Sinüzit

Sinüzit, Paranazal sinüslerin mukozasının iltihaplanmasıdır. Süre ve sıklığa göre dört haftaya kadar sürenler akut, dört hafta üç ay arası subakut, üç aydan daha uzun sürenler kronik sinüzit gibi klinik isimler alabilir.

Etyoloji:

• Anatomik faktörler, septum deviasyonu, osteomeatal kompleks anormallikleri, orta konka anormallikleri, unsinat proçes anormallikleri, orta konka varyasyonları (konka bülloza, paradosk konka) haller hücresi, büyük ve hastalıklı agger nazi hücreleri, büyük etmoid bulla,
• Alerjik rinitler
• Mukosilier aktivite bozuklukları, kistik fibrozis, immotil silia sendromu, sigara, dehidratasyon, kuru ve soğuk hava, antihistaminikler,
• Tekrarlayan viral üst solunum yolu enfeksiyonları,
• Genetik yatkınlık
• Diğer faktörler, diş kaynaklı, adenoid vegetasyon, yabancı cisim, larengofarangeal reflü,
• İmmün yetmezliklerdir.

Etken mikroorganizmalar arasında sıklıkla bakteriler olmakla birlikte (S. pneumoniae, H. influenza, M. catarhalis en sık) funguslar da yer alabilir. Kistik fibrozislilerde psödomonas sıklıkla görülen ajandır.

Belirti ve Bulgular:

• Baş ağrısı
• Yüz ağrısı
• Geniz akıntısı ve ateş (En sık karşılaşılan yakınmalardır.)
• Burun tıkanıklığı
• Burun akıntısı
• Öksürük
• Kötü bir ağız kokusu
• Ajerjik rinit ile ilgili yakınmalar (su burun akıntısı, hapşırma, burun kaşıntısı) da olabilir.

Muayenede, postnazal akıntı, burun akıntısı, burun mukozalarında hiperemi ve konjesyon, görülebilir. Yüz kemiklerinde muayene sırasında hassasiyet olabilir. Septum deviasyonu, alerjik reaksiyonlar ve göz altında morluk, konkalarda hipertrofi ve mukozalarda solukluk, orta kulakta sıvı birikimi gözlenebilir.

Endoskopik muayene ile, orta mealarda ve nazal kavitede pürülen sekresyon, osteomeatal kompleksi daraltan patolojiler, eğer varsa polip, adenoid vegetasyon (özellikle çocuklarda) görülebilir.

Sinüzitin istenmeyen bir parçası olabilen orbital (Periseptal selülit, orbital selülit gibi.) ve intrakraniyal komplikasyonları (Menenjit, subdural apse, epidural apse, beyin apsesi, sinüs trombozları gibi.) ortaya çıkabilir.

Tanı: Anamnez, muayene endoskopi, konvasiyonel grafiler ve bilgisayarlı tomografi (koronal ve aksiyel planda paranazal sinüs tomografileri) ile konur. Tedaviye dirençli durumlarda kültür alınabilir.

Tedavi: Medikal ve gerekli durumlarda (özellikle kronik ve rekürren sinüzitlerde) cerrahi tedavi olmak iki kısımdır. Medikal tedavi olarak antibiyotikler, dekonjestanlar, mukolitikler, kortikosteroitler ve ağırılı durumlarda analjezikler kullanılabilir. Antibiyotiklerden amoksisilin, oral sefalosporinler ve makrolidler %85-90 oranında etkilidirler ve 14 gün süre ile kullanılmaları genellikle yeterlidir. Dekonjestanlar doku ödemini azaltmak ve drenaji kolaylaştırma amacı ile oral ve sprey olarak lokal (genel) yoldan kullanılabilirler. Aynı amaçla kortikosteroitler, fungal sinüzitlerde antifungal ajanlar kullanılabilir.

Ayrıca birlikte alerjik rinit mevcut ise, buna yönelik steroitli ajanlar ve antihistamikler kullanılabilir.

Medikal tedaviye rağmen düzelmeyen kronik ve tekrarlayan sinüzitlerde, komplikasyonlu akut ve kronik sinüzitlerde cerrahi tedavi öngörülür. Burada amaç osteometal kompleksi rahatlatarak drenajı sağlamak ve patolojik mukozaları temizlemektir. Cerrahi endoskopik sinüs cerrahisi ile nazal kavite içerisinden çalışarak veya nonendoskopik olarak (Caldwell-Luc vs. gibi) yapılabilir.