Şişkinlik ve gaz şikâyetlerinin kaynağı IBS

En yaygın strese bağlı sindirim sorunlarından biri Hassas Bağırsak Sendromu’dur (Irritable Bowel Syndrome – IBS). Günümüzde bu hastalık her 4 kişiden birinde görülüyor. Bu hastalıkta bağırsakta iltihap olmaz. Kramp tarzında ağrı, gaz, şişkinlik ve dışkılama bozukluğuyla kendini gösterir. IBS, orta yaşlarda ve kadınlarda daha sık görülür…

Neden ortaya çıkar?
Nedeni tam olarak bilinmiyor. Hassas Bağırsak Sendromu olanlarda yapılan tüm tetkikler genellikle normal çıkar. Bazı yiyecekler şikâyetlerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bunların başında süt, gazlı yiyecek ve içecekler, baklagiller gelir. Çikolata, fazla alkol alımı, kahve de olumsuz etki yapar. Yeni araştırmalar psikolojik iç çatışma veya stresin de etkili olduğunu gösteriyor. Hastaların bağırsak faaliyetleri strese veya duygusal faktörlere göre değişebilir. Bilinen bir başka şey de bu hastaların bağırsak kaslarının olması gerekenden daha hassas olmasıdır.

Belirtileri Nelerdir?
IBS hastalarında en çok saptanan 3 adet semptom grubu şunlardır.
Şişkinlik: Gaz şikayetleri genelde öğünlerden sonra çıkan ve hastaları oldukça şikayet ettiği çok görülen bir semptomdur.
Karın Ağrısı: Aynen şişkinlik gibi yemek sonrasında başlayan ve tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra rahatlayan bir ağrıdır.
Bağırsak/Tuvalet Alışkanlığı Değişikliği:
Belirli dönemlerde ishal ve kabızlıkla giden günlük tuvalet ihtiyacında ve miktarında değişmeler görülür.

Genel olarak Hassas Bağırsak Sendromunu özetleyecek olursak:
Yemekle birlikte şişkinlik ve gaz şikâyetleri,
Dışkılama sayısında ve kıvamında değişiklik,
Sık tuvalete çıkma ve tam rahatlayamama,
Tekrarlayan karın ağrısı ve huzursuzluğu,
Yorgunluk, sırt ve bel ağrısı olabilir,
Bu semptomlarla yapılan tetkiklerde herhangi bir anormallik saptanmaması

Görülme sıklığı nedir?
Yapılan çalışmalara göre nüfusun % 20’sinde IBS vardır. Tüm gastroenteroloji kliniklerine başvuran hastaların yaklaşık % 40’ında Hassas Bağırsak Sendromu (IBS) tanısı konulmaktadır. Bununla beraber yine çalışmalar göstermektedir ki IBS vakalarının yaklaşık % 70’i doktora başvurmamaktadır.

Ciddi bir hastalık mıdır?
IBS semptomlarının bir başka hastalığa yol açtıklarına dair hiçbir ipucu yoktur. Bu açıdan genellikle selim bir hastalıktır ve cerrahi operasyon gerektirmez. Ancak IBS yıllarca sürebilen ve kişilerin hayat kalitesini önemli ölçüde düşüren bir rahatsızlıklar bütünüdür. Bu açıdan hastaların hekime başvurarak alabilecekleri tedaviler hayatlarını kolaylaştıracaktır.

IBS belirtileri olduğundan şüphe eden kişiler hekime başvurmalı mıdır?
IBS, yaşam kalitesini ve günlük hayatı etkileyen bir durumdur. Bu nedenle hastalar, bu sendromla yaşamak yerine hekime danışmayı seçtiklerinde uygun tedavi ile şikayetlerinden kurtulmakta ve günlük hayatlarına devam etmektedir.

Bahsettiğimiz belirtilere ek olarak ateş, kilo kaybı, kansızlık belirtileri görülen veya 50 yaş üzerindeki hastalarda altta yatan başka hastalıklar olabileceğinden bu kişilerin hekime başvurmaları ve tedavi almaları önemle tavsiye edilmektedir.

IBS’nin spesifik tedavisi var mıdır?
Hekime başvuran hastaların, sahip oldukları belirtilere IBS tanısı konması bile hastanın güvenini kazanmasına ve semptomlarda azalma olmasına yardımcıdır. Hekim kontrolünde alınacak ilaçlar vardır. Tedavinin beraberinde bağırsak alışkanlığının düzenlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bunun için düzenli beslenmenin yanında probiyotik içeren tabletlerin kullanımı, yaşam tarzının değiştirilmesi etkili olacaktır.

Ancak probiyotikler normalde mide asidinden etkilendikleri için yoğurt benzeri gıdalardansa eczanelerde satılan içeriğini bağırsaklara kadar ulaştırabilen film kaplı tablet formundaki kombinasyonlar tercih edilmelidir.

Tedavide beslenmenin ve günlük desteklerin önemi var mı?
Evet. Birçok hastada uygun bir diyet şikâyetleri azaltır. Şu öneriler hastaların şikâyetlerinin hafiflemesine yardımcı olabilir:
Öğün sayısını artırmak ama az yemek. Öğün atlamamak.
Akşam yemeğini yatmadan 3-4 saat önce yemek.
Bağırsak düzeninin devamını sağlamak için probiyotik ya da probiyotik multivitamin desteği almak.
Posadan zengin yiyecekler tüketmek.
Kurubaklagiller, lahana, bezelye gibi gaz yapan yiyecekleri ve size dokunan yiyecekleri az tüketmek.
Günde 2 litre su içmek.
Sigara ve alkol tüketmemek.