STEROIDLERIN YAN ETKILERI:

Gerek her ilacin özelliklerini açiklamaya çalisirken ve gerekse dopingin zararlarini sik sik tekrarladigimdan burada konu basligi altinda özetleyecegim.

Steroidler, kullanilan ilaçlarin cinsine göre sporcuya çesitli açilardan etki yapar. Güç, kuvvet dayaniklilik, kas gelismesi, güven duygusu, yag yakmasi v.s. gibi sporcunun arzuladigi etkiler saglarken, diger taraftan fiziksel ve moralmen olarak da ters yönde etkiler. Anabolik, androjenik steroidler toksik oldugundan karacigerde birikerek, karacigerin dokusunu bozarak, muhtelif karaciger hastaliklari ve sonuçta kanser ve ölüme kadar götürürler. Özellikle 17-alpha alkylated cinsi oral haplar, karacigere çok zararlidir. Bunlarin zarari bazen seneler sonra da çikabildigi gibi, tedavileri de seneler sürebilir. Uzun süreli kulanimlarda karaciger testleri kötü çikar. Bu ilaçlarin zararli yan etkileri yas, kadin veya erkek, çocuk, büyük, yasli, vücut yapilari, metabolizmaya göre de kisiden kisiye degisir. Hormonal isleyisleri bozar. Hipofizi etkiler. Hipofiz kanaliyla da erkek yumurtaliklarim etkileyip erkekligin kaybina yol açar. teslisleri büyütmesine ragmen, spermler azalir.

Vücutta su ve tuz tutar:

Steroidlerin hemen hemen tamama yakini vücutta degisik ölçülerde su tutar. Bu da vücudun elektroliz dengesini bozar. Vücutta su ve tuz seviyesi arttikça ödemler baslar. El ve ayaklar siser, yüzde, yanaklarda ve göz altinda kilo almis görünümü veren ödemler olusur. Buna doping argosunda “steroidli ay yüz” denmektedir.

Vücudun su tutmasi sonucu, birçok organlar zarar gördügü gibi tansiyon da artar. Bunu önlemek için mecburen su atici haplar alinir ki, bu da vücuda ayri bir yük getirir ve ani su atislari da baska açilardan problemler yaratir.

Kadinsi özellikler olusturur:

Erkek sporcularda, gögüs uçlari sivrilerek büyür. Buna gynecomastia (Jinekomasti) denmektedir. Bunu önlemek için Nolvadex, Proviron ve Fludestrin gibi ilaçlarin kullanilmasini gerekir. Su toplayip kilo arttikça, kaslar kadinimsi yumusak görünüm kazanir. Erkekte, kadin östrojen hormonu seviyesini yükseltir. Bu da daha birçok degisik açilardan vücutta kadinsi özellik belirtilerini arttirir. Bunlar Steroid çesitleri ve her vücudun etkilenmesine göre degisir.

Derideki degisiklikler:

Derideki en önemli etki sivilceler (Akne) dir. Her ilacin etkisine, dozaja ve kullanim süresine ve vücudun kabullenme nisbetine göre degisik görünümde ve büyüklükte deride sivilceler olusur. Sporcunun teni yarali bereli çok çirkin bir görünüm kazanir. Bu özellikle depot etkili testosteronlar ile birlikte, karacigeri çok etkileyen Anadrol ve Dianabol gibi haplarin agir kürler halinde kullanilmasinda olusur. Bu sivilceler, erkek sporcularin sirt, omuz gögüs ve yüzlerinde meydna gelir. Kadinlarin ise; yüz, sirt, omuzlarinda ortaya çikar. Hafif yüz sivilcelerinde, benzoyl peroxide sürülür ve antibiyotikle, B vitamini takviyesi yapilir. Daha fazla alana yayilmis sivilceler için, bunlara ilave olarak, Tetracycline (antibiyotik) veya Accutane alinir. Ayrica deri alinan steroidlerle su toplayip atarak, elastikiyetini kaybeder. Derinin rengi sari-yesilimsi ve cansiz bir görünüm kazanir. Derinin üzerine temas eden su, yayilmayip damla damla kalir. Bu belirtiler sporcunun steroid kullandiginin ön göstergesidir. Tecrübeli hocalar, sporcusunu iyi takip ederek, bu belirtilerle, steroid kullanip kullanmadigini anlayarak gerekli ikazlarda bulunurlar.

Psikolojik ve ruhsal degisimler:

Gerek erkek ve gerekse kadin sporcular, yüksek dozda ve uzun süreli steroid kullanirlarsa, agresif davranis bozukluklari (sinirli, kavgaci, saldirgan) gösterirler. Baslarda bu ruh hali sporcuya etkili bir çalisma hirsi kazandirsa da sonra bu davranis bozukluguna dönüsür. Her zaman kavgaya hazir sinirli bir sporcu yaratilisi kazanir, ilaçlari kullanirken gösterecegi yüksek form büyük bir egoizm ve üstünlük duygusu yaratirken, biraktiklari zaman meydana gelecek düsüs de moral bozucu ters etki yapar.

