Sarbon Hastaligi (Antrox) Nedir

Şarbon Hastalığı (Antrox) Nedir

Bütün dünyaya yayılmış bir zoonoz olup esas olarak ot yiyici (herbivor) hay­vanların hastalığıdır. İnsan ve hayvanlarda bilinen en eski hastalıklardan biridir. Hasatalığın etkeni bacillus anthasis’dir. Etken gram pozitif hareketsiz sporlu aerop (oksijeni seven) bir basildir. Antrax enfeksiyonu gittikçe azalmakla birlikte eradike (kökünden kazımak) edilememiştir. Enfeksiyon insanlara hasta hayvanlarla direk te­mas (deri ve yünlerine) yolu veya endirek olarak bulaşır. Buna göre enfeksiyonun bu­laşması enfekte hayvanların keçi kılı, yün ve kemik gibi unsurlarının işlenmesi esna­sında endüstriyel kökenli, ölen hayvanların kesilmesi etlerinin işlenmesi esnasında kıyma vs. gibi ile tarımsal kökenli, bir de dikkatsizlik sonucu labaratuvar kökenli ola­bilir. Antrax etkenlerinin organizmaya giriş kapısına göre klinik formun biri şeklinde hastalık belirtileri görülür. Bunlar deri şarbonu akciğer şarbonu ve gastro intestinal mide bağırsak şarbonudur. Ancak insanda şarbonun %95’ini deri şarbonu oluşturur. Antrax sporlarının derideki kesik, sıyrık çatlak veya sinek ısırmasıyla girer ve deride küçük papül şeklindeki lezyonların çıkması genellikle 2-3 gündür. Hastaların çoğunda kuluçka dönemi 1-7 gün arasında değişir. Hastalık etkeninin giriş yerinde kırmızı ufak makul kabarır ve papül şeklini alır. 1-2 gün içinde lezyon- yara- genişler üzerinde vezikül oluşur. Vezikülün -kese-içi sıvı dolu ortası çöküktür ve ödemlidir ve ağrı yoktur. Antrax deride genellikle yüz, boyun, eller ve kollar gibi vücudun açık yerlerine yerleşir. Bunun dışında yüksek ateş, dalakta büyüme kanın koyu renk alması ve pıh­tılaşma yeteneğinin kaybolması ve deri altı dokulara kanlı serumun sızmasıyla karakterizedir. İnsanlarda akciğer ve mide barsak formuda görülür ve daha tehlikelidir.

Şarbon Hastalığı Tedavisi ve Korunma

Şarbonda penisilin grubu antibiyotikler tercih edilen grubu oluştururlar. Şar­bon için risk altındaki özellikle tarım kesiminde çalışan orta yaş grubu insanlar bu enfeksiyona daha sık yakalanmaları nedeniyle söz konusu kişilerin bulaşık materyal­lerin enfeksiyon etkeni taşıdığının farkında olmaları korunmda esas unsurdur. Ayrıca enfeksiyonun risk grubunda bulunan kişilerin eğitimi kontamine bulaşık materyalle­rin dezenfeksiyonu endüstiriyel alanda hayvansal ürünler işleyen ve antrax etkenleri ile bulaşmış olma ihtimali olan ekipmanlarının düzenli hijyenin sağlanması işçilerin iş elbisesi kullanmaları ve el yıkama alışkanlığının yerleştirilmesini içermektedir. Ko­runmada en etkili yöntemlerden biride aşılamadır. Hayvan yetiştiricilerinin rutin ola­rak yıllık antrax aşıları yaptırmalıdırlar.