Sivilce adıyla bildiğimiz akne günümüzde en sık rastlanan cilt problemlerinden biridir. Erişkinlerin %85’ inde hayatlarının bir döneminde ortaya çıkmakta ve iyileşmekte; kalan %15’ inde ise tedavisi zor ve ileri derecelere varan ciddi boyutlarda sıkıntılara ulaşan bir hal alır. Kadın ve erkeklerde eşit oranda görülmektedir.
Ergenlik yaşlarında kızlarda daha erken ortaya çıkmaktadır. Kızlarda 17-18 yaşlarında, erkeklerde ise 18-19 yaşlarında ortaya çıkar ve 21-23 yaşlarına doğru iyileşmeye başlar. İyileşme bazen 40’ lı yaşlara kadar uzayabilir.
Akne nedir?
Derimizde bulunan ve yağ salgılayan bezlerin bir hastalığıdır. Normal olarak salgılanan bu yağ deri üzerine çıkar ve atılır. Yağ bezlerinin salgı kontrolü cinsiyet hormonlarının etkisindedir. Bu nedenle ergenlik döneminde yağ salgısı miktarı daha da artmıştır. Yağ kesesinin ağzını oluşturan kanal salgılanan yağın yoğunlaşması sonucu oluşan bir tıkaç ile tıkanır. Aknenin oluşumundaki temel neden bu tıkanmadır. Deride bulunan bakteriler bu kanaldan içeri sızarak yağ bezlerinin iltihaplanmasına ve sonuçta akneye yol açar.
Genel görüntü nasıldır?
Ağzı siyah veya koyu kahverengi tıkaç ile tıkalı içleri iltihaplı yağ ile dolu şişlikler şeklinde veya sertlik hissedilen kistler ve nodüller şeklindedir. Bu kistler iyileşirken ciltte yara izi (skar) bırakır. Yara izlerinin oluşmasını önlemek akne tedavisinin en önemli amacıdır. Çünkü bu izleri tedavi etmek oldukça zordur. Ciltte yağ bezlerinin en yoğun olarak bulunduğu bölgelerde en sık görülür. Yüzde, sırtta ve göğüs bölgelerinde de oluşur.
Akne neden tedavi edilmelidir?
Tedavinin en büyük amacı iz oluşmasını önlemektir. Erken dönemde doktor kontrolüne girilirse izlerin oluşma ve aknenin yayılma olasılığı ciddi oranda azaltılmış olur. Bu izler ileride hoş olmayan bir görüntüye ve bazen de ciddi psikolojik sorunlara neden olacağı için tedavi edilmesi gerekir.
Nasıl tedavi edilir?
Ergenlik çağında oluşan sivilcelere dışarıdan yapılan tedaviler iyi gelir. Ayrıca verilen antibiyotikler de etkili olur. Antibiyotik tedavisinde amaç iltihaba neden olabilecek bakterilerin sayısını azaltmak ve bunların neden olduğu iltihabı önlemektir. Hormonlardaki değişimden dolayı ergenlikte yağ salgısı arttığı için bu durumu önlemek için hormon tedavisi de uygulanabilir. En etkili ilaç tedavisi yöntemi retinoid denilen A vitamini bileşikleri ile yapılan tedavidir. Yine akneye yönelik akneli cilt bakımları tedavide etkilidir. Tedavide sabırlı olmak gerekir. Genellikle kendiliğinden geçen ve tedavi edilebilen bir cilt problemidir.
Kalan izler nasıl tedavi edilir?
Akne nedeniyle kalan izler dermabrazyon denilen bir çeşit cildi zımparalama yöntemi ile tedavi edilmektedir. Zımparalama ile yapılan soymada amaç oluşan izleri silmek, engebeli bir yapıda olan cildi tek bir seviyeye getirmek ve yeni bir cilt çıkması için ortam hazırlamaktır. Uygulamadan sonra 2-4 hafta içinde oluşan yeni cilt ortaya çıkmaya başlar. Bu yöntemler akneler aktif haldeyken de kullanılabilir. Zımparalama ile cilt soyulduğu için bu sayede yağ bezlerinin ağzı genişler ve buralarda oluşan yağ deri üzerine rahatlıkla çıkar, içeride birikme olmaz. Mekanik soyma da denilen zımparalama son derece etkili bir tedavi yöntemidir. Ciddi oranda düzelme sağlamaktadır.