Mide ve sindirim sistemi problemleri:

Özellikle oral alinan 17-alpha alkylated türü steroidler; epigastrik. ishal, karin agrisi v.s. problemler yaratir. Igne olanlari ise midede sikinti hissi olusturur.

Saç dökülmesi ve kellik:

Steroidler, biraz da genetik yapiyla ilgili olarak saç dökülmesine ve hatta kellige sebep olmaktadir. Sporcularda ve özellikle kadinlarda, vücuttaki killar artarken, saç dökülmeleri baslar veya dökülmeyi hizlandirir. Bazi sporcularda genç yasta görülen saç dökülmesinin bir sebebi de kullandiklari steroid ilaçlardir.

Kardiovasküler etkilenmeler:

Steroidlerin kalp ve damar sistemiyle ilgili olarak da zararlari vardir. Kandaki kolestrol ve trigliserit seviyesini yükseltir. Iyi kolestrolü düsürürken, zararli kolestrolü arttirir. Bu da damarlarda tikanmalara ve kalp krizlerine sebep olur. Tansiyonu arttirmasi da bu sisteme zararli etkisidir. Ayrica, Steroidlerin etkisiyle artan kuvvetle yapilan agir yüklenmeler, onu tasiyamayacak yapiya sahip olan sistemde kanamalara dahi yol açmaktadir.

Kadinlarda erkeklik belirtileri:

Anabolik ve androjenik steroidler kadinlarda erkeklik belirtilerini arttirmaktadir. Kandaki hormonal isleyisi bozarak erkeksi gelismelere yol açar. Sivilce, vücutta erkeksi killanma, saç dökülmesi, vücuttaki kaslarin erkeksi görünümü, ses kalinlasmasi ve boguklugu, klitoris büyümesi ve daha birçok erkeksi belirtiler olusur. Kadin vücudu erkeginkine göre bu ilaçlardan daha çok etki ve tepki görmektedir. Kadinlarin libido artisi sinir ve agresifliligi arttirir. Hamilelige yakin zamanlardaki kullanim ise, dogacak çocukta genetik bozukluklara yol açar.

Büyüme problemi:

Henüz gelismesi tamamlanmamis genç sporcular kullanirsa, kemik büyümelerine ve oransiz gelismelere yol açar. Özellikle, kemiklerin uç kismindaki yumusak dokularda büyüme olur. Yüz hatlari sivrilesir. Boyu uzamayanlar için gelistirilen birçok steroid ilaci, bu defa anormal boy uzamalarina sebep olur.

Prostat büyümesi ve kanseri:

Steroidler, alinan doza, süreye ve kisilerin etkilenme nisbetine göre, erkeklerde prostat büyümesine ve sonuçta prostat kanserine sebep olur.

Yüksek tansiyon:

Birçok steroid özellikle vücutta tuz ve su tuttugundan yüksek tansiyona yol açar. Bu genetik tansiyon sorunu olanlarda, artisi daha da körükler.

Kalp büyümesi:

Steroidler gene kullanim ve kisisel faktörlere göre kalp büyümelerine yol açar. Ayrica birçok sporcu, steroidlerin etkisiyle kendi vücut kapasitelerinin üstünde kilo kaldirip efor harcarlar. Bu da 5 tonluk kamyona 10 ton ve hatta çok daha fazlasi yük koymak gibi, esas sistemleri bozar ve organlari etkiler.

Böbreklere zararli etkisi:

Böbrekler steroid kullanimlarinda büyük yük altina girmektedir. Bunun en önemli sebebi vücutta ve karacigerde biriken toksit artiklarin böbrekler kanaliyla atilmasidir. Ayrica yüksek tansiyon, vücutta su ve tuz birikmesi veya su kaybi böbreklere zararli etki yaparak harap ederler. Su atici ilaçlar ise, böbreklerdeki havuzcuklarin kuruyarak yapismasina ve böbrek harabiyetine sebep olur. Böbrek tümörlerinin olusmasini veya artmasini körükler. Idrar koyu ve bulanik renk alir. Özellikle Parabolan, böbreklere daha zararli etki yapar.

Diger zararli yan etkileri:

Steroidlerin diger yan etkileri ise özetle; bas agrisi, bulanti, birakinca ani kuvvet kayiplari, vücudun tasiyabilecegi yükten fazlasini kaldirmak suretiyle çesitli adele ve tendon sakatliklari, genetik yapi bozukluklari ve igneler yapilirken olusacak problemler olarak siraliyabiliriz.