Potasyum düşüklüğünün nedenleri

Vücutta bulunan temel elktrolitlerden biri olan potasyum, serumda 3.5 – 5 mEq/L seviyesinde bulunmaktadır. Kandaki potasyum seviyesinin 3.5 mEq/L’nin altında olmasına hipopotasemi yada hipokalemi adı verilmektedir.

Potasyum temel olarak vücuda diyet ile alınsada, günlük olarak alınan potasyum miktarı büyük oranda böbreklerden kaybedilir. Bu nedenle serum potasyum sevilerindeki düşüklük diyette eksik potasyum alımıyla ilgili değildir. Vücuttan potasyum kaybı kan potasyum düzeyinin düşmesinde en büyük etmenlerden biridir. Mide sıvısı ve gastrointestinal sistem sıvılarında bulunan yüksek potasyum düzeylerinin bulunması bu sıvıların vücut dışına kaybı esnasında potasyum elektrolitinde de kayba neden olur.

Mide sıvısı ve barsak sıvısı yüksek düzeyde potasyum elektroliti içermektedir. Bu nedenle kusma ve ishal gibi durumlarda ve iliostomi gibi gastrointestinal sistemden kaybın olduğu durumlarda potasyum kaybına bağlı olarak, kan potasyum düzeyi düşmektedir.

barsak cerrahisi geçiren hastalarda iliotomi yapıldığı durumlarda potasyum kaybı görülebilmektedir. Ayrıca kolon poliplerinden olan villöz adenomda barsak kanalına potasyum salgılamakta ve bu yolla hipokalemiye neden olabilmektedir. Bazı laksatif ilaçarda barsaklardaki potasyum salgısını arttırarak hipopotasemiye yol açabilirler.

Böbrekler potasyum kaybına neden olan diğer bir önemli organdır.

Kan potasyum seviyeleri böbrekler ile kontrol altında tutulmakta ve vücuda diyet ile alınan potasyum miktarının büyük çoğunluğu böbreklerden atılarak kan, serum potasyun düzeyleri belli sınırlar içinde tutulmaktadır. Diüretik grubu ilaçların alınması, özellikle hidroklorotiyazid ve furasemid (lasix) gibi ilaçlar böbreklerden potasyum kaybını arttırmaktadır. Kan kortizol seviyesinin yükselmesi yada Prednizon gibi ilaçların kullanılması veya kan kortizol düzeylerini yükselten Cushing sendromu gibi hastalıklarda da hipopotasemi görülebilmektedir.

Renal arter stenozu gibi böbreklere giden ataradamarın daraldığı durumlarda yada adresnal tümörlerde aldesteron adı verilen hormonun artışına bağlı olarak kandaki potasyum düzeyi düşük çıkabilir ve hipopotasemi gelişebilir. Renal tübüler asidoz’da hipokalemiye yol açan bir diğer durumdur. Bazı durumlarda potasyum metabolizmasında herhangi bir bozukluk olmaksızın Magnezyum düşüklüğüne bağlı olarakta potasyum düşüklüğü gelişebilir.

Gentamisin ve tobramisin gibi aminoglikozid grubu ilaçlar, amfoterisin B ve prednizon gibi birtakım ilaçlarda kan potasyumunu düşürerek, hipopotasemiye neden olabilirler.