Parabenin zararları

Paraben birçok kozmetik ürününün raf ömrünü arttırmak için kullanılan bir kimyasal içeriktir. Tüm kimyasallar gibi zararlı olan bu maddednin belli bir dozda kullanılması gerekmektedir. Ancak gerektiğinden fazla kullanıldığında deri yoluyla emilerek tüm organlara zarar verebilmkektedir. 

Parabenlerin endokrin bozucu etkisi vardır. Bu nedenle erken ve yetişkin dönemde gelişimi olumsuz etkiler. Parabenler hormon dengesini de bozarak çocuk sahibi olmayı bile engeller.
Parabenlerin kimyasal yapısı, kadınların üreme fonksiyonlarında önemli rölü olan östrojen hormonunu taklit edebilme özelliğine sahiptir. Bu tür maddelere östrojenik veya endokrin bozucu kimyasallar denir. Endokrin bozucu kimyasallar içeren çeşitli ürünleri kullanan kişilerin hormon dengesi bozulur. Bağışıklık sistemi olumsuz etkilenebilir. ‘Parabenlerin östrojenik etkisi’Amerikan Çevresel Koruma Örgütü (EPA) tarafından kanıtlanmıştır. Gebelikte deney hayvanlarının bazı parabenlere maruz kalması insanlarda görülen otizme benzer, sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren rahatsızlığa neden olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar vardır. Özellikle ergenlik döneminde denek hayvanlarına yüksek dozda paraben verilerek, menstrüasyon döneminin kısaldığı ve üreme organlarını etkilendiğini gösteren araştırma sonuçları bulunuyor. Erkek üreme fonksiyonları da Parabenlerin endokrin bozucu özelliğinden etkileniyor. Denek hayvanları üzerinde yapılmış olan bu çalışmalar, parabenlerin insanlara etkisi konusunda fikir veriyor.

Parabenler kansere mi neden olur?
Meme kanser örneklerinde bazı parabenlerin yüksek oranda bulunduğunu gösteren çalışmalar bulunuyor. Bu hastalarda paraben içeren kol altı kozmetiği kullanımının meme kanseriyle ilişkisi düşünülmüş. Özellikle koltuk altı kozmetiği kullanmayan hastaların kanser dokularında parabenler tespit edilmesi ürünün zaraları konusunda fikir veriyor. Parabenlerin meme kanserini tetikleyen kimyasal olarak kabul eden araştırmacılar olduğu gibi, parabenlerin östrojenik etkisinin çok zayıf olması nedeniyle kansere neden olmayacağını savunanlar da bulunuyor. Yine de eldeki bulgular bu kimyasallara temkinli yaklaşılması gerektiğini gösteriyor.
Parabenler cilt emiliminden sonra idrar ile atılıyor. Fakat parabenler vücuttan hızla atılsa da, bu parçalanmayan maddeler sulara karışarak, günlük ve tarımda kullanılıyor. Bu kısır döngüyle vücuttan attığımızı düşündüğümüz kimyasallar çevresel etkenlerle geri dönerek, bizi etkileyebiliyor.

Dünyada çocuklarda kullanımı ile ilgili yasaklar var mı?
Küçük çocukların üzerindeki uzun dönemli etkilerini gösteren çalışmalar bulunmuyor. 2009 yılında Danimarka’da bir örgüt 3 yaş altı çocukların endokrin bozucu maddelerden etkilenmesi konusunda yaptığı detaylı çalışmayla losyon ve güneş koruyucu ürünlerin içinde bulunan propyl ve butylparabenler’in küçük çocukların gelişimine zarar verdiği sonucuna vardı. Danimarka, özellikle propyl ve butylparaben’in bebek ve 3 yaş altı çocuklar için üretilen kozmetik ürünlerinde kullanılmasını yasakladı. Birçok Avrupa ülkesinde, Amerika ve Japonya’da paraben kullanımı yasak olmasa da, birçok firma müşterilerin isteği doğrultusunda parabensiz ürünler üretiyor. Uluslararası sertifikalandırma kuruluşları ECOCERT ve CosmeBio, kozmetiklerde paraben kullanılması durumunda organik ürün sertifikası vermiyor.

Parabenin zararlarından etkilenmemek için kozmetikleri alırken dikkat etmeliyiz. Eğer cildimizin parabenlerle temas etmesini istemiyorsak ürünlerin içeriklerinde methylparaben, ethylparaben, propylparaben, butylparaben veya benzylparaben olduğunda satın almamalıyız. Ürünlerin son kullanma tarihlerini dikkatle bir şekilde okuyup ona göre kullanmalıyız.