Raşitizm Nedenleri – Tedavisi

RAŞİTİZM NEDİR? KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Kalsiyum ve fosfor gibi kemiklerin gelişiminde çok önemli rol oynayan minerallerin kemiklerde yeterince bulunmamasına bağlı olarak ortaya çıkan hastalığa raşitizm denir. Her yaşta görülmesine rağmen, sıklıkla çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı olarak oluşan raşitizm görülür. Çoğunlukla 3 ay- 2 yaş arası çocuklarda ortaya çıkar. Türkiye’ de görülme sıklığı yüzde 5-6 arasındadır fakat bazı bölgelerde bu oran çok daha fazladır.

D vitamini
Eksikliğinde raşitizm görülen D vitaminine ayrı bir paranaaa açmak gerekir. D vitamini çocuklarda büyüme için gerekli olan kalsiyum ve fosfor dengesini ayarlar. Bu mineraller D vitamini sayesinde barsaktan emilir. Besinlerle alınan ve güneş ışığı sayesinde ciltte senaaalenen bu vitamin vücudun gereksinimi için temel kaynaklardan biridir. Güneşin faydalarından biri de budur. Bebeklerin vücudunun haftada yirmi dakika kadar güneş görmesi çok faydalıdır. Gerektiğinde başın güneş ışığından korunarak kol ve bacakların çok fazla güneşte kalmamak şartıyla gün ışığına maruz kalması D vitamini senaaai için gereklidir.
Besinlerle bu vitamini yeterince almak için zenginleştirilmiş besinler gerekir. Balık ürünleri ve balık yağı dışında günlük ihtiyacı karşılayacak miktarda D vitamini her besinde yoktur. Özellikle henüz anne sütüyle beslenen bebeklerde bu vitaminin de ek olarak verilmesi gerekir. Çünkü anne sütünde bulunan miktar bebeğin ihtiyacını karşılamaya yetmez. Henüz doğmamış, anne karnındaki bebek D vitamini ihtiyacını anneden karşılar. Annede yeterli miktarda bulunmuyorsa, bebek D vitamini eksik doğar. Bu da raşitizme neden olur.

RAŞİTİZMİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Her yaşta farklı belirtileri vardır. Bebeklerde görülen D vitamini eksikliğine bağlı raşitizmde kandaki kalsiyum ve fosfor miktarları normal bulunması gereken miktardan daha azdır. Sebebi bir çok faktöre bağlı olabilir.
Vücut yapısında da bazı farklılıklar göze çarpar. Diş daha geç yaşlarda çıkar, el ve ayak bilekleri normalden daha geniştir. Yalnız bu geç diş çıkmasının sebebi sadece D vitamini eksikliği değildir. Bu yüzden her dişi geç çıkana D vitamini verilmemelidir. Göğüste küçük şişlikler vardır ve çökmeler oluşabilir. Hastalık ilerledikçe büyüme geriliği, yaşıtlarından kısa kalma gözükür. Yürürken bacaklarda eğrilik vardır. Bu sorunlar kalsiyum yetersizliğine bağlı olarak ortaya çıkar.
Raşitizmli bebeklerin yürümesi ve emeklemesi geç olur. Kaslar zayıftır. Anneler bebeğin başının terlediğini söylerler. Bu belirtilerin tek tek görülmesi raşitizm olduğunu düşündürmez. Bunlardan birkaçı birlikteyse raşitizm düşünülebilir.
Bazı hastalıklar sonucu ya da genetik faktörlerden dolayı da ortaya çıkabilir.

NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Kemik filmi, kan tahlili, kan kalsiyum, fosfor ve ALP (alkalen fosfataz) düzeyleri ölçümü ile belirlenebilir. Fakat klinik bulgular teşhis konması için genelde yeterli olmaktadır.

RAŞİTİZM TEDAVİSİ
Raşitizm tedavisi zor değildir. Eksik olan D vitamininin yerine konmasıyla tedavi edilir. Fakat belirtilen dozlarda alınması gerekir. Doktor kontrolü olmadan alınan D vitamini vücutta zehirlenmeye neden olabilir. Hatta böbrek yetmezliği ve ölümle bile sonuçlanabilir.
Ya uzun süreli düşük doz verilir ya da kısa bir sürede yüksek bir doz verilir. Genelde ağız yoluyla alınır. Bazen kas içine enjekte edilir. Bu iki tedaviden biri hastanın durumuna göre tercih edilir. Gerektiğinde kalsiyum takviyesi de yapılır.

RAŞİTİZMDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Raşitizmden korunmak ve özellikle çocukları bu durumdan korumak için güneş ışığı görmelerini sağlamak gerekir. Bunun için çocukları açık havada tutmak gerekir. Çünkü pencere camı D vitamini senaaalenmesi için gerekli ultraviyole ışınının geçmesini önlemektedir. A.B.D’ de yapılan bir araştırmada haftada 10 dakika sadece altında bez bağlı olarak vücudu çıplak şekilde ve yüz, el, ayak açık şekilde haftada 2 saat kadar güneş ışığına maruz kalmanın yeterli olduğunu göstermiştir. Aynı şekilde hamile annelerin de güneş ışığında kalması bebeğin D vitamini kazanması için son derece faydalıdır.
Bunun dışında anne sütüyle beslenen çocuklara, D vitamini ilave olarak verilmelidir. Bu ağız yoluyla kolaylıkla yapılır. Ama miktarını iyi belirlemek gerekir. Bunun için bir uzman doktordan yardım almanızda fayda vardır.
Hazır mama ile beslenen çocuklarda takviyeye gerek yoktur. Zaten bu besinlerde bebeğin gelişimi için gereken takviye yapılmıştır. İlk altı ay anne sütü bebeğin beslenmesi için yeterlidir. Anne, süt vermeyi kestikten sonra da bebeğe D vitamini verilmesi en az 1 yıl boyunca devam etmelidir. Bir diğer yöntem, daha besin hazırlanırken takviye yapılmasıdır. Günümüzde bizde ve özellikle batılı ülkelerde bu uygulama yapılmaktadır. Mineral ve vitamin yönünden zenginleştirilmiş süt ve yoğurtlar satılmaktadır. Bu uygulama ileride oluşacak kemik erimesi gibi çeşitli rahatsızlıkları da önlemeye yardımcı olacaktır.