Romatizma belirtileri ve tedavisi

Romatizmanın nedeni nedir?
Romatizmadan korunmak için ne yapılabilir?
Çoğu romatizmal hastalıkta genetik yapı önem taşır. Yani bazı genlerin varlığı romatizmaya yatkınlık yaratır. Çevresel koşullar, enfeksiyon etkenleri ve bilemediğimiz bazı durumlarda, genetik olarak romatizmaya yatkın kişilerde hastalık ortaya çıkabilir. Yani romatizmal hastalıkların nedeni hala tam bilinmiyor ve önlem alabilmek gibi bir durum da söz konusu değil.
Çocuklarda romatizma görülür mü?
Evet. Çocukluk yaş grubuna özgü romatizma tipleri var. Çok küçük yaşlarda bile başlayabilir. Eğer erken teşhis edilip tedavi edilmezse kalıcı sakatlıklara ve gelişme geriliğine neden olabilir.
Romatizma tedavisi ne kadar sürer? Tamamen geçer mi?
Romatizma şeker hastalığı ve hipertansiyon gibi kronik bir hastalıktır. Bu nedenle tedavi belli bir süre değil, ömür boyudur. Hastalığın şiddetine göre zaman zaman az, zaman zaman çok ilaç kullanmak gerekebilir. Tamamen hastalığı ortadan kaldırmak mümkün olmaz ama kontrol altına alınabilir. Kontrol altındaki hastalık birden alevlenebilir, bu nedenle hiçbir yakınma olmasa dahi sürekli hekim takibi gerekir.
Tedavide ne tür ilaçlar kullanılır, egzersizin yararı var mı?
Tedavide romatizmanın temel etkili ilaçları ve yardımcı ilaçlar kullanılır. Temel etkili ilaçlar bağışıklık sistemi üzerine etkilidir. Düzenli hekim takibi, kan testleri takibi gerektirir. Kortizon çok sık kullandığımız, kimi zaman hayat kurtarıcı bir ilaçtır. Bu önemli ilaçların mutlaka doktor kontrolünde kullanılıp, doktor kontrolünde bırakılması gerekir. Hem hap olarak hem de iğne şeklinde ilaçlar mevcut. Son yıllarda geliştirilen ilaçlarla romatizma tedavisinde çığır açılmıştır diyebiliriz.
Egzersiz mutlaka gerekir. Hareketleri sınırlanmış eklem ve omurganın esnekliğine kavuşması için, kas ağrılarında spazmın çözülmesi için büyük önem taşır.
Kaplıca tedavisi romatizmaya iyi gelir mi?
Genel olarak iltihaplı eklem romatizmalarına kaplıca ve sıcak uygulamalar iyi gelmez. Hatta aktif hastalık esnasında yakınmaları daha da artırabilir. Kireçlenmede faydası vardır. Kaplıcaya gitmeye karar vermeden önce hekim onayı alınması gerekir.
Bitkisel Tedavi
Deve tabanı, eklem yerleri ve romatizma hastalığına da çok iyi gelir.
Romatizmal hastalıklar özellikle lokomotor sistemde (kas-iskelet sistemi) ağrı, şişlik ve hareket kısıtlaması yapan ve bazen iç organlarda da bozukluklara sebep olabilen tıbbi hastalıklardır.
Romatizmanın 250’nin üzerinde türü vardır. Bu nedenle “romatizma” denen, tek bir hastalık olmayıp, çeşitli “romatizmal” hastalıklar vardır. Bir başka deyişle “romatizma” sözcüğü çok sayıda hastalığı kapsar.
Romatizmal hastalıklarda vücuttaki doku ve organların çoğu tutulur. Bunların en önemlileri şunlardır: eklemler, yumuşak dokular, kaslar, tendonlar, kemikler, kalp, sinir sistemi, akciğerler, lenf düğümleri, dalak, karaciğer, solunum sistemi, göz, böbrek, deri ve derialtı dokusu. Bunların içinde en sık görülenler ise eklemler ve yumuşak dokulardır.
