Sakiz ve Dis Curugu İliskisi

Sakız Çiğnemek Çürüğü Önler Mi?

Hastalardan sakız konusunda çok soru gelir. Ancak diş he­kimleri genellikle, “hayır, sakızın diş sağlığına bir faydası yoktur,” diyerek kestirip atarlar. Çünkü yanlış anlaşılmaya çok müsait bir konudur. Size küçük bir sır: Eğer sakız (el­bette şekersiz sakız) doğru kullanılırsa diş sağlığımıza yar­dımcı olabilir.
Sakızı nasıl doğru kullanabiliriz?

Öncelikle kesin olarak anlamalıyız ki, çürük ve diş eti hastalıklarının en büyük sorumlusu mikrop plağıdır. Mik­rop plağı tükürüğünüzdeki bir proteinin dişlerimizin üstü­ne çökmesi, ağzımızdaki mikrop ve gıdaların da üstüne yapışması ile oluşur. Mikroplardan oluşan bu plak, fırçala­narak dişin üstünden zamanında uzaklaştırılamazsa, yedi­ğimiz gıdalardan özellikle karbonhidratları, şekerleri kul­lanarak çeşitli enzimler ve asitler oluşturur. Bu enzimler ve asitli ortam ise diş çürüğüne yani dişlerin sert tabakası­nın erimesine, diş etinin de hastalanmasına neden olur. Bu plak yapışkan olduğu için su ile çalkalamak, plağı yerin­den atmaz sadece şöyle bir yıkar, Tek çare, plağı fırça ile

diş yüzünden, diş ipi ile de diş aralarından mekanik olarak uzaklaştırmaktır.
Bunun yanında bu plağa ve oluşturdukları asitlere kar­şı vücudun doğal silahları vardır. Bunlardan en önemlisi ise tükürüğümüzdür. Tükürük çiğneme ile uyarılır ve ye­meklerde daha çok salgılanır. Tükürük diş yüzeylerini sü­rekli ıslak ve kaygan tutarak dişlerin mekanik aşınmaları­na engel olduğu gibi besinlerle oluşan asit ortamı sürekli yıkayarak dişlerimizi çürükten koruyan doğal bir silahtır. Fakat çok miktarda plak birikmişse ağız günlerce fırçalanmamışsa tükürük temizleme işleminde yetersiz kalır.
İşte sakızı bu aşamada devreye sokabiliriz. Ama şe­kersiz ya da şeker yerine tatlandırıcı kullanılan sakızlardan bahsediyoruz. (Şekerli sakızlar çürük yapıcı etkileri nede­niyle şeker, çikolata gibi algılanmalı çocukların kullanma­sına engel olunmalıdır. Şeker yerine tatlandırıcı katılmış örneğin ksilitollu sakızlar önerilebilir.) Bu şekersiz, tatlandırıcılı sakızlar çiğneme sayesinde tükürük akımını artırır dolayısıyla daha çok tükürük daha çok asit yıkar. Bu bilgi­yi nasıl kullanabiliriz.

Gün içerisinde özellikle dışarda yenilen yemeklerden sonra dişleri fırçalamak her zaman mümkün olmaz. Böyle durumlarda, lavaboda ağız çalkalanıp büyük artıklar dışarı atıldıktan sonra şekersiz bir sakızı yaklaşık 15-20 dakika çiğnemek tükürük akımının artmasına yardım eder. Sakız çiğnemek asla fırçalama yerine geçmez. Düzenli olarak fırçalanmamış bir ağızda, değil bir sakız, bir kutu sakız da çiğneseniz oluşan asiti yıkayamazsınız. Sözünü ettiğimiz durum düzenli olarak dişlerini fırçalayanlar için geçerlidir. Dişler günde en azından iki defa -sabah-akşam- fırçalanıyor olmalıdır bunun yanı sıra gün içindeki atıştırmalardan sonra da sakız çiğnenebilir.

Özellikle çocuklarda şeker, çikolata, cips, kraker gibi gıdalar yendikten sonra fırçalamanın yanında bir bardak su ve peşinden de bu şekersiz sakızlardan çiğnenmesi bir alışkanlık haline getirilebilir.

Kısaca tekrar etmek gerekirse, sakız çiğnemek kesin­likle çürükleri önlemez, hele şekerli sakız dişlerin çürüme­sine yol açar. Eğer ağız hijyeni sağlanıyorsa ve dişler düzenli fırçalanıyorsa, şekersiz sakız çiğnemek de yardımcı olur.