Sigaranın içinde hangi gazlar bulunur, insan sağlığına etkisi nelerdir?

Sigara keyif vermesi, özenti sonucu başlanan daha sonra bağımlılığa dönüşen bir zehirdir. İçerisinde dumanında 4000’den fazla zararlı madde bulunduğu kanıtlanan sigara her geçen gün yeni bir zararı ortaya çıkan öldürücü bir maddedir. İçerdiği kimyasal maddelerin en az 80’inin de kansere yol açtığı bilinmektedir. Sigaranın kansere

Sigaranın İçinde Bulunan Maddeler

(Tanecik Halinde Bulunanlar )

Aromatik hidrokarbonlar – Kanser Yapıcı

Nikotin – Sinir Sistemini Uyarıcı

Fenol – Kanser Yapıcı

Krezol – Kanser Yapıcı

Beta-Naftilamin – Kanser Yapıcı

N-Nitrozonornikotin – Kanser Yapıcı

Benzopiren – Kanser Yapıcı

Metaller – Kanser Yapıcı

(Nikel, Arsenik, Polonium 201) – Kanser Yapıcı

İndol – Kanser Yapıcı

Karbazol – Kanser Yapıcı

Kateşol – Kanser Yapıcı

Sigaranın içerisinde en çok bilinen zararlı madde nikotindir. Yüksek düzeyde bağımlılığa yol açan nikotin sigara dumanında tanecik halinde bulunmaktadır. Sigara firmaları sigaranın tadını daha hoş hale getirmek ve bağımlılık yaratmak amacıyla birçok katkı maddeleri eklemektedir.

Sigaranın hammaddesini oluşturan tütün bitkisi yapraklarının tam yanmaması sonucu sigara dumanı oluşur. Sigara dumanının içeriğinde gaz veya tanecik halinde zararlı maddeler bulunmaktadır.

Sigara dumanının ihtiva ettiği maddelerin zararları tütünün tipi, yanma sıcaklığı, sigaranın kalitesi, uzunluğu, sigara kağıdının özellikleri, filtre ve tütüne ilave edilen katkı maddelerine göre değişiklik gösterir.  Sigaranın içinde hangi maddeler bulunur?

Nikotin: Yüksek düzeyde bağımlılığa yol açan uyarıcı bir maddedir. Tütünün içinde doğal olarak bulunur. Sigara dumanıyla birlikte hızla akciğerlere ulaşan nikotin kana karışır. Bu yolla beyne etki eder. Kısa süreli beyinde keyif verici kimyasalların salgılanmasına yol açar. Uzun süre sigara içenlerde beynin nikotinle uyarılma ihtiyacı, bir takım kimyasal değişikliklere bağlı olarak artar.

Sigaranın içerdiği kansere yol açabilen başlıca maddeler şöyle sıralanabilir:

Sigara Dumanındaki Gazlar 

Karbon Monoksit – Oksijen Kullanımını Engeller

Hidrosiyanik asit – Silia Hareketleri Durdurur

Asetaldehid – Silia Hareketleri Durdurur

Akrolein – Silia Hareketleri Durdurur

Amonyak – Silia Hareketleri Durdurur

Formaldehid – Silia Hareketleri Durdurur

Nitrojen oksitler – Silia Hareketleri Durdurur

Nitrozaminler – Kanser Yapıcı

Hidrazin – Kanser Yapıcı

Vinil klorür – Kanser Yapıcı

(Silia; Solunum Yollarlını Döşeyen Hücrelerin Uzantıları Olan Titrek Tüyler)

Katran (zifir): Sigara dumanı içe çekildiğinde alınan katı parçacıkların toplamına katran ya da zifir denir. Katran çöktüğünde yapışkan, kahverengi bir kalıntı oluşturur. Kansere de yol açabilen birçok kimyasal maddenin bir karışımıdır. Dişlerde, ellerde ve akciğerlerde birikir.

Arsenik: Sigaradaki en tehlikeli maddelerden birisidir. Kansere yol açabildiği gibi kalp ve kan damarlarında harabiyete neden olabilir. Küçük miktarlardaki arsenik aylar, yıllar içinde vücutta birikerek yüksek düzeylere ulaşabilir.

Karbonmonoksit: Sigara dumanında gaz halinde Karbonmonoksit  tütünün tam yanmaması sonucu ortaya çıkar. Sigara dumanının % 2-6’sı karbonmonoksitten oluşmuştur. Karbonmonoksit hücrelerin kandaki oksijeni kullanmasına engel olur. Dokulara ve organlara giden oksijen miktarı azalır. Ayrıca, solunum yollarında temizleme fonksiyonu gören tüycükleri öldürerek akciğerlerin toksinleri temizleme yeteneğini bozar.

Benzen: Endüstriyel bir çözücü maddedir. Kansere ve özellikle de lösemiye (kan kanseri) yol açtığı iyi bilinmektedir. Lösemiye bağlı ölümlerin %10-50’sinin sigaraya bağlı olduğu düşünülmektedir.

Kadmiyum: Pil yapımında kullanılır. Kanserin yanı sıra böbrek ve damar çeperi harabiyetine yol açabildiği bilinmektedir. Ayrıca vücut hücrelerinin DNA’da oluşan hasarları tamir etmelerini de önleyebilmektedir.

Formaldehit: Bakterileri öldürmek, ölü vücutları bozulmadan saklamak ve başka kimyasal maddeleri üretmek için kullanılır. Akciğer ve solunum yolları hastalıklarına yol açtığı düşünülen en önemli zararlı maddedir. Kansere yol açtığı da bilinmektedir.

Polonyum-210: Radyoaktif bir elementtir. Solunum yollarında birikerek doğrudan çevredeki hücrelere radyasyon verebilir.

Krom: Sigara dumanında bulunan hegzavalan krom çok toksiktir ve akciğer kanserine neden olabilir. Ayrıca, kansere yol açan diğer maddelerin DNA’ya daha sıkı tutunmalarına ve hasar vermelerine yol açabilir. Boya ve benzeri ürünlerin üretiminde kullanılır.

Polisiklik aromatik hidrokarbonlar: Kansere yol açabilen güçlü kimyasal maddelerin oluşturduğu bir gruptur. DNA hasarına yol açarlar ve hücrelerin kanserleşme sürecinde rol oynarlar.

Ayrıca sigara dumanında bazıları kansere yol açan nitrozaminler, akrolein, asetaldehit, hidrazin ve nikel, kurşun, kobalt ve berilyum gibi metaller de bulunmaktadır.

Sigarada bulunan diğer zehirli maddeler arasında şunlar sayılabilir:

Hidrojen siyanür: Zehirli bir gazdır. En büyük zararı kalp ve kan damarları üzerinde gösterir. Ayrıca, karbon monoksit gibi akciğerlerin zehirli maddeleri temizleme yeteneğini bozar.

Nitrojen (azot) oksit: Egzoz ve sigara dumanında bulunan bir gazdır. Doğrudan akciğerlere zarar verir.

Amonyak: Güçlü ve keskin kokuya sahip bir gaz olan amonyak,  tuvalet temizleme ürünlerinde kullanılır. Bazı çalışmalara göre amonyak nikotinin bağımlılık yapma etkisini güçlendirmektedir. Bu şekilde nikotin akciğere daha kolay girer ve kana daha hızlı ve kolay bir şekilde karışır.

Bunlar dışında sigara dumanı kükürt dioksit, hidrojen sülfit, piridin ve tolüen gibi daha birçok zehirli madde içerir.