Romatizmal hastalıkların hemen hepsinde ortak olan başlıca belirtiler ;
• ağrı,
• şişlik
• hareket kısıtlılığı
gibi belirtilerdir.
Bunlardan başka şekil bozuklukları veya hastalığa tutulan diğer sistemlerin belirtileri de görülebilir.
Romatizmal hastalıkların çoğunda ortaya çıkan en önemli semptom ağrıdır. Subjektif (kişiye göre değişebilir) bir olgu olduğu için doğru değerlendirilmesi çok önemlidir. Bu nedenle romatizmal kaynaklı ağrılar ile ilgili tetkike, ağrının nereden geldiği, başlangıcı, devam süresi gibi pekçok soru ile başlanır. Bu nedenle hekime başvururken bilinçli bir şekilde ağrıyı tanımlamak teşhiste ve tedavide büyük önem taşır.
Romatizmal Ağrı Çeşitlerini 5 ana grupta açıklayabiliriz:
1. Eklem Ağrıları (Artralji)
Ağrı daha çok hasta olan eklemde ortaya çıkar. Eklem ağrılarının bir türü olan mekanik ağrılar eklemin hareketi ile ortaya çıkar ve artar; ancak istirahat ile azalır. İltihabi ağrılar ise istirahatte devam eder ve hatta artış gösterebilir.Bu ağrı ile beraber eklemde şişlik, kızarıklık veya sıcaklık artışı gibi bulgular da görülebilir.
2. Yumuşak Doku Ağrıları
Tendonlar, tendon kılıfları, eklem kapsülü ve deri altı dokusu gibi dokular eklem dışı yumuşak dokular adını alır ve bunların iltihabı veya dejenerasyonu “yumuşak doku romatizması” olarak tanımlanır. Bu tip romatizmalarda ortak belirti, ağrı ve hareket kısıtlılığıdır. Ağrı bazen hafif bazense şiddetli olarak ortaya çıkar.Lokal (bölgesel) ağrı şeklinde olur, ilgili bölgenin zorlanması veya basınç uygulanması ile ağrıda artış görülür.
3. Kas Ağrıları (Miyalji)
Miyozit (iltihabı) için en önemli belirti ağrıdır. Ağrıya eşlik eden en sık belirti ise kas gücünde azalmadır.
4. Kemik Ağrıları
Kemik hastalıklarının çoğu ağrı ile beraberdir. Genellikle bu ağrılar derin ağrılardır ve lokal (bölgesel) olarak hasta olan bölgede ortaya çıkarlar. Bazen ağrının yaygın olduğu da görülmektedir. Kemik ağrıları geceleri ve aktivite ile artar.
5. Nörojenik Ağrılar
Bu tip ağrılar periferik veya merkezi sinir sistemi ileti yollarının hasarı veya kronik değişikliklerin sonucunda lokal veya genel olarak hissedilen ağrılardır. Bu ağrı ile beraber genelde sinirin etkilediği kaslarda duyusal bozukluklar ve güç kaybı da meydana gelir. Ağrı devamlı yanma veya elektrik çarpması olarak tarif edilir.
Romatizmal bir hastanın tek çeşit ağrı yerine birkaç çeşit ağrıyı birlikte hissetmesi mümkündür. Eklem ağrısı, kas ağrısı veya yumuşak doku ağrıları aynı anda duyulablir. Bununla beraber ağrı dile getirilirken daha çok bölgesel tanımlamalar yapılır. Bu anlamda gelen şikayetler genelde “boyun ağrısı” , “kol ağrısı” gibi bölgesel ilişkilendirmeyle tanımlanır. Ancak doğru teşhisi kolaylaştırmak için mümkün olduğunca detaylandırmak çok önemlidir. Bu tür ağrıların tedavisinde mutlaka hekim kontrolünde kullanılacak ağrı kesiciler ve diğer yöntemler öngörülmektedir.