde bulanan Na+ iyonları, Ca2+ ve Mg2+ ile yer değiştirir. Böylece sular yumuşamış olur.