Sivilce (Akne)

Akne ya da halk arasında bilinen adıyla sivilce, en sık görülen deri hastalıklarından birisidir. Ergenlik döneminin herhangi bir anında, toplumun %70’inde akne görüldüğü saptanmıştır.

Akne, normalde, her deride bulunan mikropların, normalden fazla yağlanan ve gözenekleri tıkanan deriyle etkileşimi sonucu ortaya çıkar. En erken bulgu, yağ salgılanma hızının artışı ve bununla birlikte derinin yağlı görünür hale gelmesidir (Sebore).

Genelde beyaz ve siyah noktalar, yağlı görünümle birlikte bulunur. Daha sonraki aşamada deriden kabarık kırmızı lezyonlar (Papüller), bunların üstlerinde irin birikmiş şekilleri (Püstüller) meydana gelir. Bunlar genellikle dokunmakla hassas ve deride çok derin yerleşmiş (Nodüller) olabilirler. Ve bazen de kistik yapılar şeklinde karşımıza çıkarlar. Derin olan lezyonlar ve kistik yapılar iyileştiklerinde yerlerinde ömür boyu süren iz dokusu bırakırlar.Yüz, özellikle yanak derisi, çene, burun ve alın derisi daha çok etkilenir. Göğüs ön yüzü, omuzlar, sırt bölgesi de lezyonların gelişimi için uygun alanlardır.

Tablo, genetiksel bir yatkınlık üzerinde hormonal, emosyonel faktörlerin eklenmesiyle ortaya çıkar. İlaçlar ve kimyasal ajanların kullanımı ile, motor yağı ve makine yağı ile ilgili işlerle uğraşan kişilerle, klor, brom, iyot gibi halojenlerle uğraşanlarda da, özel akne tipleri oluşabilir.Hastalığın doğal eğilimi, kendiliğinden iyileşme yönünde olmasına rağmen, herhangi bir hastada aknenin ne zaman iyileşeceğini bilmek zordur. Hafif akneler birkaç ay içinde kendiliğinden ya da basit önlemlerle düzelir.

(Uygun ürünle yıkama ve anti-seboreik bir krem) Dirençli, inatçı ve daha ciddi akneleri olanlar ise, kesinlikle bir cilt doktorunun, bir dermatoloğun desteğine ihtiyaç duyarlar.Güneşin ve güneş banyosunun akne tedavisindeki yeri önemlidir.

Ancak hastaların %20 lik bir oranında kötüleşme gözlenebilir. Bunun nedeni nemli bölgelerde bulunma, fazla terleme nedeniyle, cildin gözeneklerinin daha çok kapanmasıdır. Bayanların, adet (regl) dönemlerinde akne kötüleşebilir. Yiyeceklerin akne oluşumunda zararlı etkilerinin olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Akne tedavisine başlarken ilk yapılacak iş, beyaz ve siyah noktaların profesyonel bir yardımla (Cilt temizliği) temizlenmesidir. Kişinin aknelerini sıkması önerilmez. Bu durum oluşturacağı olumsuz sonuçlar açısından sakıncalıdır. Önce kişiye, cildini uygun ürünlerle ve uygun sıklıkta temizlemesi önerilir.

Temizleme işleminden sonra, aknenin hafif şekillerinde, dıştan kullanılan, yağlanmayı azaltıcı anti-akneik ajanlar, topikal antibiyotikler önerilir. Ancak dış tedaviye dirençli, inatçı ve daha ciddi vakalarda, sistemik antibiyotikler, aknede adet bozukluğunun rolü varsa, bir süre doğum kontrol hapları da denenebilir.Ciddi düzeyde akneli veya daha önce uygulanan tedavi alternatiflerine düşük düzeyde yanıt veren kişilere isotretinoin tedavisi uygulanabilir. Genellikle dört aylık tedavi kürü, akne şikayeti olan birçok kişinin tamamen iyileşmesini sağlar.Akne, fiziksel bir rahatsızlık olarak algılansa da, kişisinin psikolojik durumunu da büyük ölçüde etkileyebilir. Bu nedenle akne problemleri göz ardı edilmemeli, psikolojik sıkıntılar da ciddiye alınmalıdır. Çözüm, deri hastalıkları hekimine başvurulumasıdır.