Sezaryenle Dogum Nedir

Sezaryen Doğum Nedenleri

Bebeğin Ters Gelmesi

Çoğu çocuk doğum tarihinde başı aşağıya gelmiş şekilde du­rur. Dolayısıyla doğumda ön­ce baş dışarı çıkar ve leğen ağ­zında baş bulunur. Ancak, ço­cukların doğum anında ma­kattan gelmeleri de sıklıkla rastlanan bir şeydir. Bu du­rumda leğen ağzında çocu­ğun makatı ya da ayakları bu­lunur, başı ise kaburgaların yakınındadır. Çocuğun bu özel konumu çoğunlukla dı­şarıdan yoklandığında da an­laşılabilir. Klinikte çocuk, dışarıdan döndürme denen yön­temle döndürülerek normal konuma getirilebilir. (Ancak anı bebek ölümüne yol açabileceği için bu yöntem artık uygulanmıyor -tıbbi redaktörün notu.)

Dışarıdan döndürme ve Adım Adım Sezeryan

Burada çocuk, dışarıdan, annenin karın örtüsü üzerinden yapılan belli el hareketleriyle normal konuma döndürülmeye Çalışılır. Bu önlem sırasında, komplikasyonları zamanında saptayabilmek için çocuğun kalp atışlarının mutlaka düzenli izlenmesi gerekir. Ender durumlarda (yüzde birin al­tında) bu işlemle plasentanın dölyatağı duvarından çözül­mesi ya da göbek kordonunun çocuğun etrafına dolanma­sı söz konusu olabilir. O nedenle dışarıdan döndürmeyi yalnızca çok deneyimli hekimler yapmalıdır. Güvenlik açı­sından, komplikasyon çıkması durumunda hemen sezaryen yapabilmek için tam bir ameliyat ekibi de hazır olmalıdır.

Bu yöntem belirli koşullar altında uygulanır ve vakala­rın yarısından çoğunda çocuğun kafa konumuna geçmesi sağlanır.

“Hint köprüsü”

Dışarıdan döndürmeye kıyasla daha yumuşak bir yöntem, Hint köprüsü denen uygulamadır. Bu egzersiz her ne kadar yumuşak diye nitelense de, tümüyle tehli­kesiz sayılmaz. Dolayısıyla, bu yöntemin sizin özel du­rumunuza da uygun olup olmadığını mutlaka doktoru­nuza ya da ebenize sormalısınız. Ayrıca ebeniz egzersi­zi nasıl yapacağınızı size ayrıntısıyla gösterecek ve ilk uygulamada sizi yönlendirecektir. O nedenle biz bura­da Hint köprüsünü kısaca betimlemekle yetiniyoruz:

Hint köprüsü, çocuğun makat gelişi konumunda bulunması halinde gebeliğin 35. haftasından itibaren uygulanabilir. Bu egzersizin amacı, çocuğun kendiliğinden doğru konuma dönmesini sağlamaktır. Kadın —yastıklarla, hatta bir sandalyeyle desteklenmiş ola­rak—kalçası yukarı kalkmış durumda yatar. Bu sırada kasların çok gergin olması önemlidir. Kadın bu konum­da 15-20 dakika kadar kalır. Ayrıca mide dolu olmama­lıdır, yani bu egzersizi yemeklerden hemen sonra yap manialısınız. Bulantı ya da ağn olursa hemen kesin. Lütfen bu egzersizi yalnızken ve kendinizi kötü hisset­tiğinizde yardıma çağıracak kimse yokken yapmayın.

Problem bu şekilde ortadan kalkmazsa, çocuğun hangi yoldan doğacağını düşünmek gerekir. Makat gelişi konu­mundaki çocuklar, vücut ağırlığı 3,5 kiloyu aşmıyorsa ve annenin leğen ölçüleri sınırlama getirmiyorsa çoğunlukla vajinadan doğurtulur.

Moksalama Nedir

Birçok ebe, dışarıdan döndürmeye ve Hint köprüsüne alternatif olarak, akupunkturun özel bir biçimi olan moksalamayı (moksibüsyon) önerir. (Bu yöntem de pek kullanılmamaktadır -tıbbi redaktörün notu.)

