Hazırlayan: Öğr. Gör. Uzm. Dr. Reha Yavuzer, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik ve Rekonstriktif Cerahi Anabilim Dalı
Plastik Cerrahi Nedir?
İnsanoğlunun doğası ilerlemeyi gerektirir ve bireyin öğrenme, çevresindekileri eğitme, ve çalışma için daha etkili yollar arayışı olmazsa ilerleme durur. Kişisel tatmin daima kişisel ilerlemeler yoluyla aranır. Bundandır ki Plastik Cerrahi form ve fonksiyonu düzelten ve geliştiren; belki de dünyanın en eski iyileştirici sanatlarından biridir.
Yazılı deliller, yüz yaralanmalarının tıbbi tedavilerinin 4000 yıldan öncesine kadar ulaştığını göstermektedir. Antik Hindistan’daki hekimler M. Ö. 800 gibi eski tarihlerde rekonstrüktif amaçlı deri greftlerini kullanmışlardır. Her ne kadar çoğu diğer tıp bilimleri gibi plastik cerrahideki gelişmeler de yüzlerce yıl öncesine uzanmaktaysa da; bu özel ilgi alanı Avrupa ve ABD de 19. ve 20. yy’a kadar bilimsel ve tıbbi bir kuruluş zemininde gelişememiştir.
Amerika’nın bilinen ilk pastik cerrahı Dr. John Mettauer ‘dir. 1787’de Virginia’da doğmuş, renkli bir kişiliğe sahip olan Dr. Mettauer ilk yarık damak ameliyatını 1827’de kendi tasarladığı aletlerle gerçekleştirmiştir.
İyi ya da kötü, 1800’lerin sonları ve 1900’lerin başlarında plastik cerrahideki gelişmelerin arkasındaki itici güç; korkunç yaralanınaları da beraberinde getiren savaşlardır. Gerçek olan şudur ki, I. Dünya Savaşı plastik cerrahide ciddi bir atılıma neden olmuştur.
Daha önce hiçbir zaman bu kadar çok, geniş yüz ve kafa yaralanmaları için hekimlere ihtiyaç duyulmamıştır. Parçalannıış çeneler, kırılmış burunlar, patlamış dudaklar ve açık kafatası yaralanmaları gibi modern silahların neden olduğu yaralar, yeni bulunacak tedavi yöntemlerini gerektirmiştir. İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Avusturya-Macaristan’daki en iyi tıbbi yeteneklerin önemli bir kısmı kendilerini, I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında insanlarının yüzlerini ve hayatlarını restore etmeye adamışlardır. O yıllarda ABD’de Boston’dan Varaztad Kazanjian ve St. Louis’den Vilray Blair gibi plastik cerrahlar; insanlığa soylu hizmetlerde buluıımuşlardır.
Önemi hekimler tarafından anlaşıldıkça Estetik Cerrahi de, – ki bunu 19. yy Amerikan plastik cerrahlarından John Orlando Roe ‘nun sözlerinden anlıyabiliyoıuz “çok sayıda değerli, yetenekli insan, fıziksel deformitelerinden duydukları bilinçli veya bilinçsiz utançları nedeniyle toplumdan ve dünyadan uzak kalmaktadır” – gelişmesini eş zamanlı olarak sürdürmüştür.
Plastik Cerrahinin Plastik kelimesi antik Yiınan’dan bir sözcük olan “plastikos”dan köken almaktadır. Anlamı toplumdaki yanlış bir inanışın aksine, yapay -artifıcial- değil, biçim vermek veya kalıplandırmakdır.
Plastik Cerrrahide Hangi Ameliyatlar Yapılır?
Plastik cerrahi yarık dudak, yapışık parmak, peygamber sünneti gibi geniş bir yelpazeye yayılan doğumsal bozukluklarının tedavisini; akkiz olarak kazalara veya geçirilmiş ameliyatlara bağlı meydana gelmiş şekil ve fonksiyon bozukluklarının düzeltilmesini; yumuşak ve sert dokuya ait bir kısım tümörlerin çıkartılmasını; ve estetik amaçlı şekil değişikliklerinin yapılmasını kapsar.
Plastik Cerrrahide Alt Gruplar Varmıdır?
Plastik cerrahi altında maksillofasiyal cerrahi, kraniyofasiyal cerrahi, mikrocerrahi, estetik cerrahi ve el cerrahisi gibi bir takım alt daltar mevcuttur. Ancak bunlardan sadece el cerrahisi Türkiye de resmi olarak yan dal olarak kabul edilmiştir.
En Cok Yapılan Estetik Cerrahi Ameliyatları Hangileridir?
Plastik cerrahi sayısız estetik cerrahi girişimi bünyesinde barındırmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan estetik girişirnlerde liposuction, meme büyütme ve göz kapağı ameliyatları ilk üç sırada yer alırken, Türkiye de burun ameliyatları ön plana çıkmaktadır. Bunu ise liposuction olarak da bilinen yağ çekme ameliyatları takip etmektedir.
Estetik Cerrahi Ameliyatlarına Kimler Başvuruyor?
Estetik cerrahi girişimlerini toplumdan her kesimden talep görülmektedir. Tahmin edilenin aksine görsel sanatlarda (televizyon, sinema, v.s.) yer alan bireylerin sayısı, diğer meslek gruplarından başvuranlara göre oldukça azınlıkta kalmaktadır. Estetik cerrahi girişimleri sadece kadınlara yönelik bir işlem değildir ve erkek hasta sayısı azımsanamayacak düzeydedir.
Plastik cerrahi Türkiye de her tıp bilim dalı gibi bir derneğe sahiptir. Türkiye deki çoğu plastik cerrah bu derneğin üyesidir. Bu nedenle bu konuda en sağlıklı bilginin alınabileceği yerlerin başında Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneğinin web sayfası (http://www.tpcd.org.tr) gelmektedir.