Psikiyatrik İlaçlar Bağımlılık Yapmaz!

Birçok hasta bu inanıştan dolayı ilaç kullanmakta gönülsüz davranır. Oysa bu inanış eski nesil ilaçlara aittir. 1950’lere kadar sinir ilaçları bağımlılık yaratan bir tür uyuşturucu etki yaparak hastaları sakinleştiren işlevi vardı ve gerçekten de yan etkileri çoktur. 1980’lerden sonra sinir sistemi ilaçları bilimsel gelişmelerle birlikte yan etkileri çok aza indirildi ve ihtiyacı olan gönül rahatlığıyla kullanmaya başladı. Fakat halk arasındaki eski inanış değişmedi: psikiyatrik ilaçlar bağımlılık yaratır, çok yan etkileri vardır" inanışı.

Psikiyatri ilaçları da diğer tıp dallarında verilen ilaçlar gibi olumlu etkisi olduğu gibi bazı yan etkileri olabilir. Fakat halk arasında bu ilaçlar hakkında çok yanlış inanışlar maalesef kesin doğrular halini almış durumda. Bu öyle bir boyuta gelmiş hasta yetişkin, olsun çocuk olsun tedavi sürecinde ilaç varsa tedavi olmaktan vazgeçilebiliyor.

PEDAM (Psikiyatrik Eğitim Araştırma ve Tedavi Merkezi) ilaçların bağımlılık yapmadığını şu şekilde özetliyor;

Halk arasında bütün sinir ilaçlarının bağımlılık yaptığı ve uyuşturucu ilaçlar olduğu yolunda yaygın bir inanış vardır. Temelde bu inanış psikiyatrik hastalıkların doğan seyrini bilmemekten ve ilaçların etkilerini yanlış yorumlamaktan kaynaklanır.

Özellikle antidepressan ilaçların yani depresyon tedavisinde kullanılan ilaçların kesilmesi ile hastalık belirtilerinin tekrar nüks etmesi hasta ve yakınları tarafından ilaca bağımlılık olarak yorumlanmaktadır.

Oysa hastanın iyileştikten sonra da belli bir süre ilacını kullanmak zorunda olması bilimsel anlamda bu bağımlılığı ifade etmemektedir. Bunu sıkça kullandığım bir örnekle ifade etmeye çalışayım. Siz derin bir uçuruma düşseniz ve bu uçurumun dibinde iken bir kişi size ip uzatsa ve siz de bu ipe tutunarak tırmanmaya başlasanız, ama tam yukarıya ulaşmadan hafif bir düzlük görünce tamam bitti deyip ipi bıraksanız tekrar düştüğünüzde neden düştüm diyebilir misiniz?

İşte psikiyatrik hastalıklarda da sık yapılan bir yanlış var ki oda şikayetlerdeki düzelmeler başlar başlamaz ilacın kesilmesidir. Oysa her şey düzeldikten sonra bile bir süre ilaç kullanmak zorundayız. Bu süre depresyonda tam düzelmeden sonra hiçbir belirti yokken bile 6 aydır.

Diğer yandan psikiyatrik ilaçların (diazem , akineton ve benzeri birkaç ilaç dışında) bağımlılık oluşturma ihtimali pek yoktur. Bu ilaçlarda yeşil reçete ile satılmakta ve doktor kontrolü altında kullanıldıklarında gayet faydalı ilaçlardır. Ancak bazen kötüye kullanılabilmektedirler ki bunun da önlenmesi çok fazla mümkün olamamaktadır.

Pedagog Sevil Yavuz Gümüş
Parenting Skills & Counseling Center Kurucusu,
Çocuk ve Ergen Psikolojisi Uzmanı,
Filial Oyun Terapisti

Kaynak: Hastane.com.tr