Pankreas başı genişlemesi

Pankreas, 12-15 cm uzunluğunda 60-80 gr ağırlığında, hem iç salgı (hormon) hem de dış salgı işlevini yüklenen bir bezdir. Midenin arkasında, duodenumdan dalağa kadar uzanır. “Baş”, “Boyun”, “Gövde” ve “Kuyruk” olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır.  Pankreas kuyruğu, dalak ile sol böbrek arasında bulunan “Lienorenal bağ” arasına yerleşmiştir. Pankreasın içinde, bu organı kuyruktan başa kadar, boydan boya kat eden bir kanal bulunmaktadır.

Pankreasta ön-arka çap artışı pankreas ödeminin bir bulgusu olup, pankreas baş kısmında 30 mm’yi, gövde kısmında 25 mm’yi ve kuyruk kısmında 20 mm’yi aşması akut pankreatiti düşündürmelidir.Yani pankreasta genişleme iltihaplanmayı gösterir(pankreatit).Hastalığın akut ve kronik biçimleri vardır.Akut kanamalı pankreas iltihabı, pank­reasta yaygın kanama odakları ile hüc­relerde şişme ve yıkımla kısa sürede or­taya çıkar; bunların yanı sıra ani ağrılar görülür.Hastalığa en sık (yüzde 33-75) yol açan nedenlerden biri safrakesesi taşla­ndır. Safra taşlarının, safranın bağırsa­ğa akmasını engellediği ve safranın pankreasa dolup burada bilinmeyen bir mekanizmayla enzimleri etkin hale ge­tirdiği sanılmaktadır. Mide-bağırsak sisteminde kronik iltihaplanmaya neden olan aşırı yağlı beslenme ve alkol alış­kanlığının da hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırdığı sanılmaktadır. Akut pankreas iltihabı genellikle aşırı yemek ya da aşırı alkol alımından sonra ortaya çıkar.

Kronik pankreas iltihabının neden­leri yapı ve köken açısından çok farklı olabilir.Enfeksiyon etkeni bakteri, virüs ve asa­laklar kronik pankreas iltihabı nedenleri arasında yer alır. Ayrıca bazı safra yol­lan hastalıkları pankreas salgısının akı­şını engelleyerek pankreası zedeleyebi­lir.En önemli belirti ağrıdır. Ağrı kunt, sürekli ya da kolik tarzında, kimi za­man da akut ve aralıklı olabilir. Genel­likle yemeklerden 2-3 saat sonra ortaya çıkar. Her zaman, vücudun sol yarısına, sırta, sol omza doğru yayılırsa da, ilti­hap özellikle pankreas başındaysa daha çok sağa doğru yayılır.