Sargi Cesitleri Sargi Bezi Nedir Sargi Kullanimi

Sargı Çeşitleri, Sargı Türleri

İlk yardımda yapılan acele sargı ve koruyucu sargı olmak üze­re iki çeşit sargı vardır.

Koruyucu sargılar: Yaraları mikroplardan korumak, dış kanamaları durdurmak, kan ve iltihabı çekmek ve dikiş yerle­rinin daha çabuk, mikroplanmadan iyileşmesini sağlamak için kullanılır.
Yaranın üstüne birkaç kat gazlı bez konulduktan sonra ya­ranın üstü sargı bezi ile sarılır. Sargı bezi sarıldıktan sonra uç kısmı uzunlamasına ikiye kesilerek bir düğüm atılır ve bağla­nır, ya da sargı bezinin ucu bir flasterle yapıştırılır. Hazır sargı bezi bulunmadığı takdirde temiz bir tülbent ya da mendil sar­gı bezi olarak kullanılabilir.

Sargı bezleri, Sargı Bezi Nedir

En çok kullanılan sargı bezleri, gazlı bez, rulo sargı bezi, be­yaz ve yumuşak pamuklu bez, üçgen sargı bezi, steril sargı bezi, selüloz bantlar ve su geçirme­yen sargılardır. Yaranın üstüne konulan birkaç kat gazlı bez yarayı soğuktan ve tozdan koruduğu gibi, ince ve delikli olduğundan, yaranın hava almasını sağlar, kanı ve iltihabı emer. Gazlı bezden tampon, kompres ve sargı yapılabilir.

Selüloz bantlar dayanıksız, ama iyi emici özelliği olan kâ­ğıt dokumalardır. Bu tip bantların yaranın üstüne doğrudan konulması sakıncalıdır.
Su geçirmeyen sargılar, hava ve su geçirmeyecek şekilde işlem görmüş pamuklu sargı bezleridir. Bu tip sargılar ıslak pansuman ve kompreslerle birlikte kullanılır.
Pamuklu bezden yapılmış üçgen şeklindeki sargı bezleri­nin çok çeşitli kullanım yerleri vardır.

Yaraların üstünde iplikçikler bırakması nedeniyle pamuk doğrudan yaraların üstüne konulmamalıdır. Yaranın üstü in­ce bir gazlı bezle örtüldükten sonra pamuk kullanılabilir.

Sargı kullanımı, Sargının sarılması: Sargının ucu sol elle, rulo bölümü sağ elle tutulur. Sargının ucu gazlı bezin üzerine gelecek şekilde parmak ucu ile tutulur. Sargı bezi sarılırken, rulo bir elden di­ğerine geçer. Sargı ne çok gevşek ne de çok sıkı sarılmalıdır. Sarma işi tamamlandıktan sonra sargının ucu ya bir flastere yapıştırılır, ya da ortasından uzunlamasına ikiye kesilip bir düğüm atılarak bağlanır. Sargının bağlantı yerinin yaranın üs­tüne gelmemesine dikkat etmelidir. Eğer sarılan sargılar tek­rar kullanılacaksa, çözüldüğü zaman yine rulo halinde sarıl­malıdır.

Acele sargı: Yaranın kapatılması için ortasında bir parça gazlı bez bulunan flasterle yapılan sargıdır. Ayrıca, kırıklarda kullanılan tahtaların sarılması da «acele sargı» olarak nitelen­dirilebilir.

Sargı şekilleri

Her sargı daima soldan sağa doğru sarılır. ‘Sargıların aşağıda belirtilen şekilleri vardır:

Daire sargı: Bu sargı şeklinde sargı katlan birbirinin üstüne gelecek şekilde sarılır. Bu tip sargılar sağlamlaştırıcı ve koruyucu görev yapar.
Helezon sargı: Her sargı katı diğerinin yalnız yarısını ya da üçte ikisini kaplayacak şekilde yapılan sargı şeklidir. Sargının daima eşit kalınlıkta yapılmasına dikkat edilir.

Başak sargı: Helezon sargıya benzer. Ancak bu sargı şek­linde, sargı bir düz bir ters sarılır. Sargı arkadan düz gelirken ön tarafta katlanarak tersi döndürülür ve sargıya devam edilir.

Kaplumbağa sargı: Eklemlerin sarılmasında uygulanır. Bi­rinci kat eklemin altından başlayarak yapılan sargıdır. Sargı katları birbirinin üstüne paralel gelecek şekildedir ve son kat eklemin üstüne gelir.

Sekiz sargı: Eklemlerin sarılmasında uygulanan bir sargı şeklidir. Sargı bezi bir sekiz çizecek şekilde sarılır.

Baş sargısı: Baş sargıları en güç sargılardır. Başın sarıl­ması için kullanılacak sargı bezi çok enli olmamalıdır. Eğer kulaklar, gözler, burun ve ağız yaralı değilse açıkta bırakılma­lıdır. En kolay baş sargısına «kasket» adı verilir.

Baş sargısı için resimde görüldüğü gibi iki taraflı rulo ya­pılmış sargı bezi kullanılır. 1. rulo sol, 2. rulo sağ elle tutulur ve sargıya alından başlanır. Sargı alından enseye doğru sarılır ve ensede sargı ruloları el değiştirerek 1. rulo sağ, 2. rulo sol ele geçer. Sol eldeki 2. rulo başın etrafından dolanıp alna gelirken, sağ eldeki 1. rulo 2. rulonun üzerinden bir çapraz yapa­rak başın ortasından alna gelir. Başın ön tarafında sargı rulo­ları tekrar el değiştirir. Bu kez, sağ eldeki 2. rulo alından geçip başın çevresini dolanarak enseye giderken, sol eldeki 1. ru­lo, 2. rulonun üzerinden çapraz yaparak başın üstünden gelen sargının hemen yanından arkaya doğru gider ve sarma işi beş kez tekrarlanarak tamamlanır.