Çocuğun ağırlığı ultrason muayenesiyle tahmin edile­bilir. Hiçbir tehlikesi olmayan bu muayenede ayrıca baş çapı ve göğüs kafesi çevresi de belirlenebilir. Ölçüm so­nuçlarının birbirine oranı, makattan gelişte vajinal doğu­mun riskiyle ilgili belli bir değerlendirme sağlar. Sonuçlar makattan doğuma izin vermiyorsa, kadın doktoru sezar­yen tavsiye eder ve bu da birincil keşidir. Durum böyley­se, müdahale çocuk olgunlaştıktan sonra (gebeliğin 37. haftasından sonra), ayrıca mümkünse kasılmalar başlama­dan ve su kesesi patlamadan önce gerçekleştirilmelidir. O nedenle, makat konumundaki sezaryen ameliyatlarının ço­ğu gebeliğin 37. ve 39. haftaları arasında yapılır. Bu plan­lanmış ameliyatta ağrı kesici olarak peridüral anestezi çok uygun olmaktadır.

Makat gelişi yüzünden doğum sezaryenle yapıldığında bile, yeni doğan çocuk önceden dölyatağında almış oldu­ğu konumdan dolayı belli özellikler gösterebilir: Bu ço­klar genellikle vücudun orta yerinden bükülmüş duruş doğumdan sonra daha bir süre sürdürürler, başları olağana kıyasla çoğunlukla biraz daha dar ve uzundur, akat doğumlarından sonra kalça eklemlerinin sonografiyle incelenmesi, yeni doğana uygulanan zorunlu bir mu­ayenedir ve çok önemlidir.

Sezeryan İle Doğum ve Makattan doğma

Vajinal bir makat doğumunda çocuğun önce makatı, ar­dından göbek kordonuyla birlikte karnı gelir. Göbek kor­donu doğum sırasında plasentayla bağlantıyı hâlâ sürdürür, özellikle de yaşamsal önem taşıyan oksijenin iletimini sağlar. Göğüs kafesi doğum kanalından çıkar çıkmaz, onu izleyen baş doğum yolunun en dar yerinde bulunmaktadır. Bu sırada göbek kordonu çocuğun başıyla annenin le­ğen kemikleri arasında sıkışabilir. Bu esnada çocuğa göbek kordonu üzerinden oksijen iletimi kesilir. Doğum süreci normal bir şekilde işlerse çocuk için tehlike yoktur. Ancak doğumun bu evresinin uzun sürmesi çocuğun oksijensiz kalmasıyla sonuçlanabilir. Böyle komplikasyonlardan ka­çınmak için—daha önce de belirttiğimiz gibi—çocukta ağırlık tahmini ve çap ölçümü yapılır. Zaten makattan
doğum ancak deneyimli uzman doktorlar tarafından yürütülebilir.

Çoğul doğum söz konusuysa

Çoğul gebelik bütün katılımcılar için büyük bir meydan okuma demektir. Üçüzler, hele dördüzler mutlaka sezar­yenle doğurtulmalıdır, çünkü bu durumda normal doğum yaptırılırsa, komplikasyon olasılığı çok yüksektir. Çoğul gebeliklerde erken doğum ve çocuklarda konum anomali –
si oranlarının çok yüksek olması da bir başka risk faktörü­dür. İkiz gebeliklerde bu oran yüzde 50 dolayındadır. O nedenle çoğul gebelikler çoğunlukla vaktinden önce sezaryenle sonlandırılır.

İlk çocuğun konumuna bağlı

Yine de, çocukların tahmin edilen ağırlığı 2.000 gramın üzerindeyse, birçok durumda vajinal doğumun sorumlulu­ğu üstlenilir. Ancak böyle bir karar için koşul, ilk çocuğun baş konumunda olmasıdır. Öndeki bebek makat konu­munda ya da enine konumdaysa, sezaryenden kaçış yolu yoktur. İkinci çocuğun konumu doğum biçimine karar verme açısından önem taşımaz, çünkü ilk çocuk doğduktan sonra yer koşullarının büyük ölçüde iyileşmesi sonucu çoğu kez kendiliğinden doğru konuma döner.
İkinci çocuk

yine de anormal konumda kalırsa, doğum yolunun önemli ölçüde genişlemiş olması sayesinde ebe ya da doktorun us­taca müdahalesiyle çoğunlukla konumu düzeltilebilir.