ROMATİZMA Nedir?

ROMATİZMA Nedir?
Romatizma kelimesi, Yunanca “rheuma” kökünden gelir. Bu kelime herhangi bir vücut sıvısının akışını, kanın yürümesini ifade eder. Romatizma, kemikleri, eklemleri, eklem çevresi dokuları, hata sinir köklerini etkileyen bütün hastalıkları adlandırmak için kullanılır. Bir başka deyişle, kaslarda ve özellikle eklemlerde kendini gösteren ağrılı hastalıkların genel adıdır.
Ağrı, tüm vücutta mevcut özgül alıcıları, yani ağrı ve acı alıcılarını uyarmanın bir sonucudur. Bu uyarımın iki kaynağı olabilir: ağrı alıcılarının gerilmesi, uzaması veya sıkışmasıyla meydana gelen mekanik uyarı ve iltihap aracıları yoluyla, bir iltihap esnasında ortaya çıkan kimyasal uyarı. Belirli sürelerle tekrarlanan, hareket edince artan ve dinlenince yatışan mekanik ağrılarla (artoz ağrıları), iltihabın ilerlemesine bağlı olarak gece şiddetlenen, sabahları da bir kasılmayla birlikte hissedilen (iltihabı ağrıları) birbirinden ayırmak gerekir. Romatizmal hastalıkları sınıflandırmak uzun ve çapraşık bir iştir; çünkü çoğu basit bir etyoloji göstermediği gibi lezyonların yapısı da kesin bir özellik taşımaz.
Nedenleri
Romatizma hastalığının önemli bir bölümünün kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik yatkınlık bazılarında önem taşır (ailede kalıtsal romatizma öyküsü). Bunun dışında eklemlerde yükü artıran şişmanlık ya da damar yapısını bozan sigara kullanımı ve alkol gibi dış etkenlerin engellenmesi de romatizmalı hastalar için yararlıdır. Bazı romatizmal hastalıklar; kalp, akciğer, böbrek beyin vb. gibi iç organları da etkileyebilirler. Çoğunlukla bulaşıcı mikrobik değillerdir. Romatizma hastalığı her yaşta görülebilir.O yüzden bir yaşlılık hastalığı olarak düşünülmemelidir. Romatizmal hastalıklar genel olarak kadınlarda daha sık görülmektedir. Bununla birlikte erkeklerde daha sık görülen (spondiloartritler, gut, sistematik lupuz eritematouzus) gibi hastalıklarda vardır.
Belirtileri
Bağ dokusu dediğimiz bu doku, özellikle bazı kişilerde daha fazla soğuk ve neme karşı duyarlıdır. Bazı insanlarda herhangi bir hastalık oluşmadan da soğuk ve nem ile ağrılar, ellerde şişmeler, sabah tutukluğu gibi belirtiler görülebilir. Bazen bir romatizmal hastalığın çıkması ve yerleşmesi çok uzun bir süre alabilir. Böyle durumlarda hastanın ilk şikayetleri teşhis koymaya yeterli olmayabilir. Ancak ilerleyen zaman içinde yeni bulgular ortaya çıkar ve teşhis konulabilir.
Başlıca romatizmal belirtiler:
• Eklemlerde kızarıklık, şiş, ağrı, sıcaklık, ısı artışı, eklem hareket kaybı
• Kas, kemik ağrıları
• Halsizlik, sabah tutukluğu, ateş
• Deri döküntüleri, deri altı yumruları (nodüller), renk değişimleri
• Ağızda yaralar
Toplumda en çok görülen romatizma türleri
• Osteoartrit
• Romatoid artrit
• Yumuşak doku romatizmaları (fibromiyalji, boyun ağrısı, bel ağrısı)
• Osteoporoz
• Akut eklem romatizması
• Spondiloartrit
Teşhis ve Tedavi
Bütün hastalıklarda olduğu gibi romatizmal hastalıklarda da en uygun tedavinin yapılabilmesi için erken teşhis ve tanı çok önemlidir. Çoğunlukla erken dönemde teşhisi zordur. Ama bir romotoloğun gözleminde hastalığın gidişatı gözlemlenerek doğru karara varılmalıdır. Çünkü belirli zamanlarda romatizmal hastalıklar değişiklik gösterebilmektedir. Bu yüzden teşhisi ve tanısı bazı durumlarda gecikebilmektedir.
Romatizmal hastalıkların bir bölümünde hastalık müzmin bir şekilde sürebilir. Bu durumda tedavinin uzun süreceği ve verilen ilaçların hekim kontrolünde devam ettirilmesi gerekmektedir. Yapılan tedaviler hastalığı tam olarak iyileştirmese de günlük yaşamınızı ağrısız ve rahat olmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Bu hastalıkları kavramak için, hareket sisteminin (iskelet, eklemler ve eklem çevresi yapılar) anatomisini tanımak gereklidir. Bilgisayarlı tomografi, nükleer manyetik rezonans gibi yeni inceleme yöntemlerinin ortaya çıkmasıyla romotolojik hastalıkların teşhisinde büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Aynı zamanda, genel ve yerel olarak yapılan romotolojik tedavilerin etkinliği de önemli ölçüde artmıştır. Son yıllarda geliştirilen ilaçlar büyük ölçüde tedavilerin olumlu bir şekilde sonuçlar vermesini sağlamıştır. Genellikle yaşlılarda çok sık rastlanır.