1.1 SAĞLIK HİZMETİNİN DÜZEYİ
1.1.1 İLKELER
Verilen sağlık hizmetinin uluslar arası planda en üst düzeyde olması amaçlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü Alma Ata Konferansı ilkeleri ve Hastane İnfeksiyonlarının Önlenmesi Kılavuzu, Sağlık Bakanlığının Hasta Hakları yönetmeliği temel alınmaktadır. Uluslararası ve ulusal saygın bilimsel kuruluşların ve uzmanlık örgütlerinin en son yayınladığı teşhis ve tedavi uygulama kuralları standart olarak kabul edilmektedir. [1]
1.1.2 prosedür ve talimatlar
Bir sağlık kuruluşunda, hastanın ilk kaydından başlayarak kliniği terk etmesine kadar olan tüm bürokratik ve tıbbi işlemlerin prosedürleri ve ilgili talimatları yazılı hale getirmek.
1.1.3 İNSAN KAYNAKLARI
1.1.3.1 ORGANİZASYON ŞEMASI, YETKİ VE SORUMLULUKLAR
Yönetim, bütün bölümlerin ve bağlantıların gösterildiği organizasyon şemasını ortaya koyar. Her birimde görevli bulunan kişilerin yetki ve sorumlulukları net olarak belirlenir.
1.1.3.2 oryantasyon eğitimi ve sürekli iş başı eğitimi
Göreve yeni başlayan elemana, işi hakkında yeterli eğitim verilir ve bu dokümante edilir. İşin gelişen koşullarına ve ortaya çıkan ihtiyaçlara göre tüm personelin sürekli eğitiminin belli bir program çerçevesinde yapılması ve dokümante edilmesi gereklidir.
1.1.3.3 İŞ MEMNUNİYETİNİN SÜREKLİ GELİŞTİRİLMESİ
Yönetim belli aralıklarla iş memnuniyeti anketleri yaparak çalışma ortamı, çalışma ve sağlık koşulları, ast – üst ilişkileri, performans değerlendirme, konularında çalışanların görüşlerine baş vurmak, ve uygunsuz noktaları saptayarak memnuniyet düzeyini sürekli olarak yükseltmek zorundadır. Adil ve şeffaf bir performans değerlendirme sisteminin kurulması, tüm çalışanların seçtikleri temsilciler aracılığıyla aktif yönetime katılımı, çalışanların seçtikleri temsilciler aracılığıyla yönetime aktif katılımı, çalışanlardan gelen önerilerin ve uygunsuzluk bildirimlerinin yönetim tarafından dikkate alınması ve kendilerine geri bildirim yapılması, gribe ve hepatite karşı aşılama, bulaşıcı hastalıklar konusunda yeterli eğitim verilmesi ve koruma önlemlerinin uygulanması iş memnuniyeti konusunda yapabileceklerinin bazılarıdır.
1.1.4 CİHAZLAR
Tüm cihazların yanı başında her an ulaşılabilecek durumda kullanım kitapçıkları, talimatlar ve cihazı çalıştırabilmek için gerekli araçlar bulunmalıdır.
Günlük bakımdan ayrı olarak 1 veya 3’er aylık aralıklarla yetkililer tarafından periyodik bakımlar yapılmalıdır. Çıkan tüm arızaların giderilme süreleri dokümante edilmelidir.
Tanı için önem taşıyan tüm cihazların doğru ölçüm yapıp yapmadıkları, belli aralıklarla kontrol edilmekte ve gerekli kalibrasyonlar yapılmaktadır.
1.1.5 MALZEME
Tıbbi işlemlerde ve tedavide kullanılan her türlü malzeme ve ilaçlar öngörülen koşullarda ( buzdolabı, dolap vs. ) ve birbirleriyle karıştırılmayacak şekilde saklanmalıdır. Belli aralıklarla son kullanım tarihleri kontrol edilir. Dezenfeksiyon ve sterilizasyon talimatlara göre yürütülür ve dokümante edilir. Her malzeme için gerekli minimal miktarın sürekli hazır bulundurulması sağlanır.
1.2 SAĞLIK HİZMETİNİ ETKİLEYEN DIŞ FAKTÖRLER : GİRDİLER
1.2.1 CİHAZ MALZEME ALIMLARI
Kliniğe alınan tüm cihaz, malzeme ve ihtiyaçlar denetimden geçtikten sonra teslim alınır. Satıcılar uygun kalitede, sayıda, fiyatta ve sürede mal verip vermedikleri konusunda değerlendirilmeye tutulurlar.
1.2.2 DIŞARDAN ALINAN TETKİKLER VE DIŞARDAN ALINAN KONSÜLTASYON HİZMETİ
Hastanın getirdiği veya hekimin istediği dış klinik ve laboratuarlarda yaptırılan tetkikler, ilgili hekimin onayından geçtikten sonra teşhis ve tedavide kullanılabilir. Dışardan alınan tüm hizmet alımları serviste ve poliklinikte açılan defterlere sürekli kaydedilerek, 3 aylık sürelerle değerlendirmeye tabi tutulur. Değerlendirmede hizmetin kalitesi, talebin karşılanma süresi (laboratuarların sonuç verme süresi, konsültan hekimin gelme süresi), özel sağlık kurumlarında fiyatlar gibi faktörler ele alınır. Belli bir düzeyin altında puan alan laboratuar ve konsültan kurumlara değerlendirme sonuçları bildirilerek, eksikleri düzeltme önerisinde bulunulur. Özel sağlık kuruluşları ise hizmet aldığı birimleri bu değerlendirme sonuçlarına göre seçme olanağına sahiptir.
