Formulü
Her amber renkli cam steril flakon, 20 ml berrak, renksiz ile açık sarı arası, steril sulu çözeltide 200 mg zidovudin içerir. Yardımcı maddeler: pH ayarı için hidroklorik asit veya sodyum hidroksit.
Endikasyonları
Retrovir i.v. infüzyon için, Retrovir kapsülü alamayan, edinsel bağışıklık yetersizliği sendromu (Acquired Immune Deficiency Syndrome – AIDS) veya AIDS ile ilgili kompleks (AIDS Related Complex – ARC) gibi hastalıkları olan hastalarda insan bağışıklık yetersizliği virüsü (HIV) enfeksiyonlarının ciddi belirtilerinin kısa süreli tedavisinde endikedir. HIV-pozitif hamile kadınlarda (gebeliğin 14. haftasının üzerinde) ve yeni doğan bebeklerde, HIV’in maternal-fötal geçiş oranını azalttığı gösterildiğinden Retrovir kullanımı düşünülmelidir. (Bkz. Gebelikte ve Emziren Annelerde Kullanımı)
Kontrendikasyonları
Retrovir i.v. infüzyon için, zidovudine veya bileşenlerinden herhangi birine aşırı duyarlı olduğu bilinen hastalarda kontrendikedir. Retrovir i.v. infüzyon için, nötrofil sayısı anormal derecede düşük (0.75 x 109/litreden az) veya hemoglobin seviyeleri anormal ölçüde düşük (7.5 g/dl veya 4.65 mmol/l’den az) olan hastalara uygulanmamalıdır.
Uyarılar ve Önlemler
Hastalar birlikte kendilerinin uyguladığı tedaviler hakkında dikkatli olmalıdırlar (Bkz. Ilaç Etkileşmeleri). Hastalar, HIV’in seksüel ilişki veya kan kontaminasyonu ile geçişinin Retrovir tedavisi ile önlenemediği konusunda bilgilendirilmelidir. Retrovir HIV enfeksiyonunun tedavisi değildir ve hastalar fırsatçı enfeksiyonları ve neoplazmayı içeren immün supresyonuna bağlı hastalık geliştirme riskini taşırlar. Fırsatçı enfeksiyon riskini azalttığı gösterilirken lenfomayı da içeren neoplazma gelişimi üzerine veriler sınırlıdır. Ilerlemiş HIV enfeksiyonunun tedavi edildiği hastalardan alınan mevcut veriler lenfoma gelişimi riski tedavi edilmemiş hastalardan edinilen gözlem ile tutarlıdır. Erken HIV enfeksiyonlu hastalarda uzun süreli tedavinin lenfoma gelişimi riski bilinmemektedir. Bebeğe HIV geçişini önlemek üzere hamileliği sırasında Retrovir tedavisi almayı düşünen hamile kadınlar geçişin bazı vakalarda tedaviye rağmen olabileceği konusunda bilgilendirilmelidir. Hematolojik advers reaksiyonlar: Anemi (genellikle 6 haftalık Retrovir tedavisinden önce görülmez, fakat bazen erken görülebilir), nötropeni (genellikle 4 haftalık tedaviden önce görülmez, fakat bazen erken görülebilir) ve lökopeni (genellikle nötropeniye bağlı olarak) oluşması Retrovir alan hastalarda beklenebilir. Bu nedenle, hematolojik parametreler dikkatle izlenmelidir. Genellikle Retrovir i.v. infüzyon için alan hastaların kan testlerinin en az haftalık olarak yapılması önerilir.