Göz sargısı: Çoğu zaman tek taraflı olarak yapılır. Göz çu­kuru gazlı bez ve pamuk ile kapatılır. Sargı bezi alından başla­yarak başın çevresinde bir çember yapar ve başın arka kısmın­dan gelen sargı alından ve kulakmemesinin altından geçerek başın arkasına doğru sarılır. Bu işlem sarılan göz tarafındaki kulağı kapatacak şekilde beş kez tekrarlanır. Son sargı katı yine başın çevresinde bir tur yapar ve bağlanır.

Kulak sargısı: Önce kulak kepçesi gazlı bez ve pamukla ka­patılır. Sargı bezi alından başlayarak başın çevresinde bir dai­re yapacak şekilde yedi kez döndürülür ve sekizinci kat tekrar birinci katın üzerinden geçirilerek bağlanır.

Burun sargısı: Yaklaşık 30 cm. uzunluğundaki bir sargı bezinin her iki ucu uzunlamasına 8-10 santim kadar ikiye ke­silir. İki kesik ucun ortasında 10 cm. kadar bir parça kalır. Bu parça, gazlı bez ve pamukla örtülmüş burnun üstüne yerleş­tirilir. Sargının iki üst ucu kulağın altından, iki alt ucu kula­ğın üstünden geçirilerek arkada bağlanır.

Çene sargısı: Burun sargısında kullanılan bir sargı hazır­lanır. Orta parça çeneye yerleştirilir. Sargı bezinin üst uçları kulakmemesinin altından geçirilerek ensede, alt uçları şakak­lardan doğru geçerek başın üstünde bağlanır.

Boyun sargısı: Alından başlayıp enseden dönerek alnın çevresinde bir kat sarılan sargı enseden göğüse iner, koltuk altından geçip sırtı dolaşır, diğeri koltuk altından geçerek bo­yun bölgesine gelir ve boynun çevresine sarılır.

Göğüs ve karın sargısı: Enli sargılar kullanılarak daire ve helezon şeklinde yapılır. Soluk alışverişi sırasında kayabilece­ğinden sargı katları flasterle birbirlerine yapıştırılmalıdır.

Omuz sargısı: Kusursuz bir omuz sargısını gerçekleştirmek oldukça güç bir iştir. Omuz sargısına omzun boyunla bir­leştiği yerden başlanır. Sargı bezi göğüs üstünden, sonra kol­tuk altından geçirilerek, giderek düzleşen bir helezon sargı şek­linde sarılır. Sargı, gerektiği takdirde kolun üst bölümünü de içine alabilir. Omuz sargısının kaymasını önlemek için kol bir üçgen askıya alınabilir.

Dirsek sargısı: Dirsek, 90 derece bükülü durumdayken kap­lumbağa sargısı şekli uygulanır. Sargı önkoldan başlayarak dirseği serbest bırakıp üst kola geçer, son bir iki kat da dirseği sarar.
El sargısı: Üçgen sargı bezi kullanılır. El, parmaklar üç­genin bir ucunu gösterecek şekilde sargının üstüne konur. Üç­genin parmaklar tarafındaki bölümü elin üstüne katlanır. Son­ra sağ ve sol uçlar elin üstüne katlanarak düğümlenir. Bilek bölümünde kalan fazla parça düğümün üstüne katlanarak sar­gı tamamlanır.

Parmak sargısı: Bilekten başlayarak yaralı parmağa doğ­ru uzanan sekiz şeklindeki sargı yapılır. Çoğu kez, parmağın yalnız yaralı ucunun sarılması yeterli olabilir.
Ayak sargısı: Ayak tarağından başlayarak bileğe doğru yükselen başak sargı şekli uygulanır. Bileğe sarılacak son kat­tan sonra düğüm yapılır.

Üçgen sargılar: El, ayak sargıları için kullanıldığı gibi omuz askısı yapmak için de kullanılır. Evde her zaman üçgen sargı bulunmayabilir; ama çocuk bezleri, peçeteler ya da eşarp­lardan hemen bir üçgen sargı hazırlamak mümkündür.

Omuz askısı: Üçgen sargıyla yapılır. Üçgenin bir ucu kol­tuk altının hemen üstünde kalır. Üçgen sargının gövdesi gö­ğüsten sarkar ve kol bu parçanın içine alınarak üçgenin diğer ucu kaldırılıp koltuk altının hemen üstünde bırakılan uçla bağ­lanır. Düğümün daima omzun ön tarafında yapılmasına dikkat etmelidir. Ensede yapılacak düğümler enseye basınç yaparak rahatsızlık verebilir.

Sargının açılması: Sargılar açılırken, yaranın açılmaması­na dikkat etmelidir. Yapışmış sargı bezleri, üzerine damlatı­lacak oksijenli su ile yumuşatılmalıdır. Doğrudan yaranın üze­rine konmuş olan gazlı bezin mümkünse çıkarıldıktan sonra yakılarak yok edilmesi uygundur. Sargı bezi tekrar kullanıla­caksa, yıkanır, ütülenir ve tekrar rulo halinde sarılır.