Burun içi hava yolu yeni doganda ve çocukta eriskine göre oldukça dardir.Bu yüzden burada olusan herhangi bir anormal gelisim, sikayetlerin bir anda gürültülü sekilde ortaya çikmasina neden olur.Burun alt solunum yollarinin bekçisi görevini görür ve havanin burundan nemlendirilerek akcigerlere verilmesi vücudun solunum dengesi açisindan oldukça önemlidir.
Burun içindeki sümük burundan solunan havanin nemlenmesini, yabanci cisimlerin tutulmasini, burun içini döseyen örtünün korunmasini saglar. Bu sümügün ritmik bir siklüsü bulunmaktadir. Bu siklüs burun içindeki burun etlerinin (konka), dolgunluklarinin artmasi ve azalmasina bagli olarak, her iki burun arasinda dönüsümlü olarak degisir. Bu günlük hayatimizda tam olarak farkedilmez, ancak burunda tikaniklik oldugu hallerde belirginlesir.
Ayrica, burun ve akciger arasinda beyinde önemli bir merkez tarafindan yönetilen bir iliski bulunmaktadir. Burnun tikali oldugu tarafta, akciger solunum kapasitesi düsük olur. Bu tarafta burun içinde direncin fazla olmasi, akciger direncini de artttirir ve akcigere giden hava azalir.
Burunda tikaniklik nedenleri
Dogumsal nedenler:
En sik görülen koanal atrezidir. Burun arkasi ile geniz arasinin zar veya kemik doku ile kapali olmasidir.Bu durum çocuk dogdugu günden itibaren kendini belli eder. Tek tarafli veya çift tarafli olabilir.
Dogum esnasinda veya sonradan düsmelere bagli septumda (iki burun deligini burun içinde ayiran yapi), deformasyon , deviasyon(egrilik) ve hematom (kan birikmesi) olusabilir. Burun içine yabanci cisim kaçmalari, birtakim kist ve tümörler yine burun tikanikligi nedenleridir.
Sonradan burun tikanikligi yapan nedenler: En sik nedenlerden biri geniz etidir. Dogumda oldukça küçüktür.1-2 yaslarinda, çocugun kendi bagisiklik sistemi olustukça büyümeye baslar. Ergenlik döneminde ise küçülür.Genizde solunan hava ile temas eder ve devamli sümük ile yikanir.Dolayisi ile çesitli mikrobik ajanlar(antijen) ile temas halindedir.Aktif bagisiklik sistemini devreye sokarak antikor üretir.Bu aktivitenin fazla olmasi, fazla antijen ile temas ve allerjide büyüme daha fazla olur. Fazla büyümeden dolayi kronik iltihapli bir akinti ve tikaniklik olusur. Bademciklerin büyüklügünden bagimsiz olarak geniz etinde fazla büyüme burunda çok ciddi solunum güçlügü yaratir. Daha önce belirttigim gibi burundaki direncin artmasi, akciger solunumun azalmasina neden olur. Bu da genelde olarak vücutta oksijen azalmasi ve buna bagli kalbin fazla çalismasi sonucunu dogurur.
Geniz eti, ayrica mikroplarin tutuldugu bölge oldugundan, sik orta kulak enfeksiyonlarinin ve üst solunum yolu infeksiyonlarinin nedenini olusturabilir. Sigara içilen ortamlarda sigara dumani bu doku tarafindan tutulur ve kulagin havalanmasini saglayan östaki tüplerinde ödem yapar ve kulakta agri, sivi birikimi ve iltihabi reaksiyona neden olur.
Burun tikanikliginda allerji faktörünü unutmamak gerekir. Normal kisilerde bazi dogal maddelere karsi reaksiyon gelismezken, bazi kisiler bu maddelere karsi istilayi önlemek için asiri bagisiklik cevabi verir. Bunlara allerjik bünyeler denir. Allerjenler bu yanit sonunda kisinin vücudunda, istenmeyen etkilere yol açan bazi kimyasal maddeler salgilar. Bu maddeler burunda tikaniklik, sisme, kasinti, asiri sümük olusumuna neden olur.
Sinüzit, burun tikanikliginin bir diger nedenidir. Çocuklarda sinüzit genellikle uzun süren nezle ile birlikte olusur. Fazla burun salgisinin olmasi ve salgi kivaminin yogun olmasi burun drenajinin azalmasina ve burun içinde sümügün birikmesine neden olur .Bunun sonucunda burun içi örtüsünde kronik degisiklikler ve enfeksiyonlar olusur.
Sinüzit dogru bir medikal tedavi ile tamamiyle iyilesir.Ancak bazi sistemik hastaliklarda veya dogumsal hastaliklarla beraber olursa iyilesmesi zordur ve bazen sinüslerden kaynanaklanan polip degdigimiz etler olusabilir. Bu durumda cerrahi tedaviye gerek duyulur. Muayene endoskopik sistem ile yapilir.
Geniz eti
Burun gerisinde, östaki (kulak ile burun arasindaki kanal) tüplerinin yaninda nazofarenks (geniz)dedigimiz bölgede küme halinde bulunan lenf dokusudur. BELIRTILER
Agizda kuruluk, kötü koku
Horlama
Burun gerisine akinti
Uyku bozukluklari
Uykuda nefes durmalari
Sik uyanmalar
Beslenme bozukluklari
Gelisme geriligi
Konsantrasyon bozuklugu
NE YAPILIR ?
Tetkiklerde rutin kulakburunbogaz muayenesi, endoskopik muayene, gerekire radyografi ve akintidan kültür almak, allerji tetkikleri uygulanir. Nedene göre, uygun medikal veya cerrahi tedavi yapilir.
Benzer Yazılar:
Akciger kanseri irsi midir?
Geniz eti bitkisel tedavi
İzlem yeterlidir.Sakin olunuz. – Doç. Dr. Tarık Zafer NURSAL
Çok Hareketli Çocuğu Sakin Tutmanın Yolları
Akciger kanserinin belirtileri nelerdir?
Sinüzit – Sinüzit Belirtileri
Buruna Yabanci Cisim Kacmasi Burunda
Burun tıkanıklığı nedenleri ve tedavisi
Ağız kokusu diş hastalıklarının habercisi
Geniz Eti Ne Zaman Alinmali?