Eğer hemoglobin düzeyleri 7.5 g/dl (4.65 mmol/l) ve 9 g/dl (5.59 mmol/l) veya nötrofil sayısı 0.75×109 ve 1.0×109 /l arasında ise, günlük dozaj kemik iliği düzelme bulguları alınıncaya kadar azaltılmalıdır; alternatif olarak Retrovir tedavisi kısa süreli (2-4 hafta) kesilerek düzelme artırılabilir. Retrovir tedavisinin düşük dozda kullanılmaya başlanmasını takiben 2 hafta içinde kemik iliği düzelmesi genellikle gözlenebilir. İntravenöz Retrovir’in iki haftayı aşan sürelerde kullanımı hakkında veriler kısıtlıdır. Anlamlı derecede anemisi olan hastalarda doz ayarlaması kan nakline olan gereksinimi ortadan kaldırmaz. (Bkz. Kontrendikasyonları). Laktik asidoz ve aşırı yağlanma ile birlikte şiddetli karaciğer büyümesi: HIV enfeksiyonu tedavisinde , oral zidovudin dahil yalnız başına veya kombinasyon şeklinde antiretroviral nükleosit analoglarını kullanan hastalarda fatal olguları da içeren laktik asidoz ve aşırı yağlanma ile birlikte şiddetli karaciğer büyümesi bildirilmiştir. Bu olguların çoğu kadınlarda meydana gelmiştir. Retrovir’i herhangi bir hastaya, özellikle karaciğer hastalığı için bilinmeyen diğer risk faktörü olanlara uygularken dikkatli olunmalıdır. Laktik asidoz veya hepatotoksisiteyi düşündüren klinik veya laboratuvar bulguları olan herhangi bir hastada Retrovir tedavisi geçici olarak durdurulmalıdır.
Gebelik ve Emzirme Döneminde Kullanımı: Gebelik kategorisi C’dir. Zidovudinin insanlarda plasentaya geçtiği gösterilmiştir. Retrovir’in gebelere genel kullanımından elde edilen sınırlı verilere göre Retrovir’in gebeliğin 14. haftasının öncesinde anneye sağlayacağı yarar fetüse olan risklerinden fazla ise kullanılmalıdır.Maternal-fötal geçiş: ACTG-076 çalışmasında, gebeliğin 14. haftasındaki gebe kadınlarda Retrovir kullanımı ve takiben yeni doğan bebeklerin tedavisi HIV’ın anneden-fetüse geçiş hızının anlamlı derecede azaldığını göstermiştir (enfeksiyon oranı plaseboda %23 ve zidovudin için %8). Oral Retrovir tedavisi gebeliğin 14 ve 34. Haftaları arasında başlamış ve doğuma kadar devam etmiştir. Doğum sancıları ve doğurma esnasında Retrovir intravenöz olarak verilmiştir. Yeni doğan bebeklere 6 haftalık oluncaya kadar Retrovir oral olarak verilmiştir. Oral olarak alamayan yenidoğanlara intravenöz olarak Retrovir uygulanmıştır. Retrovir’e uterusta ve bebeklikte maruz kalmanın herhangi bir uzun dönem sonucu bilinmemektedir. Hayvan karsinogenisite/mutagenisite bulgularına dayanarak insanlardaki karsinogenik riski göz ardı edilemez. Bu bulguların enfekte ve enfekte olmayan Retrovir’e maruz kalan bebeklerle ilişkisi bilinmemektedir. Bununla beraber gebelikte Retrovir kullanmayı düşünen gebe kadınlar bu bulgulardan haberdar edilmelidir. Emziren anneler: Sağlık uzmanları HIV ile enfekte olma olasılığı olan kadınların HIV geçişini önlemek için bebeklerini emzirmemelerini tavsiye etmektedir. HIV ile enfekte kadına tek bir 200 mg’lık zidovudin dozunun verilmesini takiben ortalama zidovudin konsantrasyonu anne sütü ve serumda benzer olarak bulunmuştur. İlaç anne sütüne de geçebileceğinden dolayı Retrovir alan annelerin bebeklerini emzirmemeleri önerilir.
Araba ve makine kullanma becerisi üzerine etkileri: Retrovir i.v. infüzyon, genellikle hastanede yatan hastalarda kullanılır ve araba ve makine kullanma becerisi hakkındaki bilgiler ilişkili değildir. Retrovir’in sürücülük veya makine kullanma becerileri üzerindeki etkisiyle ilgili çalışma yoktur. Ayrıca etken maddenin farmakolojisinden böyle etkinliklerdeki zararlı etkisi tahmin edilemez. Hastanın klinik durumu ve Retrovir’in yan etki profili hastanın araba ve makine kullanma becerisi değerlendirilirken akılda tutulmalıdır.