1.3 HİZMET ALICILARI : HASTALAR VE KURUMLAR
1.3.1 BİLGİLENDİRME VE ONAY
Hastanın kliniğe ilk başvurusundan başlayarak, her konuda bilgilendirilmesi, sözlü veya yazılı olarak onayının alınması zorunludur. Hastaya polikliniklerde muayene koşulları, yatış koşulları, fiyatlar ve klinikte verilen hizmetler konusunda ayrıntılı bilgi verilir. Tetkik ve tedavinin tüm aşamalarında özellikle invaziv işlemlerde gerekli açıklamalar yapılır ve hastanın onayı alınır.
1.3.2 HASTA VERİLERİNİN SAKLANMASI
Hastanın dosyası ve tüm kayıtları her an ulaşılabilecek şekilde ve yangın, su, hırsızlık gibi etkilerden kesinlikle korunacak şekilde en az 10 yıl olmak üzere muhafaza edilmek zorundadır.
1.3.3 HASTA MEMNUNİYETİNİN SAĞLANMASI
Hastalara düzenli aralıklarla anket yapılarak, kliniğin tüm birimleri ve çalışanlar hakkında değerlendirmeleri saptanır. Ayrıca hastalara şikayet ve önerilerini iletme olanakları sağlanır. Hasta anket sonuçları ve şikayetleri düzenli aralıklarla yapılan toplantılarda ele alınarak, şikayet konularında düzeltmeler planlanarak, hasta memnuniyet derecesi sürekli iyileştirilmeye çalışılır.
1.4 TASARIM MADDESİ
Klinikte bir araştırmanın yürütülmesi konusunda Akademik Kurulla birlikte karar verilmelidir. Araştırma başladıktan sona yürütücüler sonuçlar hakkında belli aralıklarla ilgili kurula bilgi vermekle yükümlüdürler. Elde ettikleri ara sonuçlar toplu olarak tartışıldıktan sonra, araştırmanın yürütülmesi konusunda birlikte karar verilir.
1.5 YÖNETİM VE DENETİM SİSTEMİ
1.5.1 KALİTE POLİTİKASI VE HEDEFLER
Yönetim uluslar arası planda mümkün olan en üst düzeyde sağlık hizmetini vermeyi, bununla birlikte hastaların ve çalışanların maksimal memnuniyetini sağlamayı içeren bir “Kalite Politikası” oluşturmak ve yayınlamak zorundadır. Kurumun vizyonu olarak tüm çalışanlarca içtenlikle benimsenmesi gereken kalite politikası “amaç” veya “amaçlar” olarak da nitelendirilebilir. Bu amaçlar doğrultusunda kısa vadeli hedefler oluşturulmakta, klinik içinde tüm birimlerde yapılan üçer aylık ölçümlerde bu hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı kontrol edilmektedir.
1.5.2 İÇ DENETİM
Klinikte yeterli kalite eğitimi görmüş olan çalışanlardan oluşturulan bir “Kalite Denetim Grubu” kurulur. Kalite Denetim Grubu üç veya altı aylık aralıklarla yönetim dahil olmak üzere tüm birimleri denetleyerek, hazırladığı raporları Yürütme Kuruluna iletir. Bu denetimlerde her birimde personel ve işle ilgili güncel dokümantasyonun varlığı, uygulamanın yazılı prosedür ve talimatlara uygunluğu, girdiler, alıcılar konusunda yukarıda belirtilen takip ve onay işlemlerinin uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilir.
1.5.3 kalite sisteminin işleyişi
Yönetici veya yöneticinin kalite sistemindeki tüm yetkilerini üstlenen “Kalite Güvence Sorumlusu” sistemin sürekli dinamik işleyişini sağlamak zorundadır. Değişik birimlerin sorumlularından oluşan “ Kalite Yürütme Grubu “ her ay düzenli toplantılar yaparak sistemde çıkan tüm sorunları gelen şikayetleri ve önerileri ele alır. Ayrıca üçer aylık aralıklarla yapılan “Yönetim Gözden Geçirme Toplantıları”nda hedeflere ulaşılmama durumu, denetim grubunun bildirdiği uygunsuzluklar analiz edilmekte, çözüm yolları tartışılarak bulunmakta, sorunların belirlenen sürede çözülmesi için sorumlulara görev verilmelidir. Her birimde üçer aylık aralıklarla hedeflere ulaşma konusunda yapılan istatistiksel ölçümler, denetim raporları, satıcı ( hizmet, konsültasyonlar dahil ) değerlendirmeleri, şikayet ve öneriler sisteminin sürekli gelişmesi için geri bildirim dayanakları olmalıdır. Hedeflere ulaşıldığında ise geliştirme projeleriyle mükemmelleştirmeye doğru gidilmelidir.
[1] World Health Organazition, Pratical Guide To Prevention Of Hospital- Acquıred Infections, WHO/BAC//:! REV.1, s.5