Soluk Durması Nedir
Soluk Durması ve İlk Yardım
Normal zamanlarda havadan alınan oksijenin, soluk yollarının tıkanması sonucu alınmaması hali solunum mekanizmasının çalışmaması soluk durması olarak tanımlanır. İlk yardımcı tarafından yaptırılan solunuma da sun’i solunum denir. Solunum durması ile asfeksi (boğulma) meydana gelir. Şuur birkaç dakika içerisinde kaybolur. Solunum durmasından itibaren 7-10 dakika içinde de kalp durması gerçekleşir. Solunum durmasıyla önce beyin hücreleri yıkılmaya başlar. Çünkü sinir hücreleri oksijensizliğe dayanamazlar. İlk yardımda, etkili ve zamanında suni solunumla hayat kurtulur. Hastanın solunumu durup durmadığını anlamak için bir ayna veya metal ağzına yaklaştırılır. Buğulanma varsa solunum vardır veya yanak hastanın ağzına yaklaştırılır ve soluk alıp vermesi anlaşılır. Solunum durmuşsa hasta hemen sert bir zemine sırt üstü yatırılır. Boyun elle geriye doğru itilir. Hastanın kravat, gömlek yakası gibi sıkı bölümler açılır, kemer gevşetilir. Ağız içi işaret parmağı ile kontrol edilir. Solunum yolu girişinde yabancı cisim, toz, toprak, kusmuk, takma diş vs. varsa çıkarılır ve temizlenir. Suni solunum için hazır duruma getirilir. Hastanın genel durumu incelendikten sonra etkili pratik suni sonulunum yöntemi tercih edilir.
Suni Solunum Çeşitleri
Ağızdan Ağıza Suni Solunum
Pratikte en çok uygulama özelliğine sahip sun’i solunum yöntemidir. Ancak tekniğe uygun olarak ve sistemli bir şekilde tam olarak uygulanması gerekir. Sun’i solunuma hazır duruma getirilmiş hastanın (sert zeminde sırt üstü yatırılmış, ağız temizlenmiş durumda) ilk yardımcı hastanın baş ve omuz tarafına geçer, bir elini hastanın boynuna yerleştirir, diğer elinin ayasını da hastanın alnına koyar, başı geriye ve boynu yukarı doğru kaldırarak soluk yolunun açılmasını sağlar. Alındaki elini çevirerek baş ve işaret parmakları ile burun deliklerini sıkarak kapatır. Derin bir nefes aldıktan sonra, hava sızmayacak şekilde hasta ile ağız ağıza gelerek havayı üfler, geri çekilerek göğsün inmesini gözler. Bu işlemi normal solunum sayısı kadar yani dakikada 12-15 defa tekrarlanır. Solunuma 2-3 saat devam edilir
Holger -Nielsen Metodu
Hastanın başı ayaklarından biraz aşağı bir düzeyde kalacak biçimde yüz üstü yatırılır, ellerini birbiri üzerine koyarak dirsekleri yana açılır, hastanın başı yana döndürülür, yanağı ellerinin üzerine yerleştirilir. İlk yardımcı hastanın baş tarafında bir ya da iki dizini yere koyarak yerleşir, ellerini hastanın kürek kemiklerinin alt ucundan aşağıda parmakları açık ve baş parmakları birbirine dokunur durumda yerleştirilir. Kollarını tam gergin bir duruma getirip, aşağı doğru vücudun üst bölümü ile baskı yaparak öne eğilir. Böylece hastanın göğüs kafesine (thorax) yüklenerek daraltıp akciğerlerdeki hava boşaltılır, hiçbir silkme ve basınç yapmadan gövdesini yavaşça geri çeker ve ellerini kaydırarak hastanın dirseklerini kavrar. Dirsekler yukarı ve ileri doğru zorlanmadan çekildikten sonra bu dönem biter. Dirsekler yavaşça yere konur ve ciğerlerindeki havayı boşaltma anındaki uygulamayı yenileyerek suni solunum yapmayı sürdürür. Bu işlem peş peşe ve uyumlu bir biçimde dakikada 12-15 defa tekrarlanır. Çocuklarda basınç azaltılır sadece parmaklara sırta basılması yeterlidir
Silvester Metodu
Hasta yüzü koyun yatamayacak şekilde herhangi bir travma geçirenlerde uygulanır. İlk yardımcı hastanın başucuna diz çöker, hasta sırt üstü sert bir zemine yatırılır, hastanın omuzu kaldırılarak bir yastıkla desteklenir, hastanın başı arkaya doğru gerdirilir. Dilin geriyi doğru kayarak soluk yolunu tıkamaması için öne çekilir, baş yana çevrilir, hastanın iki kolu göğüs üzerinde birleştirilir, dirseklerinden tutularak kollar başın üzerine kaldırılır. Böylece göğüse hava dolması sağlanır dirsekler tekrar aşağıya indirilip, kollar göğüs üzerine birleştirilerek tekrar baskı uygulanır. Bu işlem dakikada 12 kez tekrarlayarak yapılır. Her iki hareket 5 saniyede tamamlanır. Solunum başlayıncaya kadar devam edilir
Şafer (Schafer) Metodu
Hasta yüzü koyun yatırılır. Hastanın elleri alnına destek olacak duruma getirilir. Baş yana çevrilerek ağız ve burunun açık kalması sağlanır. Hastanın kalçasının alt yanına diz çökerek topukları üzerine oturtulur. Eller hastanın beli üzerine parmaklar dışa dönük konduktan sonra, kalça kemiğinin ön kısmından tutulur. İlk yardımcı dirseklerini düz vaziyete getirir, eller üzerinde yavaş yavaş kalkarak basınç kuvveti, hastanın belinde toplanır. Bele yapılan basınç ile iç organların diaframa baskı yaparak akciğeri sıkıştırması sağlanır. Böylece soluk verme yaptırılır. Yapılan basınç yaklaşık 25kg kadar olmalıdır. İlk yardımcı yavaşça dizler ve topuklar üzerine oturur. Belden basıncın kalkmasıyla soluk alma yaptırılmış olur. Sistemli olarak bu işlem dakikada 12 adet yaptırılmalıdır