Yan Etkiler
Erişkin ve çocuklardaki advers olay profili benzerdir. Aşağıdaki advers olaylar Retrovir ile tedavi edilen hastalarda rapor edilmiştir. Bunlar altta yatan hastalık sürecinin bir parçası olarak, HIV tedavisinde kullanılan diğer ilaçlarla ilişkili olabilir. Bu nedenle Retrovir kullanımı ile bu olaylar arasındaki ilişkiyi özellikle ilerlemiş HIV hastalığının bir özelliği olan medikal olarak karmaşık durumlarda, değerlendirmek zordur. Bu durumların tedavisinde doz azaltılması veya Retrovir tedavisinin askıya alınması düşünülebilir:
İstenmeyen etkiler aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır: Çok yaygın (>1/10), yaygın (>1/100, <1/10), yaygın değil (>1/1000, <1/100) nadir (>1/10000,<1/1000) ve çok nadir (<1/10000) Kan ve lenfatik sistem bozuklukları: Yaygın:Anemi (transfüzyon gerektiren), nötropeni, ve lökopeni. Bunlar daha sıklıkla daha yüksek dozlarda (1200-1500 mg/gün) ve ilerlemiş HIV hastalığı olanlarda (özellikle tedavi öncesi kemik iliği rezervi zayıf olanlarda) ve özellikle CD4 hücre sayısı 100/mm3 altında olanlarda meydana gelir. Dozaj azaltılması veya tedavinin kesilmesi gerekebilir(Bkz. Uyarılar Önlemler). Retrovir tedavisine başlarken nötrofil sayısı, hemoglobin düzeyleri ve serum vitamin B12 düzeyleri düşük olan hastalarda nötropeni insidansı da artmıştır. Yaygın değil: Trombositopeni ve pansitopeni (kemik iliği hipoplazisi ile beraber) Nadir: Saf kırmızı hücre aplazisi Çok nadir:Aplastik anemi Metabolizma ve beslenme bozuklukları: Nadir: hipoksemi yokluğunda laktik asidoz, anoreksi Psikiyatrik bozukluklar: Nadir: Anksiyete ve depresyon. Sinir sistemi bozuklukları: Çok yaygın: Başağrısı Yaygın: başdönmesi Nadir: Uykusuzluk, parestezi, somnolens (uyuklama hali), zihin karışıklığı, konvülsiyonlar Kardiyak bozukluklar: Nadir: Kardiyomiyopati Solunum, torasik ve mediastinal bozukluklar: Yaygın değil: Nefes darlığı Nadir: Öksürük Gastrointestinal bozukluklar: Çok yaygın: Bulantı Yaygın: Kusma, karın ağrısı ve diyare Yaygın değil: Mide ve barsakta aşırı gaz toplanması Nadir: Oral mukoza pigmentasyonu, tad bozukluğu ve hazımsızlık. Pankreatit. Hepatobiliyer bozukluklar: Yaygın: Karaciğer enzimleri ve bilirubin kan düzeylerinde yükselme Nadir: Yağlanma ile beraber şiddetli karaciğer büyümesi gibi karaciğer bozuklukları Deri ve subkutan doku bozuklukları: Yaygın değil: Döküntü ve kaşıntı. Nadir: Tırnak ve deride pigmentasyon, ürtiker ve terleme Kas-iskelet ve bağ dokusu bozuklukları: Yaygın: Miyalji Yaygın değil: Miyopati Renal ve üriner bozukluklar: Nadir: Sık idrara çıkış Üreme sistemi ve göğüs bozuklukları: Nadir: Jinekomasti Genel bozukluklar ve uygulama yeri koşulları: Yaygın: Keyifsizlik Yaygın değil: Ateş, yaygın ağrı, asteni Nadir: Üşüme, göğüs ağrısı ve influenza benzeri sendrom Retrovir i.v. infüzyon için ile erişkinlerden elde edilen deneyim, bazı hastalar 12 haftaya kadar tedavi görmelerine rağmen, 2 haftayı aşan bir süre ile sınırlıdır. En sık görülen yan etkiler anemi, nötropeni ve lökopenidir. Lokal reaksiyonlar nadirdir. Retrovir Oral Formülasyonları ile yapılan çalışmalardan elde edilen veriler bulantı sıklığı ve diğer sıklıkla bildirilen klinik advers olayların Retrovir ile tedavinin ilk bir kaç haftasında zamanla tutarlı bir şekilde azaldığını göstermiştir. Maternal-fötal geçişin önlenmesinde Retrovir kullanımı ile görülen advers etkiler: Bu plasebo-kontrollu çalışmada (ACTG076), Retrovir gebe kadınlarda bu endikasyon için önerilen dozlarda iyi tolere edilmiştir. Klinik advers etkiler ve laboratuvar test anormallikleri