Yılda ortalama 5 bin yeni doğan bebekte görülen spina bifida açık omurilik hastalığında son zamanlarda büyük artış gözleniyor. Birçok kişinin adını ilk defa duyduğu hastalığı yakından tanımanız ve hazırlıklı olmanız gerekiyor. Son yıllarda daha çok duymaya başladığımız “açık omurilik” anlamına gelen spina bifida hastalığı, Türkiye’de her yıl beş bin bebeğin çeşitli kusurlarla doğmasına sebep oluyor.
Spina Bifida, insanda omurgayı oluşturan kemiklerin omurgada bir boşluk veya açıklık oluşturacak şekilde gelişimlerini tamamlayamamalarıdır.
Pek çok insanda Spina Bifida occulta vardır ve bunların büyük bir çoğunluğu hiçbir semptom ve problemle karşılaşmazlar.
Spina Bifida occulta rutin kontroller veya bel ağrısı için çektirilen bir röntgen filmi ile tesadüfen tanınabilir.
Spira Bifida occultası olan kadınlar, hamile kalmaya karar verdiklerinde doğacak bebeklerinde Spina Bifida olma riskini azaltmak için daima yüksek dozda Folik Asid (bir çeşit B vitamini) almalıdırlar.
Herhangi bir komplikasyonu var mıdır?
Ne yazık ki, omurgadaki yapısal bölünme bazı problemlere yol açabilir. Bazen omurilik gerilebilir. Çünkü omurgamız omuriliğimizden daha hızlı büyür. Omuriliğimiz, kendisinden çıkan sinirler nedeniyle omurgamızla ilişki içindedir ve hızlı gelişmeye uyum gösteremez. “Gerilmiş Omurilik” meydana gelir. Bu omuriliğin yeterli fonksiyon göstermesini engeller ve idrar kontrolü, hareket gibi işlevleri etkiler.
Eğer böyle semptomlar gözlenirse, bir hekime baş vurmak ve gerekirse bir beyin cerrahına gitmek önemlidir.
Spina Bifide Kistika (Kiste Benzer)
Burada gözle görülebilen bulgular mevcuttur. Sırtta, kese veya kist şeklinde, üzerinde ince bir deri bulunan bir oluşum bulunur.
Spina Bifida kistika’nın 2 formu bulunur.
Meningosel :Bu formda, kese omuriliğimizi saran zar (meninges) yapıları ve beyin omurilik sıvısını içerir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi BOS beyin ve omuriliğimizi korur ve onlara uygun bir ortam sağlar. Meningosel’de sınırlar genelde çok zararlanmamıştır ve fonksiyon görebilir. Buna rağmen az da olsa fiziksel sakatlık bulunabilir. Bu (meningosel) az görülen bir spina Bifida formudur.
Myelomeningosel (meningomyelosel) : Bu daha fazla görülen ve daha ciddi sonuçları olan bir formdur. Myelomeningosel’de kese veya kist, sadece meningesleri ve BOS’u değil, aynı zamanda sinirları ve omuriliğin kısımlarını da içerir. Sonuç olarak, daima belirli bir derecede parafelalizi ve duyu kaybı, kesenin altındaki bölümde görülür. Sakatlığın derecesi spina Bifida’nın yerine ve kesenin içerdiği sinir miktarına göre değişir. Bu durumda olan çocuk ve gençlerin büyük bir bölümü idrar ve dışkı kontrolü ile ilgili ciddi problemler yaşar.
Spina Bifidali doğan bebeklerin büyük bir kısmında hidrosefali de görülür.
Her yıl 5 bin bebek spina bifidalı doğuyor
Dr. Sibel Akkol, düzenli folik asit vitamini alınmasıyla doğumsal kusurların yüzde 70′inin önlendiğine dikkat çekti.
Bebeğin gelişiminin ilk üç ayda tamamlanması nedeniyle bu dönemde ortaya çıkacak rahatsızlıkların bebeğin ölü ya da kusurlu doğmasına neden olabileceğini vurgulayan Dr. Sibel Akkol, “Spina Bifida açık omurilikten çıkan sinirlerin çalışamaz hale gelmesiyle oluşan doğumsal bir rahatsızlıktır. Türkiye’de her yıl beş bin bebek spina bifidalı doğuyor. Yürüttüğümüz bu çalışmada temel amacımız, anne adaylarına bu rahatsızlığın, yeterli folik asit vitamini alınmasıyla büyük oranda engellenebileceğini anlatmak.” dedi.
Doğurgan çağdaki tüm kadınların gebelikten önce başlayarak her gün folik asit vitamini alması gerektiğini belirten Akkol, “Bir çeşit B vitamini olan folik asit, özellikle yeşil yapraklı taze sebzeler, ahududu, böğürtlen, tahıl, baklagiller, süt ürünleri, karaciğer ve mayalanmış yiyeceklerde bulunuyor. Ancak bu besinler belirli bir oranda tüketilebileceği için yine de gebelik öncesinde kadınların tablet şeklinde folik asit alması şart. Çünkü folik asit sadece spina bifidanın değil, sinir sistemiyle ilgili diğer hastalıkların da önüne geçiyor.” şeklinde konuştu.
KAYNAK: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi,İHA