Soluk Durması ve İlk Yardım

Solunum yolunun tıkanması veya solunum mekanizmasının çalışmaması nedeniyle yeterli oksijenin alınamamasına soluk durması denir. Onbeş dakika oksijensiz kalındığında beyin hücreleri ölmeye başlar. İnsan vücudu oksijensiz yaşayamaz. Bunu bir süre sonra kalbin durması izler. Hastada soluk durmasının varlığını anlamak için ağzına bir ayna ya da metal levha yaklaştırarak levhanın buğulanıp buğuluanmadığı kontrol edilir.

Solunum durması, mekanik nedenlerle solunum yolunun tıkanması (yabancı cisim veya suda boğulma sonucu) ya da merkezî sinir sisteminde ve solunum kaslarında solunumu engelleyen hastalıkların varlığında ortaya çıkar. Soluk durması olan hastaya yapılması gereken şunlardır:

1. Hasta sert bir zemine sırt üstü yatırılır.
2. Çevrenin kalabalık olmaması sağlanır.
3. Hastanın başı, çene yukarı gelecek şekilde, boynu geriye doğru itilerek arkaya yatırılır.
4. Vücudu sıkan kravat, kemer, gömlek yakası gevşetilir.
5. Parmağa temiz bir mendil ya da bez sarılarak ağız içi temizlenir.
6. Hastanın burnu bir elle sıkılarak kapatılır, ağız üzerine varsa temiz bir tülbent ya da mendil serilir.
7. Derin bir soluk alınır.
8. Ağız, hastanın ağzı üzerine yerleştirilerek kuvvetle üflenir.
9. Hastanın göğsünün yükselip yükselmediği kontrol edilir. Göğsü şişmişse ağız geri çekilir. Burun gevşetilerek havanın geri çıkması sağlanır.
10. Göğsü şişmiyorsa hasta yan çevrilir, iki kürek kemiği arasına elle 5-6 kez kuvvetle vurulur. Böylece soluk borusunda yabancı cisim varsa atılması sağlanır.
11. Sonra yapay solunuma devam edilir. Hasta normal solup alıp verene kadar bu uygulamaya devam edilir. Dakikada 12-15 kez soluk verilir.
12. Bu arada sağlık kuruluşuna ulaştırmaya çalışılan hasta, yatırılarak dinlendirilir.
13. Hasta çocuksa, ağzı ve burnu birlikte ağızla kapatılır. az miktarda hava üflenir. Dakikada 15-20 kez soluk verilir.

Holger-Nielsen yöntemi:

1. Hasta, başı biraz aşağıda olacak şekilde yüz üstü yatırılır, elleri birbiri üstüne, yanağı, elleri üzerine gelecek şekilde başı bir yana çevrilip yerleştirilir.
2. Hastanın baş kısmına biz diz dayanarak oturulur. Eller, kürek kemiklerinin alt ucuna, baş parmaklar birbirine değecek şekilde açık olarak yerleştirilir.
3. Kollar gergin olarak vücudun üst kısmı ile aşağı doğru baskı yapılır. Böylece hastanın ciğerlerindeki hava boşaltılmış olur.
4. Gövde geriye doğru çekilirken, hastanın dirseklerinden tutulup dirsekler yukarı ve ileri doğru zorlanmadan çekilir.
5. Dirsekler yere konup eller yeniden hastanın kürek kemikleri üstüne geçilir.

Bu yöntem ilk yardım uygulayanı yorduğu için en az 2 yardımcının varlığında uygulanmalı, tempoyu bozmamaya çalışılmalıdır.

Silvester yöntemi:

Yüz üstü yayatamayan hastalar, sırt üstü yatırılıp başı geriye itildikten sonra;

1. İlk yardımcı hastanın baş ucuna diz çöker. Kollarını göğüs üzerine yerleştirir. Dirseklerden tutarak kolları yukarı, kendine doğru çeker.
2. Dirsekler yere doğru bastırılarak göğüs genişletilir.
3. Yukarı doğru kaldırılan kollar, hastanın göğsü üzerine indirilerek baskı yapılır.