Retrovir ve plasebo gruplarında benzer bulunmuştur. Bu endikasyon için Retrovir’e maruz kalan bebeklerdeki hemoglobin konsantrasyonları düşüktür, fakat transfüzyon gerekli olmamıştır. Anemi, Retrovir tedavisinin tamamlanmasından 6 hafta sonra düzelmiştir. Retrovir’e uterusta ve bebeklikte maruz kalmanın uzun-dönem sonuçları bilinmemektedir. BEKLENMEYEN BIR ETKI GÖRÜLDÜĞÜNDE HEKIMINIZE BAŞVURUNUZ. Etkileşimler Zidovudin başlıca hepatik konjugasyon ile aktif olmayan glukoronid metabolitlerine dönüşerek elimine edilir. Özellikle glukoronidasyon ile başlıca hepatik metabolizma ile elimine edilen aktif maddeler zidovudinin metabolizmasını önleme potansiyeline sahiptir. Lamivudin: Lamivudin ile uygulandığında zidovudin Cmaks değerinde az bir artış (%28) gözlenmiştir, bununla beraber toplam maruz kalma (AUC) anlamlı derecede değişmez. Zidovudinin lamivudin farmakokinetiği üzerinde etkisi yoktur. Fenitoin: Fenitoin kan düzeyleri Retrovir alan bazı hastalarda düşük, bir hastada yüksek bulunmuştur. Bu gözlemler her iki ilacı alan hastalarda fenitoin düzeylerinin izlenmesi gerektiğini.düşündürmektedir. Probenesid: Kısıtlı veriler probenesidin glukoronidasyonu azaltarak zidovudinin ortalama yarılanma-ömrünü ve AUC değerini artırdığını göstermiştir. Probenesid varlığında glukoronid renal atılımı (ve olasılıkla zidovudinin kendisi) azalır. Ribavirin:Nükleosit analogu ribavirin zidovudinin antiviral etkisini in vitro olarak antagonize eder ve bu nedenle bu etkin maddenin birlikte kullanımından kaçınmalıdır. Rifampisin: Kısıtlı bilgiler zidovudin ve rifampisinin birlikte uygulanmasının zidovudin AUC değerini %48±%34 azalttığını göstermektedir. Bunun klinik önemi bilinmemektedir. Stavudin: Bu iki ilaç birlikte kullanıldığında Zidovudin stavudinin hücre içi fosforilizasyonunu önleyebilir. Bu bakımdan stavudin ile zidovudin kombinasyonda kullanılmamalıdır. Diğer: Aspirin, kodein, morfin, metadon, indometazin, ketoprofen, naproksen, oksazepam, lorazepam, simetidin, klofibrat, dapson ve isoprinosin dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak üzere diğer etkin maddeler glukoronidasyonu yarışmalı olarak inhibe ederek veya hepatik mikrozomal metabolizmayı inhibe ederek zidovudin metabolizmasını değiştirebilir. Retrovir ile birlikte bu gibi ilaçları kullanmadan önce, özellikle de kronik tedavi için, olası ilaç etkileşmesine karşı dikkatle düşünülmelidir. Potansiyel olarak nefrotoksik veya miyelosupresif ilaçlarla (ör: sistemik pentamidin, dapson, pirimetamin, ko-trimoksazol, amfoterisin, flusitozin, gansiklovir, interferon, vinkristin, vinblastin ve doksorubisin) birlikte tedavi , özellikle akut tedavi, Retrovir’e karşı gelişen advers reaksiyon riskini artırabilir. Eğer bu ilaçlardan herhangi biri ile birlikte tedavi gerekli ise böbrek fonksiyonlarının ve hematolojik parametrelerin izlenmesine daha fazla dikkat gösterilmelidir. Eğer gerekirse, bir veya daha fazla ilacın dozu azaltılmalıdır. Nükleosid analoğu olan ribavirin, in vitro olarak zidovudinin antiviral aktivitesini antagonize eder. Bu nedenle bu iki ilacın birlikte kullanımından kaçınılmalıdır. Retrovir alan hastaların bazılarında fırsatçı enfeksiyonların görülmesinin devam edebileceğinden dolayı profilaktik antimikrobiyel tedavisinin birlikte kullanımı düşünülmelidir. Bu gibi profilaksi ko-trimoksazolü, aerosol pentamidini, primetamini ve asikloviri içerir. Oral Retrovir klinik çalışmalardan elde edilen kısıtlı veriler bu ilaçlarla Retrovir’e advers reaksiyon riskinin anlamlı ölçüde arttığını göstermemektedir.
