Sac Hijyeni

SAÇ HİJYENİ

Saçlar saç folikülü denen dermiş tabakasında büyür. Folikülden geçen kan damarları yoluyla beslenir. Saçlar yukarıya doğru çıktıkça canlılıklarını kay­bederek ölü hücreler şeklinde görünür. Baş de­risindeki yağ bezlerinin fazla çıkmasına bağlı bazı bi­reylerde saçlar yağlıdır. Bu gibi durumlarda saçlar sık sık yıkanmalıdır. Yağ bezlerinden salgılanan yağ saçların yumuşaklığını sağlar. Baş cildi çok kuru olduğu zaman üstündeki ölü epitel hücrelerin pul pul dökülmesinden de kepeklenme görülebilir. O zaman saçları yıkamadan önce bademyağı veya zeytinyağı ile yağlamak yararlıdır. Kepek saçlı derinin aşırı dökülmesine veya saçlı derideki bir enfeksiyona bağlı olabilir. Saçın kuru veya yağlı olmasına göre uygun şampuan seçilmesi gerekir. Saçlar ılık su ve bol köpüklü iyi cins sabun veya şampuanla yıkanmalıdır. Saçların kaç gün arayla yıkanacağı çevre koşullarına bağlı olabileceği gibi saçın kuru veya yağlı olmasına göre de değişebilir.

ALOPECIA terimi saç ve kılların dökülmesi sonucu oluşan saçsız bölgeler için kullanılır. Saç ve kıl nok­sanlığı konjenital de olabilir. Saçlann yağlanma nedeniyle dökülmesine seboreik alopesi denir. Bu dökülme kadınlarda ense kökünden başlar. Er­keklerde ise alın ve şakaklara rastlayan saç kılları dökülür, kellik denen durum ortaya çıkar. Sebore ve buna bağlı alopesi kalıtımsal olabilir. Yağlı saçtarın sık sık antiseboreik şampuanlarla, uygun aralıklarla yıkanması gerekir. Saçın en fazla iki defa köpürtülüp durulanması yeterlidir. Çok fazla sabunlama ve hergün yıkama saçlı deriyi aşırı kurutur ve yine kepeğe neden olur. Kadınlardaki alopesilerde se-borenin yanında menopoza ve diğer hormonal ve psikolojik faktörlere bağlı dökülmeler de sık görülür. Şampuanların yanında gerektiğinde trankilizan ve vi­tamin de verilebilir.

Kıllar ayda 18 mm büyürler ve her kılın ömrü 2-4 yıl kadardır. Normalde günde ortalama 50-60 saç dökülür. Saçın tümünün veya bir bölümünün ruhsal sıkıntılara bağlı olarak dökülmesi durumuna da alo­pesi areolaris denir. Buna bazen kaş, kirpik ve tüm beden kıllarıda eklenir. Bir süre kıl büyümesi durur, daha sonra stres kalkınca kıllar önce ayva tüyü şeklinde ve açık renkli olarak geri gelir, sonra da normal görünümü alırlar.