Dozu Kullanma
(Hekim tarafından başka şekilde tavsiye edilmediği takdirde)
Retrovir tedavisi HIV enfeksiyon tedavisinde deneyimli bir hekim tarafından başlatılmalıdır. Retrovir i.v.’nin infüzyon için gerekli dozu, seyreltilmeli ve bir saatlik bir sürede yavaş intravenöz infüzyon yoluyla uygulanmalıdır.
Retrovir i.v. infüzyon için, intramüsküler yoldan VERILMEMELIDIR.
Seyreltme: Retrovir i.v. infüzyon için uygulanmadan önce seyreltilmelidir (bkz. Kullanıma İlişkin Uyarılar). Erişkinlerde ve 12 yaş üzeri adolesanlarda doz: Retrovir i.v. infüzyon için dozaj her dört saatte 1 veya 2 mg zidovudin/kg’dır; bu yaklaşık olarak her dört saatte 1.5 veya 3mg zidovudin/kg oral dozuna (70 kg bir hasta için 600 veya 1200 mg/gün) benzer plazma düzeyleri sağlar. HIV nedenli nörolojik disfonksiyonların veya malignitelerin tedavisinde veya önlenmesinde daha düşük dozların etkililiği bilinmemektedir. Hastalar Retrovir i.v. infüzyonu sadece oral tedavi uygulanana kadar almalıdırlar (Bkz. Yan Etkiler/ Advers Etkiler). Çocuklarda doz:3 ay-12 yaş Retrovir i.v. infüzyonun çocuklarda kullanımı konusunda sınırlı veri mevcuttur. Her 6 saatte 80 ve 160mg/m2 vücut yüzey alanı arası doz uygulanmıştır (320-640mg/m2/gün). Bununla beraber, daha düşük intravenöz dozlarda halen etkinlik verileri mevcut olmamasına rağmen günde 240-320 mg/m2 3 veya 4’e bölünmüş dozları takiben tahmin edilen maruziyet yaklaşık halen önerilen 3 veya 4’e bölünmüş günde 360 ila 480 mg/m2 oral dozlara karşılık gelir. 3 aydan küçük: Sınırlı bilgiler spesifik doz önerisi için yeterli değildir.
Maternal-fötal geçişin önlenmesinde doz: Aşağıdaki dozaj rejiminin etkili olduğu gösterilmiştir. Hamile kadınlara (gebeliğin 14. haftasının üzerinde) doğum sancısının başlangıcına kadar 500mg/gün oral olarak (günde 5 kez 100mg) verilmelidir. Doğum sancısı ve doğum sırasında Retrovir intravenöz olarak bir saatte verilmek üzere 2mg/kg vücut ağırlığı, takiben göbek kordonu bağlandıktan sonra 1mg/kg/saat hızında sürekli intravenöz infüzyon uygulanmalıdır. Yeni doğan bebeğe her 6 saatte oral olarak 2mg/kg vücut ağırlığı dozu doğumdan sonra 12 saat içinde başlanmalıdır ve 6 haftaya kadar devam edilmelidir. Oral doz alamayan bebeklere Retrovir intravenöz olarak her 6 saatte 30 dakikanın üzerinde 1.5mg/kg vücut ağırlığı dozunda verilmelidir.
Hematolojik advers reaksiyonlar gösteren hastalarda doz ayarlaması: Eğer hemoglobin seviyesi 7.5g/dl (4.65 mmol/l) ila 9 g/dl (5.59 mmol/l arasına ve nötrofil sayısı 0.75×109/l ila 1.0×109/l arasına düşerse Retrovir dozu azaltılabilir veya ara verilebilir.(bkz. Kontrendikasyonlar ve Uyarılar/Önlemler) Yaşlılarda doz: Zidovudin farmakokinetiği 65 yaş üzerinde çalışılmamıştır ve yaşlılarda uygulama konusunda spesifik veri mevcut değildir. Fakat bu yaş grubunda böbrek fonksiyonlarında azalma ve hematolojik parametrelerde değişiklik gibi yaşa bağlı değişiklikler nedeniyle Retrovir kullanımı öncesinde ve sırasında uygun şekilde önerilir.
Böbrek bozukluğunda doz: Şiddetli böbrek yetmezliğinde, önerilen intravenöz dozaj günde 3-4 kez 1 mg/kg’dır. Bu halen bu hasta grubu için önerilen, %60-70 oral biyoyararlanıma imkan veren 300-400 mg oral günlük dozaja eşdeğerdir. Hematolojik parametreler ve klinik cevap sonraki doz ayarlamalarına olan gereksinimi etkileyebilir. Hemodiyaliz ve peritonal diyaliz zidovudin eliminasyonunda anlamlı bir etkiye sahip değildir; fakat glukoronid metabolitinin eliminasyonu artar. Son-evre böbrek hastalığı olan hemodiyaliz veya peritonal diyaliz hastaları için önerilen doz her 6 ila 8 saatte 100 mg’dır.(Bkz. Farmakokinetik Özellikleri) Karaciğer bozukluğunda doz: Sirozlu hastalardaki veriler karaciğer yetmezliği olan hastalarda azalmış glukoronidasyondan dolayı zidovudin birikmesi olabileceğini göstermiştir. Doz ayarlaması gerekli olabilir, fakat şu an halen sadece sınırlı veriler bulunduğu için kesin öneriler yapılamamaktadır. Eğer zidovudin plazma seviyesinin gözlemi mümkün değilse hekim intolerans belirtilerine karşı özel dikkat gösterebilir doz ve/veya dozlar arasındaki arayı artırabilir.
Kullanıma İlişkin Uyarılar
Retrovir i.v. infüzyon için uygulanmadan önce seyreltilmelidir. Infüzyon için Retrovir i.v. hiç bir antimikrobiyal koruyucu içermediğinden, seyreltme işlemi ilaç verilmeden hemen önce tamamen aseptik koşullarda yapılmalı ve flakonda kalan kullanılmamış ilaç atılmalıdır. Gereken Retrovir i.v. infüzyon dozu , 2 mg/ml veya 4 mg/ml son zidovudin konsantrasyonu verecek şekilde Glukoz İntravenöz İnfüzyon %5 a/h çözeltisine ilave edilmeli ve karıştırılmalıdır. Bu dilüsyonlar kimyasal ve fiziksel olarak , hem 5°C, hem de 25°C’ta 48 saate kadar dayanıklıdır. Üründe, seyreltmeden önce veya sonra veya infüzyon sırasında gözle görünür bir bulanıklık farkedildiği takdirde, preparat atılmalıdır.
Doz Aşımı ve Tedavisi
Semptom ve belirtiler: 7.5 mg/kg kadar yüksek dozlar infüzyon ile her 4 saatte bir şeklinde 2 hafta 5 hastaya verilmiştir. Bir hasta anksiyete reaksiyonu geçirmiş; diğer dördünde istenmeyen etki bildirilmemiştir. Akut aşırı doz alımını takiben iştahsızlık, başağrısı, kusma ve seyrek olarak hematolojik rahatsızlık bildirimleri dışında spesifik semptom ve belirtiler saptanmamıştır. Bir hastanın belirlenemeyen miktarda zidovudin aldığı bir raporu takiben, kan zidovudin düzeyleri normal terapötik düzeyin 16 misli üzerindeydi, fakat kısa süreli klinik, biyokimyasal veya hematolojik sekel saptanmamıştır. Tedavi: Hastalar toksisite belirtilerine karşı yakından izlenmelidir (Bkz. Yan Etkiler/Advers Etkiler) ve gerekli destekleyici tedavi uygulanmalıdır. Zidovudinin eliminasyonunda hemodiyaliz ve peritonal diyalizin sınırlı etkisi olduğu görülmüştür, fakat glukuronid metabolitinin eliminasyonu artmıştır.
Saklama Koşulları 30°C’ın altındaki oda sıcaklığında saklayınız. Işıktan koruyunuz. Dondurmayınız.
